Danıştay 8. Daire 2021/4057 Esas 2021/5911 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4057
Karar No : 2021/5911


DAVACI : …

DAVALILAR : 1- … Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

2- … Başkanlığı - …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU :2021 yılı Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçis Sınavı Kılavuzu'nun ''DGS Puanının Hesaplanması'' başlığı altında yer alan ''Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
2021 yılı Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçis Sınavı Kılavuzu'nda yer alan dava konusu düzenleme uyarınca adayların sözel ve sayısal testlerin her ikisinden de en az 1 net yapması gerektiği, bu durumda sayısal testindeki tüm soruları doğru cevaplasa dahi sözel testinden en az bir net yapmaması halinde puanının hesaplanmayacağı, lisans öğrenimi görmek için yapılan bir diğer sınav olan Yükseköğretime Geçiş Sınavı'nda ise bu şartın 0,5 net olduğu, bu durumun Anayasa'da yer alan eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği, adaylara imkan ve fırsat eşitliği tanınması gerektiği, bu nedenle dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :

Davalı … Başkanlığı'nın Savunması :
Dava konusu düzenlemenin bilimsel ve istatistiki incelemeler neticesinde getirilen bir düzenleme olduğu ve yıllardır birçok sınavda uygulandığı, yapılan incelemelerde adaylarda en sık görülen puanın sıfır ham puan olduğunun ve bu durumun adayların sayısal veya sözel testindeki hiçbir soruya cevap vermemesinden kaynaklandığının anlaşıldığı, davacının daha önceki senelerde açmış olduğu davaların da aleyhine sonuçlandığı, dava konusu düzenlemenin kamu yararı gözetilerek yapıldığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Davalı … Başkanlığı'nın Savunması :
Usul yönünden, davacının bakılmakta olan davayı açmakta kişisel, güncel ve meşru bir menfaatinin bulunmadığı, davanın süresi içerisinde açılmadığı, bu nedenle davanın ehliyet ve süreaşımı nedenleriyle reddine ve kurumlarının hasım konumundan çıkarılmasına karar verilmesi gerektiği; esas yönünden ise, dava konusu kılavuzun Yükseköğretim Kurulu kararları doğrultusunda hazırlandığı ve Yükseköğretim Proje Geliştirme ve Destekleme Daire Başkanlığı'nın uygunluk yazısı ile kabul edilerek yayımlandığı, dava konusu kılavuz hükmünde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, 2021 yılı Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçis Sınavı Kılavuzu'nun ''DGS Puanının Hesaplanması'' başlığında yer alan ''Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun, Yükseköğretim Kurulunun görevleri başlıklı 7 maddesinin a) fıkrasında, Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim - öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak olduğu kurala bağlanmıştır.
6114 Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanunun Tanımlar başlıklı 2. maddesinin e) fıkrasında, Kılavuz: Ölçme, seçme ve yerleştirme işlemlerine ilişkin uyulması gereken kurallar, duyurular veya yol gösterici açıklamalardan oluşan ve adaylar ile diğer ilgilileri bağlayıcı olan basılı veya elektronik ortamdaki bilgi paketini, ifade ettiği; 7. maddesinin 1. fıkrasında, sınavların, ölçme, değerlendirme ve yerleştirme işlemlerinin, güvenilirlik, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ilkeleri çerçevesinde ve adaylara fırsat eşitliği sağlayacak biçimde yapılacağı, 2. fıkrasında, sınavların, adayların bilgi ve yetenek düzeylerine göre sıralanmasını sağlamak amacıyla, sıralama sınavları veya adayları belirlenen asgarî yetenek ve yeterlilikleri taşıyıp taşımadıklarına göre gruplandıran seviye tespit sınavları biçiminde yapılabileceği, 7. fıkrasında ise; yükseköğretim ile ilgili sınavlar Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacağı belirtilmiştir.
Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelik'in "Kontenjan" başlıklı 5. maddesinde; "Meslek yüksekokulları ile açıköğretim ön lisans programlarından mezun olanların, bitirdikleri alanların devamı niteliğindeki lisans programlarına dikey geçiş yapmaları amacı ile lisans programlarında kontenjan ayrılır. Bu kontenjanlar, sınavsız olarak meslek yüksekokulları programlarına devam ederek mezun olan öğrencilerin yüzde onundan az olmaz. Meslek yüksekokulu ve açıköğretim ön lisans mezunlarından örgün öğretim ve açıköğretim lisans programlarına dikey geçiş yapmak üzere başvurma şartlarını taşıyanlar için hangi lisans programlarının açılacağı, açılacak lisans programlarına meslek yüksekokulları ve açıköğretimin hangi programını bitirenlerin başvurabileceği, bu programların kontenjanları ve programlara yapılacak yerleştirmede kullanılacak puan türleri, dikey geçiş yapılacak üniversitelerin görüş ve önerileri de dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenir ve ilan edilir."; "Sınav Kılavuzu ve Başvuru İşlemleri" başlıklı 6. maddesinde, " Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) her yıl, meslek yüksekokulu ve açıköğretim önlisans mezunları ile o yıl son sınıfta olup staj dışındaki mezuniyet şartlarını yerine getirenlerin hangi lisans programlarına dikey geçiş için başvurabileceklerini, bu programların koşullarını ve bu programlara alınacak öğrenci sayılarını gösteren bir kılavuz hazırlar. Bu kılavuzda, adayların nasıl başvurabilecekleri, lisans programı tercihlerini nasıl yapacakları, sınav, değerlendirme ve yerleştirme işlemleri, meslek yüksekokulu müdürlükleri ve açıköğretim önlisans programlarının bağlı olduğu birimlerce yürütülecek işlemlerle ilgili ilke ve kurallar yer alır. Bu kılavuz, Yükseköğretim Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer. Meslek yüksekokulu müdürlükleri ile açıköğretim önlisans programlarının bağlı olduğu birimler başvurma belgelerinin bu Yönetmelikte yer alan koşullara uygunluğunu kontrol ederek onaylanmasından, başvuru evrakının başvuru süresi sonunda ÖSYM'ye ulaştırılmasından ve son sınıflarda okuyan öğrencilerin mezuniyet işlemlerini Temmuz ayının son haftasına kadar tamamlayarak mezun olsun veya olmasın, başvursun veya başvurmasın tüm adayların akademik not ortalamalarını ÖSYM'den elektronik ortamda gönderilen listelere işleyerek bu listelerin 1 Ağustos tarihine kadar ÖSYM'ye gönderilmesinden sorumludurlar.” düzenlemeleri yer almaktadır.
2021 yılı DGS Kılavuz'unun "Değerlendirme" başlıklı 4. bölümünde yer alan; "4.1. Sayısal ve Sözel Standart Puanların Hesaplanması" başlıklı açıklamasında; "Yetenek testinin sayısal ve sözel bölümleri için adayların testteki sorulara verdikleri doğru ve yanlış cevaplar ayrı ayrı toplanacak, doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak ham puanlar elde edilecektir. Adayların, sayısal ve sözel bölümlerin her birinden aldıkları ham puanların ortalaması ve standart sapması ayrı ayrı hesaplanarak adayların ham puanları, ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlara dönüştürülecektir. Böylece adaylar için Sayısal Standart Puan ve Sözel Standart Puan hesaplanacaktır. ... "; "4.2. Ön Lisans Başarı Puanı" başlıklı açıklamasında; "2021-DGS’ye başvuran adaylardan her biri için ön lisans öğrenimindeki akademik ortalama göz önünde tutularak bir Ön Lisans Başarı Puanı (ÖBP) hesaplanacaktır.
