Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/350 Esas 2022/1850 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ :ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ile davalı ... Gemi İnşa ve Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı ... Ltd.Şti.'nin alt işveren olarak davacıyı öncelikle asıl işveren davalı ... Tekne A.Ş. işyerinde daha sonra bu yerden ayırarak ... Gemi Ltd.Şti. işyerinde çalıştırdığını, davacnın haklı bir neden olmaksızın işten çıkarıldığını ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti alacaklarını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekilleri davanın reddini istemiştir.
Bozma İlamı ve Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemenin davanın kısmen kabulüne ilişkin ilk kararının davalı ... Gemi Ltd.Şti. vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizin 20.05.2019 tarih ve 2016/2360 E., 2019/11397 K.sayılı ilamı ile; mahkemece davalıların sorumlu olduğu miktarlar ayrı ayrı belirtilmeksizin hüküm kurulduğu, ... Şirketinin sorumlu olduğu tutar kararda gösterildikten sonra HMK'nın 26.maddesi uyarınca taleple bağlı kalınarak hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle bozulmuş olup mahkemece bozmaya uyularak bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili ve davalı ... Gemi İnş.ve Teks....ve Tic.Ltd.Şti. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacı vekili ve davalı ... Gemi İnş.ve Teks....ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda (keza mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nda) "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir.
Kural olarak bozma kararına uyan mahkeme, artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü, mahkemenin bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğmuştur. Bu kazanılmış hak yeni bir hükümle ortadan kaldırılamaz. Bozulan bir hükmün, bozma sebepleri dışında kalan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olması nedeniyle; kesinleşen kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Zira, kesinleşmiş olan kısımlar, lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak teşkil eder.
Somut uyuşmazlıkta, Dairemizin 20.05.2019 tarih ve 2016/2360 esas, 2019/11397 karar sayılı ilamı ile, hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının her üç işverenin sorumluluğu açısından ayrı ayrı hesaplandığı halde mahkemece davalıların sorumlu olduğu miktarların ayrı ayrı belirtilmediği, taleple bağlı kalınarak hükmedilen alacaklardan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verildiği, ... Ltd.Şti. yönünden zamanaşımı def'i dikkate alınarak bu şirket nezdinde çalışma süresiyle sınırlı fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının belirlenmesi ve sözü edilen şirketin indirim sonrasındaki sorumlu olduğu tutar kararda gösterildikten sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26.maddesi uyarınca taleple bağlı kalınarak hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiş, mahkemece bozmaya uyulmasına karar verilmiş ve bilirkişi raporu alınmış ise de bozma gereklerinin yerine getirilmediği anlaşılmıştır.
Bozmadan önce alınan bilirkişi raporunda davacının hafta tatili ücreti alacağı 2,5 yevmiye üzerinden hesaplanmış (davacının hafta tatilinde çalışmadan alabileceği bir günlük yevmiyesini de almadığının ispatlanması nedeniyle) ve bu konuda bozma yapılmamış olmasına rağmen bozmadan sonra davacının hafta tatili ücret alacağının 1,5 yevmiye üzerinden hesaplanması kazanılmış hak ilkesine aykırılık teşkil etmekte olup hatalıdır.
Yine bozma kararında davacının fazla mesai ücreti alacağına ilişkin olarak ... Ltd.Şti. yönünden zamanaşımı def'i dikkate alınarak bu şirket nezdinde çalışma süresiyle sınırlı olarak alacağının belirlenerek kararda gösterilmesinin istenmesine ve hesaplama şekli yönünden herhangi bir bozma yapılmamasına rağmen, davacının talep artırım dilekçesi ile talebini daralttığı gerekçesiyle oranlama yapılarak davacının fazla mesai ücret alacağının hüküm altına alınması da hatalıdır.
Mahkemece yapılacak iş; bozma ilamı doğrultusunda ... Ltd.Şti.'nin zamanaşımı def'i ve ilk bozmadan sonra oluşan usuli kazanılmış haklar dikkate alınarak belirlenecek fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacak miktarlarından indirim sonrasındaki sorumlu olduğu tutar kararda gösterildikten sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26.maddesi uyarınca taleple bağlı kalınarak hüküm kurulmasıdır.
3- Kabule göre; kararda vekalet ücreti ve yargılama giderleri hatalı ise de yeniden kurulacak hükümde vekalet ücretleri ve yargılama giderlerinin değişeceği hususu gözden kaçırılmamalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.