Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2021/12936 Esas 2022/1388 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 14. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : Batman 1. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin ... Elektrik Dağıtım A.Ş'ye ait işyerinde alt işveren bünyesinde Arıza Onarım Bakım Teknisyeni olarak 2009 yılında işe başladığını, en son olarak davalı şirket bünyesinde çalışmakta iken 31/05/2016 tarihinde haksız olarak yapılan fesih bildirimi ile işten çıkarıldığını, müvekkilinin çalıştığı işverenler arasında 4857 sayılı İş Kanunu'nun 6. maddesi hükmü ve Yerleşik Yargıtay içtihatları gereği işyeri devir ilişkisi olduğunu, Yargıtay içtihatlarına göre işçi alacaklarından asıl işverenin devri tarihindeki işçilik alacaklarından sorumlu oluğunu, son alt işverenin ise tüm dönemden sorumlu olduğunu, müvekkilinin iş sözleşmesinin yazılı bildirim yapılmak suretiyle asıl işveren ... Elektrik Dağıtım A.Ş ile şirket arasındaki sözleşmenin sona erdirilmesi gerekçesiyle iş akdinin feshedildiğini, müvekkili ile davalı şirket arasında 2014 yılında yapılan sözleşmeye göre müvekkilinin maaşına asgari ücret artış oranında zam yapılması gerektiğini ve bu şekilde zam yapıldığını, asgari ücretin 2016 yılında 1.000,00 TL den 1.300,00 TL ye yükseltildiğini, davalının müvekkilinin maaşını asgari üret artış oranında artırmadığını, takriben %8 oranında eksik artış yapıldığını, müvekkilinin bordrolarını %8 oranındaki artışı kabul etmediğini belirten şerh düşerek ücret ödeme belgelerini imzaladığını, bu şekilde 01/01/2016-31/05/2016 tarihleri arasında ücret farkı alacağı oluştuğunu, davalı ile ... Elektrik Dağıtım A.Ş arasında imzalanan sözleşmenin fiyat farkı başlıklı bölümünde ''Asgari ücret ve sigorta prim alt sınırında oluşabilecek değişiklik AOB ve Kayıp Kaçak Personel Birim fiyatlarına kıstelyevm hesabı yapılmak suretiyle yansıtılır'' denildiğini, buna rağmen davalının asgari ücret artış oranının tam olarak müvekkilinin aylık ücretine yansıtılmadığını, müvekkilinin iş sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshedildiği için kıdem ve ihbar tazminatı alacağı olduğunu, kıdem ve ihbar tazminatı alacağının ödenmediğini, müvekkilinin davalı işyerinde haftanın 6 günü 3 vardiyalı olarak 8'er saat çalıştırıldığını, günlük 8 saatlik çalışma süresi olmasına karşılık personel azlığı ve sürekli meydana gelen arızalar nedeniyle müvekkilinin kışın her gün 3 saat diğer zamanlarda ise günde ortalama 1 saat fazla çalıştırıldığını, fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini, müvekkilinin işe başladığı tarihten itibaren yıllık ücretli izinlerinin kullandırılmadığını, bir veya iki kez eksik olarak kullandırıldığını, yıllık ücretli izin alacağının ödenmediğini, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılmasına rağmen ücretlerinin ödenmediğini, sözleşmelerde ve Toplu İş Sözleşmesi'nde olmasına ve müvekkiline ödenmesi gerektiğine yönelik ... Elektrik Dağıtım A.Ş tarafından davalıya ödenmesi için yazı yazılmasına karşılık yemek ve yol ücretlerinin ödenmediğini, Asgari Geçim İndiriminin de ödenmediğini iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının alacağının belirlenebilir olmasına karşılık davanın belirsiz alacak davası olarak açılmış olması nedeniyle dava şartı eksikliği, husumet yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini, yetkili mahkemenin ... Mahkemeleri olduğunu, müvekkili şirket ile dava dışı ... Elektrik Dağıtım A.Ş arasında alt işveren-asıl işveren ilişkisi bulunmadığını, asıl ve tek işverenin dava dışı ... Elektrik Dağıtım A.