MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında ...Köyü çalışma alanında bulunan 44, 52, 139, 181, 665, 693, 694 parsel sayılı sırasıyla 6625, 259750, 19500, 47875, 5750, 20000, 20000 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan; 44, 139, 693 sayılı parseller irsen intikal, taksim, kazandırıcı zamanaşımı nedeniyle ... adına, 694 sayılı parsel irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, 181 sayılı parsel tapu kaydı nedeniyle ... adına, 52 sayılı parsel tapu kaydı nedeniyle payları oranında ... ve ... adına, 665 sayılı parsel ise tapu kaydı nedeniyle ... adına tespit edilmiştir. İtirazı Kadastro Komisyonunda reddedilen davacılar ...ve arkadaşları, miras yoluyla gelen hakka dayanarak dava açmışlardır. Yargılama sırasında aynı nedenlere dayanarak ... ile ... ve taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan olduğu iddiası ile ... davaya katılmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davacıların davasının reddine, çekişmeli 44, 139, 665 ve 693 parsel sayılı taşınmazların ... mirasçıları adlarına hisseleri oranında; 52 parsel sayılı taşınmazın ... mirasçıları ve ... adına, 181 ve 694 parsel sayılı taşınmazların ise ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
1- Çekişmeli 139, 181 ve 693 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle bu taşınmazlar hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
2- Çekişmeli 44 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelemesinde; Mahkemece taşınmaz üzerinde tespit maliki davalılar lehine zilyetlikle taşınmaz edinme koşulları gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Davacı ..., çekişmeli taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlardan olduğu iddiasıyla davaya katılmıştır. Taşınmazın batı, kuzey ve kısmen doğu sınırını 933 sayılı mera parseli çevrelediği halde, yöntemince mera araştırması yapılmamış, çekişmeli taşınmazın güney sınırında bulunan yolun kadim yol olup olmadığı belirlenmemiş, yoldan sonra gelen

taşınmazlara ait kadastro tutanakları getirtilmemiş ve taşınmazın niteliği doğru şekilde belirlenmeksizin hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için, tespit tarihi olan 1984 yılından 15-20-25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde farklı tarihlere ait en az 3 stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilmeli, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ve yoldan sonra gelen taşınmazlara ait kadastro tutanakları getirtilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra refakate alınacak yerel bilirkişiler, tanıklar, üniversitelerin toprak kürsüsünde uzman 3 ziraat mühendisi, yeteri kadar fen elemanı ve 1 jeodezi ve fotogrametri uzmanından oluşan bilirkişi heyetinin katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak bu keşifte, komşu mera parselinin öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz ile komşu mera parseli arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı, yolun kadim yol olup olmadığı araştırılmalı, mahkeme hakiminin taşınmaz ve çevresi ile ilgili gözlemi tutanağa geçirilmeli, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, zaman içinde sınırlarında mera yönünde genişleme olup olmadığı hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaktaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik olarak ve temin edilebilecek en eski tarihli uydu fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın (ve taşınmaz içindeki çekişmeli bölümlerin) önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu hususlarında rapor düzenlettirilmeli; ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden komşu mera parselinden nasıl ayrıldığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; fen bilirkişisinden keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, çekişmeli taşınmaz ile komşu mera parselinin konumlarını yan kesit krokisi ile gösteren rapor ve harita düzenlemesi istenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı ... temsilcisinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile bu parsele ilişkin hükmün BOZULMASINA,
3- Çekişmeli 52 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelemesinde; Mahkemece taşınmaz üzerinde tespit maliki davalılar lehine zilyetlikle taşınmaz edinme koşulları gerçekleştiği ve taraflar arasında .... Kadastro Mahkemesi"nin 1988/1 Esas ve 1993/14 Karar sayılı ilamı ile de kesin hüküm oluştuğu kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, bu konuda varılan sonuç dosya kapsamına uygun bulunmamaktadır. Çekişmeli 52 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespiti, tapu kaydı nedeniyle payları oranında şahıslar ve ... adına yapılmıştır. Mahkemece taraflar arasında kesin hüküm oluşturduğu kabul edilen dosyada, tespit maliki olan davacılar, Hazinenin payına yönelik dava açmış olup, eldeki dosyada ise tespit maliki olan şahısların payı davacılar Şeyhmuz Kaymaz ve arkadaşları tarafından dava konusu edilmiş, bu davaya ... müdahil olmuştur. Açıklanan bu duruma göre, dava konusu aynı olmakla birlikte dava sebebinin ve tarafların aynı olmadığı, dolayısıyla somut olayda 6100 sayılı HMK"nın 204. maddesinin uygulama alanının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemenin bu yöndeki