2021-DGS’de Önlisans Başarı Puanı (ÖBP), aşağıdaki şekilde hesaplanarak sınav puanlarına eklenecektir: Ön lisans akademik not ortalamaları (en yükseği 100, en düşüğü 50 olarak değerlendirilerek) 0,8 ile çarpılarak Önlisans Başarı Puanına (ÖBP) dönüştürülecektir. Böylece, 50 olan en düşük notun ÖBP değeri 40 olacak, en yüksek 100 olan notun da ÖBP değeri 80 olacaktır. 50’nin altında olan notlar 50 olarak değerlendirmeye alınacaktır. Bu şekilde hesaplanan Önlisans Başarı Puanı merkezî sınavdan alınan puana eklenerek adayın yerleştirme puanı hesaplanacaktır. Bütün not sistemleri doğru orantı kurularak, 100’lü not sistemine dönüştürülecektir." kuralları yer almakta olup;
"4.3. DGS Puanının Hesaplanması" başlıklı açıklamada ise; adayların testlerden almış olduğu puanlardan hesaplanan sayısal ve sözel standart puanların ve ön lisans başarı puanlarının (ÖBP) kullanılarak adayların yerleştirmede esas alınacak DGS puanlarının hesaplanacağı, DGS puanını oluşturacak olan sayısal ve sözel standart puanlar ile Ön Lisans Başarı Puanının ağırlıklarını belirleyen katsayıların, Tablo-A’da yer aldığı, her aday için puanların tablodaki katsayılar ile çarpılarak toplanacak ve bulunacak toplam, adayın ilgili DGS puanını oluşturacağı, her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanının hesaplanacağı, her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanının hesaplanmayacağı,
2020-DGS’de bir yükseköğretim programına yerleştirilen adayların 2021-DGS’de ÖBP’leri 0,45 katsayısı ile çarpılacağı, 2021-DGS’de bir yükseköğretim programına yerleştirilen adayların 2022-DGS’de ilgili ÖBP’leri 0,45 katsayısı ile çarpılacağı belirtilmiştir.
Davalı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından, sınavlara yönelik bulgu temelli iyileştirmelerin yapılmasına imkân vermek, sınav isteyen kurum, kuruluşlar ve politika yapıcıları için yol gösterici olması ve topluma hesap verebilirliğin sağlanması amacıyla 2018 yılından itibaren, yapılan sınavlara yönelik analiz ve değerlendirmeler yapmak suretiyle hazırlanacak raporları ilgili kurumlara sunma ve kamuoyuna açıklama kararı alındığı, bu çerçevede 27/03/2018 tarihli duyuru ekinde 2017 Dikey Geçiş Sınavı'na (DGS) ilişkin istatistiksel verileri ve bu veriler çerçevesinde tespit edilen sorunlara yönelik çözüm önerilerini de içeren ayrıntılı raporun yayınlandığı görülmektedir.
Raporun sonuç bölümünde, adayların Dikey Geçiş Sınavı'nda (DGS) sayısal ve sözel testlerde negatif ve sıfır ham puanlarda yoğunlaştığının görüldüğü, bu nedenle, Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nın (YKS) değerlendirmesinde olduğu gibi lisans programlarına yerleşebilmek üzere aday puanlarının hesaplanabilmesi için her iki testten de en az 0,5 ham puan alma koşulunun getirilmesinin önerildiği görülmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, 2017 DGS değerlendirme Raporu öneri ve görüşleri doğrultusunda, DGS puanlarının hesaplanması için her iki testten de en az 0,5 ham puan alma koşulunun Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 09/05/2018 tarihli toplantısında uygun bulunduğu, bu kapsamda 2018, 2019 ve 2020 Dikey Geçiş Sınavı Kılavuzunun 4.3 DGS puanının hesaplanması başlıklı maddesinde, ''Her iki testten de en az 0,5 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 0,5 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' kuralının yer aldığı; 2020 yılına ilişkin DGS kılavuzunda ise 2021 yılı ve müteakip yıllarda yapılacak olan DGS’de ise her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanının hesaplanacağının öngörüldüğü; Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Proje Geliştirme ve Destekleme Daire Başkanlığının … tarihli ve … sayılı yazısı ile de DGS’de her iki testten de en az 1 ham puan almayı öngören 2021 yılı DGS başvuru kılavuzunun yayımlanması ve başvuruların alınması ve uygulanması hususunun uygun olduğuna Yürütme Kurulunun 21/04/2021 tarihli toplantısında karar verildiği belirtilerek gereğinin yerine getirilmesinin Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığından istenildiği anlaşılmaktadır.
İptal istemine konu 2021 yılına ilişkin DGS Kılavuzunun 4.3 DGS Puanının hesaplanması başlığının altında, ''DGS puanını oluşturacak olan sayısal ve sözel standart puanlar ile Ön lisans Başarı Puanının ağırlıklarını belirleyecek katsayılar Tablo A da yer almaktadır. Her aday için puanlar tablodaki katsayılar ile çarpılarak toplanacak ve bulunacak toplam adayın ilgili DGS puanını oluşturacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' kuralı bulunmaktadır.
