Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/766 Esas 2022/1844 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 32. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 16. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 01/10/2007 tarihinden iş sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz feshedildiği 26.08.2015 tarihine kadar davalı işverenlik bünyesinde çalıştığını, davalı aleyhine açılan işe iade davası sonucunda ... 15. İş Mahkemesince feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, feshin sendikal nedenle yapılması sebebiyle işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın 1 yıllık brüt ücreti tutarında sendikal tazminata karar verdiğini, istinaf dairesince davalının başvurusunun esastan reddedildiğini, davalı tarafından temyiz edilen kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından onandığını, davalı işverene yasal süre içerisinde işe başlama müracaatı yapıldığını, ... 40. Noterliği'nden keşide edilen ihtarnamenin davalıya 26/03/2018 tarihinde tebliğ edildiğini, ancak davalı işverenlikçe hiçbir gerekçe bildirilmeksizin işe başlatılmadığı gibi adına tahakkuk eden hiçbir sosyal hak ve alacağının da ödenmediğini, aldığı son ücretin fesih tarihine kadar bordroda yazılı olduğunu ve bu hususta bir ihtilaf bulunmadığını, hak ve alacakları hesaplanırken yol, yemek ve diğer sosyal hakların da yansıtılması gerektiğini, iş akdine son verilen Ağustos 2015 tarihini takip eden Ocak 2016 tarihinde tüm işçi ücretlerine %10 ile %20 arasında ücret artışı yapıldığını, bu artışın 2017’de de tekrar edildiğini, aynı zamanda Ocak 2016 tarihinden başlayarak işyerinde yılda 4 kez olmak üzere 3 ayda bir 350,00 TL net prim veya ikramiye adı altında bir iyileştirme yapıldığını ve bunun da bordrolara yansıtıldığını, bu hususların kıdem ve ihbar tazminatı ile sendikal tazminat hesaplarında dikkate alınması gerektiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin alacağı, sendikal tazminat ve 4 aylık boşta geçen süre ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı itirazında bulunarak, davacının davalı şirketin plastik enjeksiyon bölümünde plastik enjeksiyon operatörü olarak 02/10/2007-25/08/2015 tarihleri arasında en son aylık net 1.599,75 TL ücretle çalıştığını, iş sözleşmesinin İş Kanunu 25/II-h maddesi gereğince haklı nedenle feshedildiğinden davacının ihbar ve kıdem tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesini, davacının fiziksel olarak işyerinde bulunmadığı dönemde geriye dönük yol ve yemek yardımlarının verilmesini talep edemeyeceğini, davacının boşta geçen 4 aylık sürede çalışıp çalışmadığının Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan sorularak bu şekilde reel zararının hesaplanması gerektiğini, davacının sendikal faaliyetlere katıldığını kanıtlayamadığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla sendikal tazminatın çıplak ücret üzerinden hesaplanması gerektiğini, ayrıca iş akdinin feshedildiği 24.08.2015 tarihindeki son ücret üzerinden hesaplanması gerektiğini, Yargıtay’ın bir kararında sendikal tazminata esas ücretin haksızlığın gerçekleştiği tarihteki ücret olması gerektiğine karar verdiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin kesinleşen işe iade kararıyla tespit edildiği, davacının ihbar-kıdem tazminatı ile sendikal tazminat alacağının iş sözleşmesinin işe başlatılmamak suretiyle sona erdirildiği 26/04/2018 tarihindeki ücreti esas alınarak hesaplanması gerektiği gerekçesiyle toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353-(1) b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında sendikal tazminatın hesaplanmasına esas ücretin hangi tarihteki ücret olduğu hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25. maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanun'un 21. maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanun'un 21. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
İşe iade davasında belirlenen işçinin 1 yıllık brüt ücreti tutarındaki sendikal tazminat, işverene başvuru ve işe başlatılma şartına tabi olmaksızın belirlendiğinden, ücret geçersiz olduğu belirlenen fesih tarihindeki ücret kabul edilmelidir.

Somut olayda, davacının iş sözleşmesi işverence feshedilmiş olup, davacı tarafından açılan işe iade davasının yargılaması neticesinde feshin sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verildiği, istinaf dairesince davalının istinaf başvurusunun esastan reddedildiği, davalı tarafından temyiz edilen kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından onandığı, davalı işverene yasal süre içerisinde işe başlama müracaatı yapıldığı, ... 40. Noterliği'nden keşide edilen ihtarnamenin davalıya 26/03/2018 tarihinde tebliğ edildiği 1 aylık süre içerisinde davacının işe başlatılmadığı anlaşılmaktadır.
Hal böyle olmakla beraber, dosya kapsamında yer alan ilk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının hak kazandığı sendikal tazminat alacağı, davacının işe başlamak için müracaat ettiği tarih olan 26.03.2018 tarihinden bir ay geçmekle işverence işe başlatılmadığı tarih olan 26/04/2018 tarihindeki ücreti esas alınmak suretiyle hesaplanmıştır.
Davacının işe iadesine ilişkin kararda sendikal tazminat, işverene başvuru ve işe başlatılma şartına tabi olmaksızın belirlendiğinden, ücretin geçersiz olduğu belirlenen fesih tarihindeki (24.08.2015) ücret kabul edilerek hesaplanması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.