Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/390 Esas 2022/1506 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 07/09/2009 tarihinde davalı işverenin yanında belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışmaya başladığını ve davalı işverence hizmet akdinin haksız ve kötü niyetle feshedildiği 18/07/2011 tarihine kadar çalışmasını sürdürdüğünü, müvekkilinin Türk Telekomun çağrı merkezi çalışanı durumunda çalıştığını, davalılardan ... Rehberlik ve Müşteri Hizmetleri A.Ş.'nin davacının alt işvereni, ... A.Ş.'nin ise asıl işvereni konumunda olduğunu, davacının çalıştığı işyerinde davacı ile aynı işi yapan işçilerin bir kısmının taşeron çalışmakta, bir kısmının ise ...un ve ... 'in kadrolu işçili olarak çalıştığını, kadrolu çalışanlar için işyerinde toplu iş sözleşmesi uygulandığını ve kadrolu çalışanlar taşeron işçilerden 1.200,00TL daha fazla maaş aldıklarını, ayrıca sosyal yardım karşılığı olarak da bir takım ödemeler aldıklarını, davacının ise en son net maaşının 1.250,00 TL olup, ayda 300,00 ile 700,00 TL arasında değişen prim kazandığını ve herhangi bir sosyal yardım almadığını, işçinin asıl işverenin işçisi olmakla toplu iş sözleşmesinde öngörülen maaşı ve sosyal yardımlarının talep edememesinin İş Kanunun 5. maddesinde öngörülen eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu Yargıtayın yerleşik içtihatlarınca da sabit olduğundan, davacı müvekkile ödenmeyen toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan maaş farkı ve sosyal yardım alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... ... A.Ş. vekili Anadolu Adliyesi 4. İş Mahkemesinin 2011/733 esas, 2012/913 karar sayılı dosyası ile açılan işe iade davasında müvekkili şirketin taraf olmadığını, ... Anadolu 22. İcra Müdürlüğünün 2013/27819 esas sayılı dosyasında da müvekkil şirketin taraf sıfatının bulunmadığını, bu nedenle Anadolu 15. İş Mahkemesinde açılan işbu davada müvekkili şirkete husumet yöneltilemeceğini belirterek açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Rehberlik ve Müşteri Hizmetleri A.Ş. vekili; davacıya hak etmiş olduğu tüm alacaklarının ödendiğini, müvekkili ile diğer davalı şirket olan Türk ... arasında kurulan ilişkinin muvazaalı olmadığını, davacının toplu iş sözleşmesine yönelik alacak taleplerinin hukuka aykırı olup kabulünün mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davalılar arasında geçerli asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş hükmün davacı tarafından temyizi üzerine Dairemizin 25/09/2018 tarih, 2018/7631 esas, 2018/16604 karar sayılı bozma ilamıyla " Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları ve dosya içeriğine göre, davacının hizmet süresinin 07.09.2009-18.07.2011 arası olduğu dikkate alındığında, 05.07.2012 tarihinden öncesi için davalı iş yerine ilişkin Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin (16.05.2012 Gün, 2012/11821 esas, 2012/17360 karar) ve aynı yönde Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin (03.11.2011 Gün, 2011/1609 esas, 2011/3808 karar) sayılı kararlarında muvazaa kabul edildiği de göz önünde bulundurularak davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olup olmadığının tüm bilgi ve belgeler değerlendirilerek tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiş, Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonucunda davalı ... ... A.Ş.’nin sendikasız kadrolu işçisi bulunmadığı gerekçesiyle emsal ücret araştırması yapılarak davacının ücret farkı alacağının kısmen kabülüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre ve özellikle davacının hizmet süresinin 07.09.2009-18.07.2011 tarihleri arası olduğu ve bu dönemde davalılar arasındaki hizmet alım ilişkisinin muvazaalı olduğuna dair Mahkeme tespiti yerinde olup bozma ilamına uygun olduğundan davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının fark ücret alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Dairemizin yerleşik uygulaması ve İş Hukuku Mevzuatımızda mülga 2822 sayılı Kanun’un 9. ve sonradan yürürlüğe giren 6356 sayılı Kanun’un 39. maddeleri uyarınca toplu iş sözleşmesinden yararlanmak için toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya üye olmak veya dayanışma aidatı ödemek gerekmektedir.
Somut olayda, davacının Toplu İş Sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üyeliği veya dayanışma aidatı ödeyerek faydalanma talebi bulunmadığından toplu iş sözleşmesinden yararlanması mümkün değildir. Bilirkişi raporunda davalı ... ... A.Ş.’nin kadrolu ve sendikasız emsal çalışanı bulunmadığından sendikalardan emsal ücret araştırması yapılarak davacı talebi gözetilerek ücret farkı alacağı hüküm altına alınmıştır.
100 nolu İLO Sözleşmesi ile eşit işe eşit ücret verilmesi gerekmekte ise de bu sözleşme eşit değerde iş için erkek ve kadın işçiler arasında cinsiyet ayrımına dayalı ücret eşitsizliği ile ilgili olup, somut olayda bu yönde bir uyuşmazlık söz konusu değildir.
Diğer yandan, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25. maddesinin ikinci fıkrasına göre sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında ayrım yapılmamasına ilişkin kural ücret, ikramiye ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında geçerli değildir. Somut olayda dayanışma aidatı ödemeyen ve sendikaya üye olmayan davacı işçi toplu iş sözleşmesinden doğan haklardan yararlanamaz.
Hal böyle olunca davacının sendika üyesi olmaması, dayanışma aidatı ödememesi ve davalının sendikasız kadrolu emsal işçisinin de bulunmadığı anlaşıldığından talebin reddi yerine kabulü isabetsiz olmuştur.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 09.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.