ÖSYM tarafından hazırlanan ve dava konusu edilen kuralın getirilme gerekçelerini de ortaya koyan 2017 DGS Değerlendirme Raporuna dayalı olarak lisans programlarına yerleşebilmek üzere aday puanlarının hesaplanabilmesi için her iki testten de en az 0,5 ham puan alma koşulunun getirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, nitekim bu ibarenin iptali istemiyle açılan davanın da Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/03/2021 tarihli ve E:2020/6425, K:2021/1848 sayılı kararıyla reddedildiği görülmektedir.
Davalı idarelerin, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca; hazırlanan rapor, öneri ve istatistiki veriler ışığı altında ''DGS Puanının Hesaplanması'' konusunda bir kriter belirleme, getirdiği kriterde değişiklik yapma ve bunu uygulamaya koyma konusunda takdir yetkisinin bulunduğu tartışmasızdır. Ancak idarenin bir belirleme yapıp bunu uygulamaya koyduktan sonra yapacağı değişikliklerin nedenini, varılmak istenen amacı ve ihtiyaç unsurunu nesnel verilere dayalı olarak ortaya koyması gerekmektedir.
Bakılan uyuşmazlıkta davalı idarelerin savunmaları incelendiğinde, 2017 DGS Değerlendirme Raporuna göndermede bulunulmaktadır. Halbuki bu rapora dayalı olarak DGS puanı hesaplanırken her iki testten de en az 0,5 ham puan alan adayların DGS puanın hesaplanacağı öngörülmüş ve bu kural 2018 yılında uygulanmaya başlamıştır. Arada geçen süre zarfında hangi verilere dayalı olarak her iki testten de alınması gereken en az ham puanın artırılmasının gerekçesinin bilimsel ve istatistiki verilere dayanılarak ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca DGS'ye giren adaylardan sayısal ve sözel bölümlerde en az ham puan almalarının aranılması yolundaki kuralın, 2017 DGS Değerlendirme Raporunun sonuç bölümünde de belirtildiği üzere, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) emsal gösterilerek önerilmiştir. Ancak 2021 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Kılavuzu'nun sınavın değerlendirilmesi başlıklı 3.10.1. maddesinde de görüleceği üzere YKS'de en az ham puan olarak 0,5 uygulanmaya devam edilmektedir. YKS de uygulama bu şekilde devam etmekte iken DGS'de getirilen ayrık düzenleme, gerekçesi ortaya konulmadığı için bu yönüyle de hukuka uygun bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 2021 yılı Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçis Sınavı Kılavuzu'nun ''DGS Puanının Hesaplanması'' başlığında yer alan ''Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' ibaresinin iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davalı Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'nın usule ilişkin itirazları kabul edilmeyerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/B maddesi uyarınca işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava, 2021 yılı Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçis Sınavı Kılavuzu'nun ''DGS Puanının Hesaplanması'' başlığı altında yer alan ''Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
Anayasa'nın "Yükseköğretim Üst Kuruluşları" başlıklı 131. maddesinde, "Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim - öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek bu kurumların kanunda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulu kurulur." hükmü yer almaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 7. maddesinde, Yükseköğretim Kurulu'nun görevlerinin "a) Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim - öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak, b) Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,...h) Üniversitelerin her eğitim - öğretim programına kabul edeceği öğrenci sayısı önerilerini inceleyerek kapasitelerini tespit etmek; insangücü planlaması, kurumların kapasiteleri ve öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortaöğretimdeki yönlendirme esaslarını da dikkate alarak öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesi ile ilgili esasları tespit etmek" olduğu hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 45. maddesinde ise, "Yükseköğretim kurumlarına giriş ve yerleştirme işlemleri imkân ve fırsat eşitliğini sağlayacak tedbirleri almak kaydıyla, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılır." hükmüne yer verilmiştir.
6114 sayılı Ölçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'nun 7. maddesinin 1. fıkrasında, sınavların, ölçme, değerlendirme ve yerleştirme işlemleri, güvenilirlik, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ilkeleri çerçevesinde ve adaylara fırsat eşitliği sağlayacak biçimde yapılacağı, 2. fıkrasında, sınavların, adayların bilgi ve yetenek düzeylerine göre sıralanmasını sağlamak amacıyla, sıralama sınavları veya adayları belirlenen asgarî yetenek ve yeterlilikleri taşıyıp taşımadıklarına göre gruplandıran seviye tespit sınavları biçiminde yapılabileceği, 7. fıkrasında ise, Yükseköğretim ile ilgili sınavlar Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacağı hükmü yer almaktadır.
Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelik'in "Kontenjan" başlıklı 5. maddesinde, "Meslek yüksekokulları ile açıköğretim ön lisans programlarından mezun olanların, bitirdikleri alanların devamı niteliğindeki lisans programlarına dikey geçiş yapmaları amacı ile lisans programlarında kontenjan ayrılır. Bu kontenjanlar, sınavsız olarak meslek yüksekokulları programlarına devam ederek mezun olan öğrencilerin yüzde onundan az olmaz. (Değişik cümle:RG-28/8/2015-29459 3.mükerrer) Meslek yüksekokulu ve açıköğretim ön lisans mezunlarından örgün öğretim ve açıköğretim lisans programlarına dikey geçiş yapmak üzere başvurma şartlarını taşıyanlar için hangi lisans programlarının açılacağı, açılacak lisans programlarına meslek yüksekokulları ve açıköğretimin hangi programını bitirenlerin başvurabileceği, bu programların kontenjanları ve programlara yapılacak yerleştirmede kullanılacak puan türleri, dikey geçiş yapılacak üniversitelerin görüş ve önerileri de dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenir ve ilan edilir."; "Sınav Kılavuzu ve Başvuru İşlemleri" başlıklı 6. maddesinde, "Değişik:RG-20/5/2006-26173) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) her yıl, meslek yüksekokulu ve açıköğretim önlisans mezunları ile o yıl son sınıfta olup staj dışındaki mezuniyet şartlarını yerine getirenlerin hangi lisans programlarına dikey geçiş için başvurabileceklerini, bu programların koşullarını ve bu programlara alınacak öğrenci sayılarını gösteren bir kılavuz hazırlar. Bu kılavuzda, adayların nasıl başvurabilecekleri, lisans programı tercihlerini nasıl yapacakları, sınav, değerlendirme ve yerleştirme işlemleri, meslek yüksekokulu müdürlükleri ve açıköğretim önlisans programlarının bağlı olduğu birimlerce yürütülecek işlemlerle ilgili ilke ve kurallar yer alır. Bu kılavuz, Yükseköğretim Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer. Meslek yüksekokulu müdürlükleri ile açıköğretim önlisans programlarının bağlı olduğu birimler başvurma belgelerinin bu Yönetmelikte yer alan koşullara uygunluğunu kontrol ederek onaylanmasından, başvuru evrakının başvuru süresi sonunda ÖSYM'ye ulaştırılmasından ve son sınıflarda okuyan öğrencilerin mezuniyet işlemlerini Temmuz ayının son haftasına kadar tamamlayarak mezun olsun veya olmasın, başvursun veya başvurmasın tüm adayların akademik not ortalamalarını ÖSYM'den elektronik ortamda gönderilen listelere işleyerek bu listelerin 1 Ağustos tarihine kadar ÖSYM'ye gönderilmesinden sorumludurlar.” düzenlemeleri yer almaktadır.
2021 yılı DGS Kılavuz'unun "Değerlendirme" başlıklı 4. bölümünde yer alan; "4.1. Sayısal ve Sözel Standart Puanların Hesaplanması" başlıklı açıklamasında; "Yetenek testinin sayısal ve sözel bölümleri için adayların testteki sorulara verdikleri doğru ve yanlış cevaplar ayrı ayrı toplanacak, doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak ham puanlar elde edilecektir. Adayların, sayısal ve sözel bölümlerin her birinden aldıkları ham puanların ortalaması ve standart sapması ayrı ayrı hesaplanarak adayların ham puanları, ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlara dönüştürülecektir. Böylece adaylar için Sayısal Standart Puan ve Sözel Standart Puan hesaplanacaktır. ... "; "4.2. Ön Lisans Başarı Puanı" başlıklı açıklamasında; "2021-DGS’ye başvuran adaylardan her biri için ön lisans öğrenimindeki akademik ortalama göz önünde tutularak bir Ön Lisans Başarı Puanı (ÖBP) hesaplanacaktır.
