Danıştay 8. Daire 2019/2810 Esas 2021/5930 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2810
Karar No : 2021/5930

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : ...'a velayeten kendi adlarına asaleten ... ve ...
VEKİLLERİ : Av. ... - Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından Gaziantep İli, İslahiye ilçesi, ... Bulvarı üzerinde (... karayolunun 24+400 kilometresinde) 07.08.2014 tarihinde meydana gelen trafik kazasında davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle davacılardan ... ve ...’un yaralanması ve davacılar yakını ...'un vefat etmesi nedeniyle, uğranıldığı ileri sürülen ... için 2.000,00-TL maddi, 70.000,00-TL manevi, ... için 1.000,00-TL maddi, 50.000,00-TL manevi, ... için 1.000,00-TL maddi, 50.000,00-TL manevi olmak üzere toplam 4.000,00-TL maddi ve 170.000,00-TL manevi zararın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesi ile Anayasa Mahkemesinin anılan maddeye ilişkin kararı gözetildiğinde, bahsi geçen Kanun maddesinin karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanarak trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri kapsadığı ve Kanunun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev yetki ve sorumlulukları ile, çalışma usullerini kapsadığı, dolayısıyla oluşan trafik kazası nedeniyle açılacak sorumluluk davalarının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, ilk derece mahkemesinin daha önce verdiği görevsizlik kararının Danıştay Onbeşinci Dairesi tarafından bozulması üzerine işbu davanın açıldığı, Mahkemenin tekrar görevsizlik kararı vermesinin usule ve hukuka aykırı olduğu, kaldı ki somut olayda uyuşmazlığın görüm ve çözümünde idare mahkemelerinin görevli olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz kanun yolu incelemesine tabi olan İdare Mahkemesi kararını istinaf kanun yoluyla inceleyen Bölge İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 4. maddesindeki; ''Bu Kanunun 45' inci maddesinin değişik (1) numaralı fıkrasında yazılı uyuşmazlıklarla ilgili olarak verilen nihai kararlardan, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen kararlar ile Danıştayın bozma kararı üzerine kararı bozulan mahkemece verilen kararlar, Danıştayda temyiz edilebilir.'', hükmü ile 8. maddesindeki; (Ek: 18/6/2014-6545/27 md.) ''1. İvedi yargılama usulü hariç olmak üzere bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır.'' hükmü uyarınca, Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin uyuşmazlığın görüm ve çözümünde idari yargının görevli olduğu yönündeki 07.03.2016 tarih ve E:2015/8127, K:2016/1420 sayılı bozma kararı üzerine verilen İdare Mahkemesi kararının Danıştay'ın bozma kararı üzerine verilen bir karar niteliğinde olması nedeniyle istinaf kanun yoluna değil, Danıştay'da temyiz kanun yoluna tabi olduğu anlaşıldığından, İdare Mahkemesi kararını istinaf kanun yoluyla inceleyen ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararı kaldırılarak ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararı temyizen incelendi, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacılar tarafından Gaziantep İli, İslahiye ilçesi, ... Bulvarı üzerinde (... karayolunun 24+400 kilometresinde) 07.08.2014 tarihinde meydana gelen trafik kazasında davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle davacılardan ... ve ...’un yaralanması ve davacılar yakını ...'un vefat etmesi nedeniyle, uğranıldığı ileri sürülen ... için 2.000,00-TL maddi, 70.000,00-TL manevi, ... için 1.000,00-TL maddi, 50.000,00-TL manevi, ... için 1.000,00-TL maddi, 50.000,00-TL manevi olmak üzere toplam 4.000,00-TL maddi ve 170.000,00-TL manevi zararın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır. Aynı Kanunun 50. maddesinin 4. fıkrasında Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesi, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükmüne yer verilmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacıların yukarıda maddi olay bölümünde özetlenen istemlerine ilişkin olarak, ilk olarak 03.06.2015 tarihinde ... İdare Mahkemesi'nin ... sayılı esasına kayıtlı davanın açıldığı ve ... tarih ve ... sayılı kararla davanın görev yönünden reddine karar verildiği, anılan kararın temyiz incelemesi sonucu Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin 07.03.2016 tarih ve E:2015/8127, K:2016/1420 sayılı kararıyla uyuşmazlığın görüm ve çözümünde idare mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği, bozma kararı sonrası davanın Mahkemenin E: ... esasına kaydedilerek Mahkemece bozma kararına uyulduğunun belirtildiği ve fakat dava dilekçesinin diğer yönlerden ilk incelemesinin yapılması sonucu, farklı tarihlerde meydana gelen dört ayrı trafik kazasından kaynaklanan tazminat istemleri yönünden birden fazla davacı tarafından açılan davada, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 5. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddine karar verildiği, davacılar tarafından dava dilekçesi 2577 sayılı Kanunun 5. maddesine uygun olarak yeniden düzenlenerek açılan davanın ise temyizen incelenen ... İdare Mahkemesi'nin E: ... esasına kaydedildiği görülmektedir.