kabulü açıklandığı üzere dosya kapsamı ile uygun bulunmadığı gibi, mahkemece tespite dayanak tapu kayıtları usulünce uygulanıp kapsamı belirlenmemiş ve haritası olup olmadığı araştırılmamış olduğundan yapılan araştırma ve inceleme de hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bu durum karşısında, doğru sonuca varılabilmesi için mahkemece öncelikle müdahil Hazineden dava sebebinin ve dayanağının ne olduğu sorulup açıklattırılmalı, tespite dayanak tapu kayıtlarının haritasının bulunup bulunmadığı araştırılmalı varsa dosya arasına alınmalı ve bundan sonra, taşınmazın bulunduğu yöreyi iyi bilen, elverdiğince yaşlı, yansız, yerel bilirkişi, varsa sağ olan tespit bilirkişileri, taraf tanıkları, fen bilirkişisi ve ziraat mühendisi bilirkişisinin katılımıyla dava konusu taşınmaz başında yeniden keşif yapılmalı ve keşif sırasında öncelikle, uzman teknik bilirkişi eliyle dayanak tapu kayıtlarının varsa haritaları zemine uygulanarak tapu kayıtlarının kapsamı, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 20/A maddesi uyarınca haritalarına göre belirlenmeli, tapu kayıtlarının haritalarının uygulanamaması veya bulunmaması durumunda ise, tapu kayıtları ilk oluşumundan itibaren tedavülleriyle birlikte sınırları okunarak yerel bilirkişilere sorulmalı, yerel bilirkişilerce bilinemeyen sınırlar yönünden taraflara tanık dinletme imkanı tanınmalı, uygulamaya ilişkin yerel bilirkişi ve tanık sözleri, çekişmeli taşınmaza komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve dayanakları kayıtlarla denetlenmeli, taşınmazın tespitine esas alınan tapu kayıtlarının dava dışı 50 ve 51 parsellere de uygulandığı gözetilerek ve dayanak tapu kayıtlarının batıda "best" ve "kıraç" okumakla gayri sabit sınırlı olduğu dikkate alınarak, revizyon görerek kesinleştiği komşu parsellerden başlanmak suretiyle tapu kaydı, miktarı kadar yere uygulanmalı ve kapsadığı alan belirlenmeli, kayıt kapsamı dışında kalan taşınmaz ya da taşınmaz bölümleri yönünden yeterli biçimde zilyetlik araştırması yapılmalı, bu konuda taşınmazın öncesinin kime ait olduğu kimden kime kaldığı, zilyetliğin başlangıç günü, süresi ve sürdürülüş biçimi hakkında yerel bilirkişi ve tanıklardan olaylara dayalı ayrı ayrı bilgi alınmalı; kaydın mahalline uyup uymadığı hakkında uzman fen bilirkişiden gerekçeli ve açıklamalı, yerel bilirkişi ve tanıklar tarafından gösterilen sınırların işaretlendiği, keşfi ve uygulamayı izlemeye elverişli haritalı rapor düzenlemesi istenilmeli, ziraat bilirkişiden ise komşu parsellerin toprak yapıları ile mukayeseli olarak taşınmazın toprak yapısı, niteliği ve zilyetlikle mülk edinebilecek yerlerden olup olmadığı yönünde bilimsel verilere dayalı rapor alınmalı; ..."nin payı dışında kalan bölüm yönünden davalılar ve müşterekleri ile murisleri adına belgesiz zilyetlik yoluyla tespit veya tescil edilen taşınmaz miktarının 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesindeki 40-100 dönüm sınırlandırmasını aşıp aşmadığı gözetilmeli, daha sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen hususlar göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ... temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle bu taşınmaza ilişkin hükmün BOZULMASINA,
4- Çekişmeli 665 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece taşınmaz üzerinde tespit maliki davalılar lehine zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece dayanak tapu kaydı usulünce uygulanmamış ve taşınmaza doğu, güney ve batı sınırları itibariyle komşu 932 mera parseli bulunmasına rağmen, usulünce mera araştırması yapılmamıştır. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırma ile karar verilemez. Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için, mahkemece öncelikle tespit tarihi olan 1984 yılından 15-20-25 yıl öncesi zaman diliminde farklı tarihlere ait en az 3 stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilmeli, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, tanıklar, üniversitelerin toprak kürsüsünde uzman 3 ziraat mühendisi, yeteri kadar fen elemanı ve 1 jeodezi ve fotogrametri uzmanından oluşan bilirkişi heyeti aracılığıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, dava konusu taşınmazın tespitine esas tapu kaydının, dava konusu taşınmazla birlikte dava dışı komşu 664 ve 666 parsel sayılı taşınmazlara da uygulandığı ve tapu kaydının sınırlarının kıraç, beyar, ....okumakla gayri sabit sınırlı olduğu dikkate alınarak, revizyon görerek kesinleştiği komşu parsellerden başlanmak suretiyle kayıt miktarı kadar yere uygulanmalı ve tapu kaydının kapsadığı alan belirlenmeli, kayıt kapsamı dışında kalan taşınmaz ya da taşınmaz bölümleri yönünden komşu 932 mera parselinin öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz ile komşu mera parseli arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı araştırılmalı, mahkeme hakiminin taşınmaz ve çevresi ile ilgili gözlemi tutanağa geçirilmeli, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, zaman içinde sınırlarında mera yönünde genişleme olup olmadığı hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaktaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik olarak, temin edilebilecek en eski tarihli uydu fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın (ve taşınmaz içindeki çekişmeli bölümlerin) önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu hususlarında rapor düzenlettirilmeli; ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden komşu mera parselinden nasıl ayrıldığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; fen bilirkişisinden keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, çekişmeli taşınmaz ile komşu mera parselinin konumlarını yan kesit krokisi ile gösteren rapor ve harita düzenlemesi istenilmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı ... temsilcisinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile bu taşınmaza ilişkin hükmün BOZULMASINA,
5- Çekişmeli 694 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince; Dava kadastro tespitine itiraz niteliğinde olup, mahkemece çekişmeli taşınmaz başında keşif yapılmaksızın hüküm tesis edilmiştir. Taşınmazın aynına ilişkin iş bu davalarda iddia ve savunmanın tespiti bakımından taşınmaz başında keşif yapılması zorunlu olduğu halde keşif yapılmadan taşınmazın aynı hakkında hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
05.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.