Esas No: 2022/2077
Karar No: 2022/1496
Karar Tarihi: 27.10.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2022/2077 Esas 2022/1496 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, müvekkil şirketin kaybolan boş fatura belgeleri için zayi belgesi talep etmiş ancak mahkeme, bu belgelerin kaybolma sebebinin \"mücbir sebep\" olarak kabul edilemeyeceğini ve yeterli özenin gösterilmediğini belirtmiştir. Mahkeme, boş fatura belgelerinin TTK'nın 82. maddesi kapsamında zayi belgesi istenebilecek belgelerden olmadığını da vurgulamıştır. Kanuna göre, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaı uğrarsa, tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği davanın hasımsız olarak açılacağı düzenlenmektedir (6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesi). Mahkeme, davacı vekilinin istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2077
KARAR NO : 2022/1496
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 29/12/2021
NUMARASI: 2021/898 Esas 2021/1244 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 27/10/2022
Davanın reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin .... Ticaret A.Ş.'nin T.C. kanunlarına göre 1984 yılında kurulmuş bir anonim şirket olduğunu, Müvekkili şirketin, kurulduğu günden bu yana mali, hukuki ve ticari yükümlülüklerini Türk mevzuatına uygun şekilde yerine getirmekte olduğunu, müvekkil şirketin çalışanları tarafından şirket nezdinde tüm özen ve dikkat gösterilmek suretiyle defalarca gerekli kontrol ve araştırmaların gerçekleştirilmiş olmasına rağmen müvekkil şirket'in detaylarına dava dilekçesinde yer verilen toplam 40 adet boş kâğıt faturasının bulunamadığı ve dolayısıyla söz konusu faturaların zayi olduğu tespit edildiği belirterek; söz konusu faturaların zayiine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:Mahkemece, her ne kadar davacı tarafından boş faturaların bulunması için tüm dikkat ve özenin gösterildiği tüm araştırmaların yapıldığı belirtilmiş ise de yasanın aradığı özenin belgelerin saklanması noktasında olduğu, davacının belgelerin kendi iradesi dışında bir neden ile zayi olduğunu iddia etmediği mücbir sebebe dayanmadığının görüldüğü; zayi olduğu iddia edilen faturaların boş fatura olduğu davacı tarafça beyan edilmekle Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 18.06.2018 tarih, 2016/13593 Esas, 2018/4525 Karar; 03.04.2018 tarih, 2016/9882 Esas, 2018/2350 Karar; 06.02.2018 tarih, 2016/6728Esas, 2018/806 Karar sayılı ve bir çok kararında belirtildiği gibi boş faturaların zayi olması halinde TTK 82/7 maddesinin uygulama olanağı bulunmadığı gerekçesiyle açılan davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili; mahkemenin, müvekkili şirketin dava konusu faturaların saklanması hususunda kendisinden beklenen tüm özen ve dikkati ne şekilde göstermediğine yönelik tespitini gerekçelendirmediğini, müvekkilinin gerekli tüm yükümlülükleri yerine getirdiğini, faturaların müvekkilinin iradesi dışında kaybolduğunu, boş faturaların kötüniyetli üçüncü kişilerce kullanılması halinde müvekkili şirketin zarara uğrayacağının açık olduğunu, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: 6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesinde "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaı uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği davanın hasımsız olarak açılacağı"düzenlenmiştir. Davacının söz konusu düzenlemeden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin ve belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmiş olması gerekmektedir. İleri sürülen mücbir sebebin de defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olması, başka bir deyişle davacının irade dışında defter ve vesikaların tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması gerekmektedir. Somut olayda faturanın kaybolması için kanunda sayılan ve buna benzer hiçbir sebebe dayanılmamış olduğu, kaybetme olayının madde sayılan olaylardan olmadığı, kayıp olgusunun zayi belgesi verilmesi için yeterli olamayacağı, her tacirin basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü altında tüm ticari defter, belge ve kayıtlarını özenle saklaması gerekmektedir.
Davacı taraf boş faturaların kaybolduğundan bahisle zayii belgesi talep etmiştir. Esasen kullanılmamış boş fatura TTK'nın 82. maddesi anlamında kaybı halinde zayi belgesi istenebilecek belgelerden değildir. Ancak kullanılmış fatura belge vasfını haiz olduğundan zayii belgesi talep edilebilir. Somut olayda kullanılmamış boş fatura için zayi belgesi talep edildiğinden, davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf sebebleri nedeniyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle:
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
Peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.27/10/2022