Ş olduğunu, müvekkilinin taraf sıfatı olmadığını müvekkili şirketle tüm işçiler arasında belirli süreli iş sözleşmesi yapıldığını ve kesintisiz bir çalışma söz konusu olmadığını, davacı işçiye emir ve talimat verme yetkisinin dava dışı ... Elektrik Dağıtım A.Ş'da olduğunu, müvekkili şirketin merkezinin .../... olduğunu, dolayısıyla şirketin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğunu, davacının tüm alacak kalemlerinin zamanaşımına uğradığını, davacının doğmuş ve doğacak tüm alacak kalemlerinden ... Elektrik Dağıtım A.Ş'nin sorumlu olduğunu, davacının belirli süreli çalıştığından kıdem ve ihbar tazminatı alacağının olmadığını, davacının fazla mesai iddialarının gerçeği yansıtmadığını, işyerinde 08:00-16:00, 16:00-24:00- 24:00-08:00 saatleri arsında 3 vardiya sistemiyle çalıştığını, nadiren personel azlığı ve benzeri duruma bağlı olarak davacının 12 saat çalıştırıldığı durumlarda 24 saat izin verilerek çalışma sürelerinin düzenlendiğini, denkleştirme esası uygulandığını, bu şekilde davacının haftalık çalışma süresinin 45 saati geçmediğini, ulusal bayram ve genel tatillerde çalışmasının olmadığını, vardiyasının bu güne denk gelmesi halinde ücretinin ödendiğini, bu konuda alacağının bulunmadığını, yıllık ücretli izinlerini kullandığını ve alacağının bulunmadığını, davacıyla müvekkili şirket arasında imzalanmış belirli süreli iş sözleşmelerinde ayrıca yol ve yemek ücreti gibi bir ödemenin kararlaştırılmadığını, davacıya ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapıldığını ve davacının herhangi bir itirazi kaydının olmadığını, davacının çalıştığı dönemde hak ettiği asgari geçim indirimlerinin tam ve eksiksiz olarak banka kanalıyla ödendiğini, bu konuda alacağının bulunmadığını, dava dışı ... Elektrik Dağıtım A.Ş. ile yapılan ek sözleşmenin 4.3. maddesinin ''sözleşmenin fiyat farkı başlıklı 14. maddesinde yıllık asgari ücret ve motorin fiyatında %8'den fazla bir artış veya azalış olması durumunda fiyat farkı hesaplamalarında bu artış ve azalış maksimum %8uygulanır'' ibaresi eklendiğini, müvekkili firmanın sadece % 8'lik artıştan sorumlu olduğunu ve bu artış oranının işçiye yansıtıldığını, bu oranın üzerindeki ücret artışından dava dışı ... Elektrik Dağıtım A.Ş'nin sorumlu olduğunu savunarak haksız ve hukuka aykırı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İhbar olunan ... Elektrik Dağıtım A.Ş vekili; taraflarına ihbar edilen bu davayı kabul etmemekle birlikte ihbar dilekçesindeki müvekkili şirkete yönelik iddiaların da dayanaksız ve haksız olduğunu, davacı ... Tem. Gıda Elek. Mak. Tek. Serv. Hiz. San. ve Tic. Ltd Şti'ye bağlı personel olarak çalıştığını, davacının dava dilekçesinde belirtilen tarihlerde diğer davalı yüklenici şirkette çalıştığından tüm sosyal haklar ve Sosyal Güvenlik Kurumu gibi ödemelerin bu şirket tarafından yapıldığını, ... Tem. Gıda Elek. Mak. Tek. Serv. Hiz. San. ve Tic. Ltd Şti ile müvekkili şirket arasında 16/01/2014 tarihinde Arıza Onarım Bakım ve Müşteri Hizmetleri (açma-kesme, endeks okuma, kaçak kontrol) işlerine ait Batman ili ve ilçelerini de kapsayan sözleşme imzalandığını, sözleşmede belirtilen işler 16/01/2014 tarihinden itibaren yüklenici şirket tarafından yürütüldüğünü, müvekkili ile yüklenici şirket arasında yapılan sözleşmede çalışanlara ödenecek ücret ve diğer ödemelerin yüklenici şirket tarafından yapılacağının belirtildiğini, müvekkili şirketin yüklenici şirketi sadece işin sözleşme ve şartnamelerine uygun yapılıp yapılmadığını denetleme yetkisi olduğunu, bunun dışında bağımsız işveren olan diğer davalı yüklenici şirket, işçileri kendisi işe alır, kendisi işten çıkarır ve kendi adına sözleşme yapar, ödemeleri ve bordroları yüklenici firma verir. Sosyal Güvenlik Kurumu primleri yüklenici firma tarafından ödenir. Dolayısıyla davacının müvekkili şirket