Danıştay 9. Daire 1987/531 Esas 1989/822 Karar Sayılı İlamı

Daire : DOKUZUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 822
Esas Yılı : 1987
Esas No : 531
Karar Tarihi : 14/03/989

PTT'YE AİT YERALTI KABLO DÖŞEME İŞİNİ TAAHHÜT EDEN BELEDİYENİN, BU İŞİN BİR KISMININ YAPIMINI YÜKLENEN TAŞARONU İLE OLAN İLİŞKİSİNİN ÖZEL HUKUKU İLGİLENDİRDİĞİ CİHETLE TAŞORONUN SU TESİSATINA VERDİĞİ ZARAR VE AKAN SU BEDELİNİ VERGİ İHBARNAMESİ İLE İSTEYEMEYECEĞİ HK.
Uyuşmazlık, hasar bedeline ilişkin vergi ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davayı, ortada haksız fiilden doğan zararının ödettirilmesinin söz konusu olduğundan bahisle görev yönünden reddeden vergi mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
486 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında Kanunun 2.maddesinde, "Umumi ana lağımlariyle su yollarına hasbezzarure açtıranlar belediyece tayin edilen müddet zarfında hali sabıkına ircaa mecburdur. Müddeti mezkure zarfında yapılmadığı takdirde belediyece bilkeşif yaptırılır. Belediyece sarf olunan paralar alındıktan başka masarifi vakianın yüzde onuda ayrıca cezaen istifa olunur." hükmü getirilmiştir.
Olayda ise, … şehri PTT yeraltı telefon kablo güzergahı yapımı işini taahhüt eden … Belediyesinin, işin bir kısmının yapımının taşoran olarak temyiz isteminde bulunana ihale ettiği ve hasar bedeli olarak vergi ihbarnamesiyle talep edilen paranın, bu işin yapımı sırasında su tesisatının maruz kaldığı zarar ve sarfiyatı ile ilgili olarak istenildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; hasar bedeli olarak talep edilen paranın, anılan 2.maddeyle bir ilgisi bulunmadığından bu maddeye göre taşoran hakkında bir karar almak veya işlem tesis etmek mümkün değildir.
PTT ile yaptığı idari sözleşmeyle yer altı telefon kablo güzergahı yapımını taahhüt işini yüklenen belediyenin, taşoranı olan ilgili ile yaptığı sözleşme, idarenin özel hukuk sözleşmesi olup özel hukuk hükümlerine tabidir.
Bu sözleşme gereğince taşoran, özel hukuk hükümlerine göre idarenin denetimi altında onun adına hareket eder. Hal böyle olunca taşoranın su tesisatına verdiği zararla akan su bedelinden doğan uyuşmazlığın çözümü adli yergı yerine aittir.
Kaldıki, taşoranla yapılan sözleşmenin idari nitelikte taahhüt mukavelesi olduğunun kabul edilmesi durumunda bile uyuşmazlığın bu sözleşmenin uygulanmasından doğmuş olması nedeniyle çözümü idari yargının görev alanı dışında kalmaktadır.
İdari Yargının görev alanında kalmayan ve adli yargının görev alanına giren söz konusu uyuşmazlıkla ilgili alacak hakkında vergi ihbarnamesi düzenlenmesi suretiyle bu alacağın istenilmesi mümkün değildir.
Hal böyle olunca, vergi mahkemesince; dava konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak talep edilen alacağın vergi ihbarnamesiyle istenemiyeceğine ve bu sebeple de ihbarnamenin iptaline karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın çözümünün adli yargıya ait olduğundan bahisle davanın görev yönünden reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Ayrıca, bir özel hukuk ilişkisinden doğan uyuşmazlığa ait alacağın hüküm altına alabilmesi için adli yargıda dava açması gereken taraf; bu alacağı talep eden olacağı cihetle vergi mahkemesi kararı bu yönden de yerinde değildir.
Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ve Vergi ihbarnamesinin iptaline karar verildi.