2021-DGS’de Önlisans Başarı Puanı (ÖBP), aşağıdaki şekilde hesaplanarak sınav puanlarına eklenecektir: Ön lisans akademik not ortalamaları (en yükseği 100, en düşüğü 50 olarak değerlendirilerek) 0,8 ile çarpılarak Önlisans Başarı Puanına (ÖBP) dönüştürülecektir. Böylece, 50 olan en düşük notun ÖBP değeri 40 olacak, en yüksek 100 olan notun da ÖBP değeri 80 olacaktır. 50’nin altında olan notlar 50 olarak değerlendirmeye alınacaktır. Bu şekilde hesaplanan Önlisans Başarı Puanı merkezî sınavdan alınan puana eklenerek adayın yerleştirme puanı hesaplanacaktır. Bütün not sistemleri doğru orantı kurularak, 100’lü not sistemine dönüştürülecektir." kuralları yer almaktadır.
"4.3. DGS Puanının Hesaplanması" başlığı altında ise; adayların testlerden almış olduğu puanlardan hesaplanan sayısal ve sözel standart puanların ve ön lisans başarı puanlarının (ÖBP) kullanılarak adayların yerleştirmede esas alınacak DGS puanlarının hesaplanacağı, DGS puanını oluşturacak olan sayısal ve sözel standart puanlar ile Ön Lisans Başarı Puanının ağırlıklarını belirleyen katsayıların, Tablo-A’da yer aldığı, her aday için puanların tablodaki katsayılar ile çarpılarak toplanacak ve bulunacak toplam, adayın ilgili DGS puanını oluşturacağı, her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanının hesaplanacağı, her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanının hesaplanmayacağı, 2020-DGS’de bir yükseköğretim programına yerleştirilen adayların 2021-DGS’de ÖBP’leri 0,45 katsayısı ile çarpılacağı, 2021-DGS’de bir yükseköğretim programına yerleştirilen adayların 2022-DGS’de ilgili ÖBP’leri 0,45 katsayısı ile çarpılacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından, sınavlara yönelik bulgu temelli iyileştirmelerin yapılmasına imkân vermek, sınav isteyen kurum, kuruluşlar ve politika yapıcıları için yol gösterici olması ve topluma hesap verebilirliğin sağlanması amacıyla 2018 yılından itibaren, yapılan sınavlara yönelik analiz ve değerlendirmeler yapmak suretiyle hazırlanacak raporları ilgili kurumlara sunma ve kamuoyuna açıklama kararı alındığı, bu çerçevede 27.03.2018 tarihli duyuru ekinde 2017 yılı Dikey Geçiş Sınavı'na (DGS) ilişkin istatistiksel verileri ve bu veriler çerçevesinde tespit edilen sorunlara yönelik çözüm önerilerini de içeren ayrıntılı raporun yayımlandığı ve raporun sonuç bölümünde, adayların Dikey Geçiş Sınavı'nda (DGS) sayısal ve sözel testlerde negatif ve sıfır ham puanlarda yoğunlaştığının görüldüğü, bu nedenle, Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nın (YKS) değerlendirmesinde olduğu gibi lisans programlarına yerleşebilmek üzere aday puanlarının hesaplanabilmesi için her iki testten de en az 0,5 ham puan alma koşulunun getirilmesinin önerildiği, anılan raporda yer alan görüş ve öneriler doğrultusunda, DGS puanlarının hesaplanması için her iki testten de en az 0,5 ham puan alma koşulunun Yükseköğretim Yürütme Kurulu'nun 09.05.2018 tarihli toplantısında uygun bulunduğu, bu kapsamda 2018, 2019 ve 2020 Dikey Geçiş Sınavı Kılavuzu'nun 4.3 DGS puanının hesaplanması başlıklı maddesinde, ''Her iki testten de en az 0,5 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 0,5 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' kuralına yer verildiği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; 2020 yılına ilişkin DGS Kılavuzu'nda, ''2021 yılı ve müteakip yıllarda yapılacak olan DGS’de her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanının hesaplanacağının'' öngörüldüğü ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Proje Geliştirme ve Destekleme Daire Başkanlığı'nın 28.04.2021 tarih ve 31716 sayılı yazısı ile, DGS’de her iki testten de en az 1 ham puan almayı öngören 2021 yılı DGS başvuru kılavuzunun yayımlanması ve başvuruların alınması ve uygulanması hususunun uygun olduğuna Yürütme Kurulu'nun 21.04.2021 tarihli toplantısında karar verildiği belirtilerek gereğinin yerine getirilmesinin Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'ndan istenilmesi üzerine, 2021 DGS Kılavuzu'nda dava konusu düzenlemeye yer verildiği ve bu