ile işçi-işveren ilişkisi bulunmadığını, bu nedenle müvekkili şirketin, söz konusu işçinin iş akdinin feshine ilişkin olarak herhangi bir dahiliyeti bulunmadığı gibi bu konuda bilgisi dahi bulunmadığını, bu nedenlerle dava konusu ve tüm sonuçlarıyla ilgili muhatap ve sorumluluk ... Tem. Gıda Elek. Mak. Tek. Serv. Hiz. San. ve Tic. Ltd Şti ye ait olduğunu, dava konusunun müvekkili şirketin sorumluluğunda bulunmadığını, ihbar edilen bu davayı kabul etmemekle birlikte, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, iş arama izin ücreti, yıllık izin alacağı, yol ve yemek ücreti alacağı, ücret farkı alacağı bulunmadığını, davacının müvekkili şirketten hiçbir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, davalı şirketin ihbar olunan ... Elektrik Dağıtım A.Ş'nin Arıza - Onarım / Yapım - Bakım - Hizmet alım sözleşmesi ile ihbar olunan ... Elektrik Dağıtım A.Ş/... Genel Müdürlüğü Müdürlüğü'nün yaptığı ihale ile bu çalışmaları üstlendiği, davacının bu hizmet alımı doğrultusunda yaptığı işin ihbar olunan ... Elektrik Dağıtım A.Ş'nin asıl işi olduğu, davalı şirket ile ihbar olunun ... Elektrik Dağıtım A.Ş arasındaki ilişkinin asıl - alt işveren ilişkisi olduğu kabul edilerek davanın kısmen kabulüne ve davalı şirket ile ihbar olunan ... Elektrik Dağıtım A.Ş'nin alacaklardan müşterek müteselsil sorumlu olduklarının kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davacı vekili ve ihbar olunan ... Elektrik Dağıtım A.Ş vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı vekilinin fazla mesai ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücretleri ile ücret farkı taleplerine yönelik istinaf talebinin kabulüne karar verilmiştir. İhbar olunan ... Elektrik Dağıtım A.Ş vekilinin istinaf talebini de "dava başlangıçta alt işveren ... Temizlik şirketine karşı açılmış olup, yargılama sırasında Dedaş davaya dahil edilmiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanunun'da dahili dava diye bir düzenleme bulunmamaktadır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 124. maddesinde belirtilen şartlarda oluşmamıştır. Buna göre, Dedaş yönünden usulüne uygun açılmış bir dava bulunmamaktadır." gerekçesiyle esastan kabul ederek ihbar olunan yönünden usule uygun açılmış bir dava bulunmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.



Temyiz Başvurusu:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Bölge Adliye Mahkemesi tarafından hüküm altına alınan fazla mesai ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarına belgeye dayalı ispat olmadığı gerekçesiyle karineye dayalı makul indirim uygulanması yerinde ise de, İlk Derece Mahkemesi tarafından aldırılan 05/07/2017 tarihli hesap raporunda bilirkişi tarafından bahsi geçen alacakların %30 oranında indirim yapılmış halleriyle hesaplandığı, 01/02/2018 havale tarihli yıllık izin alacağına yönelik aldırılan ek raporun sonuç kısmında bu alacakların tekraren yazıldığının Bölge Adliye Mahkemesi tarafından gözden kaçırılarak bu raporun sonuç kısmında gösterilen miktarlar üzerinden tekrar karineye dayalı makul indirim yapıldığı anlaşılmakla kararın bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
3- Bölge Adliye Mahkemesi tarafından davalı ... Tem. Gıda Elek. Mak. Tek. Ser. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. lehine 4.080,00 TL vekalet ücretine hükmedilmiş ise de, İlk Derece Mahkemesi tarafından davalı şirket lehine 2.506,23 TL vekalet ücretine hükmedildiği ve davalı şirket tarafından kararın istinaf edilmediği, dolayısıyla Bölge Adliye Mahkemesi tarafından vekalet ücretine yönelik hükmün usuli kazanılmış hak ilkesine aykırı olduğu anlaşılmakla kararın bu nedenle de bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.