Olayda, Mahkemece, Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin bozma kararına uyularak uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Mahkemelerinin görevli olduğu kabul edildikten sonra dava dilekçesinin reddine karar verilmiş ve davanın yenilenmesi sonrası E: ... esasına kayıtlı davada uyuşmazlığın esasının incelenmesine geçilmiş ise de, daha sonra ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararla önceki bozmaya uyma kararından bahsedilmeden ve gerekçesi gösterilmeden dönülerek yeniden davanın görev yönünden reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, dava dilekçesinin 2577 sayılı Kanunun 5. maddesi uyarınca reddi üzerine işbu dava haricinde diğer davacı tarafından E: ... esasına kayıtlı olarak başka bir davanın daha açıldığı, söz konusu davada aynı yolda bir gün önce meydana gelen trafik kazasından kaynaklı tazminat talebinde bulunulurken davalı idarenin kusuruna yönelik aynı hukuki iddialara dayanılmasına rağmen İdare Mahkemesi'nce E: ... esasına kayıtlı
dava dosyasında işin esasının incelenmesine geçilerek davanın esastan reddine karar verilmiştir. (... İdare Mahkemesi'nin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararı) Böylece aynı yol üzerinde bir gün arayla meydana gelen trafik kazalarına ilişkin açılan iki ayrı davada Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin İdare Mahkemesi'nin görevsizlik kararının bozulması yönündeki kararına uyulduktan sonra görev yönünden iki ayrı karar verilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Kural olarak yargılama usulünde görev yönünden usulü yönden müktesep hakkın varlığından söz etmek mümkün bulunmamakla birlikte, somut uyuşmazlığa uygulanan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 110. maddesinden kaynaklanan sorumluluk davalarında kararın verildiği tarih itibarıyla Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin ve İdari Dava Daireleri Kurulu'nun yerleşik kararlarında idari yargının görevli olduğunun belirtildiği, işbu davada da görevsizlik kararının aynı hukuki yorumla bozulduğu ve Mahkemece de bu bozma kararına uyulduğu, yargılamanın devamında ise ilk görevsizlik kararındaki aynı gerekçelerle davanın yeniden görev yönünden karar verildiği ve fakat aynı yol üzerinde yakın mevkiide davalı idarenin yol yapım çalışmaları sırasında işaretleme yapmaması iddiasına dayanılarak açılan diğer dosyada işin esasına girilip karar verildiği görüldüğünden, meydana gelen bu durumun hukuki belirlilik, öngörülebilirlik ilkelerine ve makul sürede yargılanma hakkına zarar vereceği sonuç ve kanaatine varılmaktadır.
Bu durumda, Mahkemece işin esasına girilip bir karar verilmesi gerekirken davanın görev yönünden reddine karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 02/12/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.