Danıştay 4. Daire 2017/3497 Esas 2021/7838 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2017/3497
Karar No : 2021/7838


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Başkanlığı
(... Vergi Dairesi Müdürlüğü)

VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Giyim Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, 2011, 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca ilgili yıllarda kayıt ve beyan dışı bırakılan hasılat olduğundan bahisle tarh edilen 2013 yılı kurumlar vergisi, 2013/10-12 dönemi geçici vergi, 2014/4 dönemi gelir (stopaj) vergisi ve bunlara bağlı olarak tekerrür hükümleri uygulanarak kesilen vergi ziyaı cezalarının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; davacı şirket hakkında defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak hali hazırda işletmede üretim devam etmesine rağmen fiili üretimin tespitinin yapılmadığı, işletmedeki envanterin miktarının kontrol edilmediği, fason üretim yapılan firmalardan bilgi talep edilmediği, aynı iş kolunda faaliyet gösteren birkaç işletme nezdinde karşıt inceleme yapılmadığı, işletmeden yapılan günlük ürün çıkışları ve sevk irsaliyelerinin kontrol edilmediği, kayıt dışı satışa ilişkin para transferlerinin ne şekilde olduğunun ortaya konulmadığı, İstanbul Ticaret odasının verileri baz alınarak randıman hesaplamasına göre üretim miktarının tespit edilmesinin eksik incelemeye dayanan bir tespit olduğu, tek başına kayıt dışı satışı açık ve kesin bir şekilde ortaya koymadığı, dolayısıyla, eksik incelemeye dayalı vergi inceleme raporlarına dayanılarak tarh olunan vergiler ve tekerrür hükümleri uygulanarak kesilen vergi ziyaı cezalarında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yapılan tarhiyatın hukuka uygun olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 30. maddesinin 1. fıkrasında ''resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi inceleme yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır'' şeklinde tanımlandıktan sonra aynı maddenin 3. fıkrasının 4. bendinde, defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması hali re’sen vergi tarhı sebebi olarak sayılmış, aynı Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendinde de; vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, şu kadarki vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olacağı hükme bağlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134. maddesinde, vergi incelemesinden maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğu belirtilmiş olup, Kanunun 30. maddesinde öngörülen re'sen vergileme ile ulaşılmak istenilen amaç ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun gerçek veya gerçeğe en yakın haliyle tespit edilmesidir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket hakkında 2011, 2012 ve 2013 yılları için Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Eskişehir Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı, ... tarih ve ... sayılı işlemleri ile davacı şirketin hesap ve işlemlerinin tam incelenmesinin istenildiği, defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede; yapılan randıman çalışmasında kayıtlarına göre üretime sevk ettiği kumaş miktarları ve üretilen mamul miktarı, İstanbul Ticaret Odası verilerine göre her bir mamul itibariyle ortalama kumaş miktarı ile karşılaştırıldığında üretime sevk edilen kumaş miktarından üretilen mamul miktarının eksik beyan edildiğinin tespit ediliği, defter kayıtlarına göre, üretilen mamullere ticaret odası verilerine göre mamul itibariyle kullanılması gereken fire dahil kumaş miktarlarının hesaplanması için yapılan çarpımda bulunan kumaş miktarı ile şirketin mamullerin üretiminde kullanılan kumaş miktarı ile mamul sayısı çarpıldığında bulunan kumaş miktarının birbirinden farklı olduğu, buna göre şirketin üretimde kullanılan kumaş ile daha az mamul ürettiğini gösterdiği, dolayısıyla ticaret odasınca belirlenen mamul başına kullanılan kumaş miktarı dikkate alındığında şirketin daha fazla mamul ürettiği halde üretilen mamullerin bir kısmını kayıtlarına intikal ettirmeksizin kayıt dışı olarak satışını yaptığı kabul edilerek yapılan hesaplama sonucunda bulunan matrah esas alınarak dava konusu vergi ve cezaların tarhiyatının yapıldığı anlaşılmıştır.
Dosyada mevcut dava dilekçesi ve ekleri ile savunma ve ekleri rapor ile belgelerin incelenmesinden, mamul başına kullanılan kumaş miktarı, dolayısıyla davacının üretimde kullandığı kumaş ile kaç adet mamul üretilebileceğinin hesaplanmasında kullanılan verilere bakıldığında İstanbul Ticaret Odasınca verilen bilgiler ile, davacı şirket kapasite raporunda ve Eskişehir Sanayi Odası verilerinin birbirinden farklı olduğu, davacının dilekçesinde de, esasında randıman incelemesinin teknik bir husus olduğu ve bilirkişi incelemesi yapılmasının talep edildiği görülmektedir.
Buna göre, giyim ürünü üretiminde işletmede kullanılan ana girdi olan kumaş miktarının üretim yerleri, satış yerleri ve ürünün kumaşı bakımından niteliği, ürünün modeline bağlı kullanılacak miktarının değişiklik gösterilebileceği anlaşılmakta olup, tüm üreticiler için aynı sabit değerlerin esas alınmasının hatalı olacağı sonucuna varılmaktadır. Davacı tarafından İTO tarafından belirlenen miktarlardan daha fazla miktarda kumaş kullanılmış olsa da, ESO ve kapasite raporunda belirlenen miktarlardan daha az kumaş kullandığının belirtildiği hususu dikkate alındığında davacının üretim tesisisinde imal ettiği mamuller için bu tesisin ve yapılan üretimlerin niteliği ve kapasite raporlarında ve diğer aynı sektörde faaliyet gösteren şirketler ve diğer Ticaret odaları verileri de gözönünde bulundurularak, yapılabilecek üretimin ve dolayısıyla kayıt ve beyan dışı bir hasılatın bulunup bulunmadığının yapılacak bir bilirkişi incelemesi ile tespiti zorunludur.
Bu durumda, kayıt ve beyan dışı bir hasılat bulunup bulunmadığının tespiti için yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak bilirkişi incelemesi yaptırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, Mahkeme kararının kaldırılması isteminin reddine dair Vergi Dava Dairesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan, yeniden yapılacak incelemede verilecek karara göre, tekerrür hükümleri bakımından da değerlendirme yapılacağı tabiidir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 02/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.