Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2016/211 Esas 2016/2438 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla bu kere dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, Yap-İşlet-Devret modeli ile yükümlenilen aquaparkın davalıdan kaynaklanan kusurlar nedeniyle işletilemediğini, bu nedenle tesisin inşaası için yapılan imalât ve proje masrafları ile ihale aşamasındaki dosya bedelinin, davalıya ödenen kiranın tahsiline; ayrıca kira alacağından dolayı yapılan takipte borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesi istemiyle açılmıştır. Davalı cevabında müvekkilinin işletmeye son verdiğine ilişkin herhangi bir yazı ve eyleminin bulunmadığını, halen işletmeye devam ettiğini, kusurun tamamen davacıya ait olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davacının inşaat bedeli ile kira alacağının ve menfi tespit isteminin kabulüne, fazla istemin reddine karar verilmiş karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle sözleşmenin ifa ile sonuçlanamamış olmasında davalının kamulaştırma işlemlerini tamamlamadan yer teslimini yapması, komşu parselde bulunan atış poligonunun işletmeye verdiği zararı önleyememiş olması, ayrıca ruhsatları da veremediğinden kusurlu bulunması; davacı yüklenicinin ise yer teslimini kabul ederek ruhsat olmadan işletmeyi faaliyete geçirmesi ve işletmenin çalışmasında kendisine düşen özen borcunu yerine getirmeyerek işletmenin çalıştırılamamış olmasında kusurunun bulunmasına, böylece tarafların gelinen bu aşamada ortak kusurlarının varlığının anlaşılmasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davada Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi"nin ifa imkânının kalmadığı gerekçesiyle gerçekleşen imalât bedelinin tahsiline karar verilmesi istenmiş; mahkemece de yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu inşaat bedelinin tahsiline karar verilmiştir. Taraflar arasında davalı idarenin 07/03/2008 tarihli ve 2008/575 sayılı Encümen Kararı ile mülkiyeti belediyeye ait alanın üzerinde aquapark yapılması ve 10 yıl süreyle 1 yıllığına 25.000,00 TL kira ödenmesi konusunda oluşan anlaşma uyarınca davacının aquaparkı imâl ettiği ve işletmeye başladığı dosya içeriği ile sabittir. Davada işletmenin gerek davalıdan gerekse dava dışı gerçekleşen olaylar nedeniyle işletmeye devam edilemediğinden bahisle davalı arsaları üzerinde yapılan imalât bedeli istenmiştir. Bu istem anlaşma tarihinde yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı BK"nın 106. maddesi uyarınca akitten dönme niteliğindedir. Akitten dönülmesi halinde yüklenici, anılan Yasa"nın 61 ve devamı maddelerince düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümlerince gerçekleştirdiği imalât bedelini isteyebilir. Nitekim mahkemece de bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de; yalnızca inşaat mühendisi bilirkişiden rapor alınmış ve rapor da da aquaparkın geneli hakkında bedel hesaplanmıştır. Oysa işletmenin inşaat imalâtı yanında makine ve elektrik imalâtlarını da içerdiği bu nedenle makine ve elektrik mühendisinin de görüşünün alınması gerektiği açıktır. Bu nedenle tek bilirkişi raporu ile yetinilerek hükme varılması doğru olmamıştır. Öte yandan davacının kira alacağının tahsiline ve takibe konu kira alacağı yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş ise de, yüklenicinin dava tarihine kadar fesih iradesi açıklamadığına göre işletmeye devam ettiği ve kira ödemekle yükümlü olduğu kabul edilmelidir.
O halde mahkemece yapılması gereken işi; 6100 sayılı HMK"nın 266 ve devamı maddeleri uyarınca yeniden oluşturulacak inşaat, elektrik ve makine mühendisi bilirkişi ile mahallinde keşif yapmak suretiyle aquaparkın dava tarihi itibariyle piyasa fiyatlarına göre imalât tutarını hesaplatmak, bu tutardan işletme dönemine isabet eden kısmını fiziki oranlamayla saptayıp mahsup etmek, buna göre kalan miktarı hüküm altına almak; kira alacağı ile kira dönemine ilişkin menfi tespit isteminin reddine karar vermekten ibarettir.
Bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile ve hukuki değerlendirmede yanılgıya düşülerek hükme varılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, 1.350,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.04.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.