Danıştay 2. Daire 2021/5030 Esas 2021/4717 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/5030
Karar No : 2021/4717

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : ... (...)
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ...Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Davacıya ait işyerinde yapılan denetimde, 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkındaki Kanun'un 4. kez (3. tekerrür) ihlal edildiğinin tespiti üzerine 4207 sayılı Kanun'un 5. maddesinin 16. fıkrası uyarınca işyerinin 10 gün süreyle kapatılmasına ilişkin Çankaya Kaymakamlığının ...günlü, ...sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada; davanın reddi yolunda .... İdare Mahkemesince verilen 24/03/2016 günlü, E:..., K:...sayılı kararın onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesinin 26/11/2018 günlü, E:2016/15544, K:2018/3634 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davacı tarafından, tesis edilen işlemin hukuka ve mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek, karar düzeltme isteminin kabulü ile Daire kararının kaldırılarak, İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI :Davalı Çankaya Kaymakamlığı tarafından, cevap verilmemiştir.
Davalı Çankaya Belediyesi tarafından, düzeltilmesi istenen kararın yöntem ve yasaya uygun olduğu, bu nedenle istemin reddi gerektiği yolunda olup, diğer davalı Çankaya Kaymakamlığı tarafından cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile onama kararının kaldırılarak, İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesinin 26/11/2018 günlü, E:2016/15544, K:2018/3634 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Temyize konu kararın, 4207 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca tesis edilen Kaymakamlık işleminin iptaline ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun “Dilekçeler Üzerinde İlk İnceleme” başlıklı 14. maddesinde, "dava dilekçelerinin maddenin 3. fıkrasında belirtilen hususlar bakımından sırasıyla inceleneceği" belirtilmiş; adı geçen Kanun'un “İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar” başlıklı 15. maddesinin 1/a bendinde ise, "ilk incelemede 14. maddenin 3/a bendinde belirtilen görev hususuna aykırılık görülmesi halinde adli (...) yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceği" hükmüne yer verilmiştir.
4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun'un 19/01/2008 günlü, 26761 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5722 sayılı Kanun'un 3. maddesi ile değiştirilen 2. maddesinde; tütün ürünlerinin tüketilemeyeceği yerler belirtilmiş; 5. maddesinin 16. fıkrasında ise; "Bu maddedeki cezaları gerektiren fiillerin bir yıllık dönemde tekerrürü hâlinde idari para cezası bir kat; ikinci tekerrürü hâlinde iki kat artırılarak verilir. Aynı dönemdeki üçüncü tekerrürde de iş yeri on günden bir aya kadar kapatılır." kuralına yer verilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3. maddesinde, "Bu Kanunun; a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde, ... uygulanır." hükmüne; "Yaptırım türleri" başlıklı 16. maddesinde; "Kabahatler karşılığında uygulanacak olan idari yaptırımlar, idari para cezası ve idari tedbirlerden ibarettir. İdari tedbirler, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunlarda yer alan diğer tedbirlerdir." düzenlemesine; anılan Kanun'un “Başvuru yolu” başlıklı 27/1. maddesinde de, idari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
4207 sayılı Yasa'nın mevcut halinde idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır.
5326 sayılı Kabahatlar Kanunu'nun yayımından sonra dava konusu iş yerinin kapatılması işlemine dayanak teşkil eden 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun'un yukarıda yer verilen hükümlerinde iş yerlerinin kapatılmasına ilişkin işlemlerin hangi şartlarda yapılabileceği belirtilmiş, ancak bu tür işleme karşı hangi mahkemede dava açılabileceğine ilişkin düzenleme yapılmamıştır.
Uyuşmazlık; davacıya ait işyerinin, 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun'un bir yıl içinde 4. kez (3.tekerrür) ihlal edildiğinden bahisle anılan Kanun'un 5. maddesinin 16. fıkrası uyarınca 10 gün süreyle kapatılmasına ilişkin işlemden kaynaklanmıştır. Kabahatler Kanunu'nun 3. maddesinde belirtildiği üzere idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerin, diğer kanunlarda aksine bir hüküm bulunmaması halinde uygulanacağının açıkça belirtilmiş olması karşısında, uyuşmazlığın 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 3. ve 27/1. maddeleri gereği adli yargı bünyesinde bulunan sulh ceza mahkemesince çözümlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Nitekim, Uyuşmazlık Mahkemesinin istikrar kazanmış 24/02/2020 günlü, E:2020/126, K:2020/104 sayılı ve 26/10/2020 günlü, E:2020/430, K:2020/599 sayılı kararları da bu tür uyuşmazlıklarda adli yargının görevli olduğu yönündedir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek bir karar verilmesinde usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE;
2. .... İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararın, 2577 sayılı Kanun’un, temyize tabi kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA;
3. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 06/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.