düzenlemenin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen açıklamalar ışığında, 2021 yılı DGS Kılavuzu'nun ''4.3 DGS Puanının hesaplanması'' başlığı altında yer alan, ''Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' kuralının; sınava ilişkin somut tespitler dikkate alınarak, adayların sayısal ve sözel testlerde negatif ve sıfır ham puanlarda yoğunlaştığına yönelik bilimsel ve istatistiki veriler ile bu veriler doğrultusunda sunulan çözüm önerilerini içeren rapor esas alınmak suretiyle düzenlendiği görüldüğünden, dikey geçiş yapmak isteyen öğrencide belirli ve asgari birikim düzeyinin aranmasına yönelik olarak getirilen dava konusu düzenlemede kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un 20/B maddesi uyarınca, kararın tebliğ tarihini izleyen 5 (beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere,
02/12/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X)- Dava, 2021 yılı Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçis Sınavı Kılavuzu'nun ''DGS Puanının Hesaplanması'' başlığında yer alan ''Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; 2020 yılına ilişkin DGS Kılavuzu'nda, ''2021 yılı ve müteakip yıllarda yapılacak olan DGS’de her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanının hesaplanacağının'' öngörüldüğü ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Proje Geliştirme ve Destekleme Daire Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı yazısı ile, DGS’de her iki testten de en az 1 ham puan almayı öngören 2021 yılı DGS başvuru kılavuzunun yayımlanması ve başvuruların alınması ve uygulanması hususunun uygun olduğuna Yürütme Kurulu'nun 21.04.2021 tarihli toplantısında karar verildiği belirtilerek gereğinin yerine getirilmesinin Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'ndan istenilmesi üzerine, 2021 DGS Kılavuzu'nda dava konusu düzenlemeye yer verildiği ve bu düzenlemenin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davalı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından, 2017 yılı Dikey Geçiş Sınavı'na (DGS) ilişkin istatistiksel verileri ve bu veriler çerçevesinde tespit edilen sorunlara yönelik çözüm önerilerini de içeren ayrıntılı raporun yayınlandığı ve raporun sonuç bölümünde, adayların Dikey Geçiş Sınavı'nda (DGS) sayısal ve sözel testlerde negatif ve sıfır ham puanlarda yoğunlaştığının görüldüğü, bu nedenle, Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nın (YKS) değerlendirmesinde olduğu gibi lisans programlarına yerleşebilmek üzere aday puanlarının hesaplanabilmesi için her iki testten de en az 0,5 ham puan alma koşulunun getirilmesinin önerildiği, anılan raporda yer alan görüş ve öneriler doğrultusunda, DGS puanlarının hesaplanması için her iki testten de en az 0,5 ham puan alma koşulunun Yükseköğretim Yürütme Kurulu'nun 09.05.2018 tarihli toplantısında uygun bulunduğu, bu kapsamda 2018, 2019 ve 2020 Dikey Geçiş Sınavı Kılavuzu'nun 4.3 DGS puanının hesaplanması başlıklı maddesinde, ''Her iki testten de en az 0,5 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 0,5 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' kuralına yer verildiği görülmektedir.
Bakılan uyuşmazlıkta ise; Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nda en az 0,5 ham puan uygulaması devam etmekte iken, 2021 yılı DGS Kılavuzu'nda adayların her iki testten de alması gereken en az ham puanın 1 olarak belirlendiği görülmekte olup, Dikey Geçiş Sınavı'nda aranan en az ham puan kriterinin hangi gerekçeye dayalı olarak artırıldığı somut, bilimsel ve istatistiki verilerle ortaya konulamadığından, dava konusu düzenlemede hukuka, mevzuata, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, 2021 yılı Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçis Sınavı Kılavuzu'nun ''DGS Puanının Hesaplanması'' başlığı altında yer alan ''Her iki testten de en az 1 ham puan alan adayların DGS puanı hesaplanacaktır. Her iki testten de en az 1 ham puanı bulunmayan adayların DGS puanı hesaplanmayacaktır.'' ibaresinin iptaline karar verilmesi gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.