Danıştay 10. Daire 2021/6391 Esas 2021/6028 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/6391
Karar No : 2021/6028


TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- …Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- …Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, tutuklu olarak bulunduğu …Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna 19/12/2000 tarihinde " ... " operasyonu adı altında yapılan müdahale sırasında gözünden yaralandığından bahisle uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık 25.000,00 TL maddi (miktar artırımı sonrası 357.125,00 TL) ve 50.000,00 TL manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı tarafından, davaya konu olayla ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (Sözleşme) 2. ve 3. maddeleriyle güvence altına alınan yaşam hakkının, işkence ve kötü muamele yasağının, 6. madde ve 13. madde ile korunan adil yargılanma ve etkili başvuru haklarının ihlal edildiği ileri sürerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru sonucunda, anılan Mahkemenin …tarih ve Başvuru No:…sayılı kararıyla; ceza infaz kurumunda ateşli silah kullanılmasının tek başına potansiyel olarak ölümcül olduğu belirterek başvurucuya yönelik ölümcül gücün Sözleşme'nin 2. maddesinin 2. fıkrası açısından mutlaka gerekli olduğu şeklinde değerlendirilemeyeceğine ve Sözleşme'nin 2. maddesinin esas yönünden ihlal edildiğine karar verilmesi üzerine, davacının 14/11/2019 tarihinde İdare Mahkemesi kaydına giren dilekçe ile 2577 sayılı Kanun'un 53/3. maddesi kapsamında yargılamanın yenilenmesi başvurusunda bulunmasının ardından …İdare Mahkemesince yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilerek yeniden yapılan yargılama sonucu verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararla; davacının silahla yaralanması suretiyle %32,3 oranında malul kalması olayında idarenin ağır hizmet kusuru olduğu ve bu kapsamda kendi kusurlu eylemlerinden kaynaklanan zararı tazminle yükümlü olduğu, davacının maluliyeti sebebiyle maruz kaldığı kazanç kaybının hesaplanmasına yönelik yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen 27/08/2020 havale tarihli bilirkişi raporunda kazanç kaybının 357.125,00 TL olarak belirtildiği, diğer taraftan, davacı tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan …numaralı başvuru sonucu verilen kararda yaşadığı görme kaybı nedeniyle durumun ağırlığı dikkate alınarak davacıya 25.000 avro ödenmesine dair karar verildiği, dolayısıyla davacının üzüntüsünün kısmen de olsa karşılık bulabilecek tazmin değeriyle karşılandığı gerekçesiyle maddi tazminat isteminin kabulüne, 357.125,00 TL maddi tazminatın 25.000,00 TL'lik kısmının davanın açıldığı 29/04/2002 tarihinden, 332.125,00 TL'lik kısmının miktar artırım dilekçesinin davalı idarelere tebliğ edildiği 22/09/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : I- Davalı idareler tarafından, İdare Mahkemesi kararının, maddi tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
II- Davacı tarafından, İdare Mahkemesi kararının, manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, davalı Adalet Bakanlığı'nın temyiz isteminin reddi gerektiği ve davalılardan Adalet Bakanlığı tarafından, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmakta olup, diğer davalı İçişleri Bakanlığı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
…Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan hükümlü ve tutukluların, F Tipi cezaevlerinin faaliyete geçirilmesini önlemek için başlatılan açlık grevi ve ölüm oruçlarının görüşmelerle sona erdirilememesi üzerine, açlık grevi ve ölüm oruçlarının sona erdirilerek tedavileri için hastaneye götürülmelerinin sağlanması amacıyla başlatılan operasyon sırasında güvenlik güçleriyle tutuklu-hükümlüler arasında 22/12/2000 tarihinde çıkan çatışma sırasında davacı yaralanmıştır.
Uyuşmazlığa konu olayla ilgili olarak davacı tarafından, 02/11/2011 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (Sözleşme) 2. ve 3. maddeleriyle güvence altına alınan yaşam hakkı ile işkence ve kötü muamele yasağının, 6. ve 13. maddeleri ile korunan adil yargılanma ve etkili başvuru haklarının ihlal edildiği ileri sürülerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuruda bulunulmuştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin …tarih ve Başvuru No:…sayılı kararıyla; ceza infaz kurumunda ateşli silah kullanılmasının tek başına potansiyel olarak ölümcül olduğu belirtilerek başvurucuya yönelik ölümcül gücün Sözleşme'nin 2. maddesinin ikinci fıkrası açısından mutlaka gerekli olduğu şeklinde değerlendirilemeyeceğine ve Sözleşme'nin 2. maddesinin esas yönünden ihlal edildiğine, başvurucuya 25.000 avro manevi tazminat ödenmesine karar verilmiş, Sözleşme'nin 2. maddesiyle ilgili usul yönünden ileri sürülen şikâyetlerin ise Hükûmetin, Anayasa Mahkemesi önündeki (4/5/2016 tarihinde yapılan 2016/9076 No.lu) bireysel başvuru yolunun tüketilmediği yönündeki itirazı kabul edilerek reddine karar verilmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu kararı üzerine davacı tarafından 14/11/2019 tarihinde İdare Mahkemesi kaydına giren dilekçe ile 2577 sayılı Kanun'un 53/3. maddesi kapsamında yargılamanın yenilenmesi başvurusunda bulunulmuştur. İdare Mahkemesince yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilerek temyize konu karar verilmiştir.
Öte yandan, davacının 04/05/2016 tarihli bireysel başvurusuna ilişkin olarak Anayasa Mahkemesinin …tarih ve Başvuru Numarası: …sayılı kararıyla; yaşam hakkı ile bağlantılı olarak Anayasa'nın 40. maddesinde güvence altına alınan etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verilerek, 6216 sayılı Kanun'un 50. maddesinin 2. fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 79. maddesinin 1. numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın …İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) "Kararın Bozulması" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasında, temyiz incelemesi sonunda Danıştayın; a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, b) Hukuka aykırı karar verilmesi, c) Usul hükümlerine uyulmamış olunması sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozacağı kuralına yer verilmiştir.
6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Kararlar" başlıklı 50. maddesinin 2. fıkrasında, "Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir. Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hâllerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilir veya genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilebilir. Yeniden yargılama yapmakla yükümlü mahkeme, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararında açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde mümkünse dosya üzerinden karar verir." hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; temyize konu kararın verildiği tarihten sonra davacının, yaşam hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddiası yönünden Anayasa Mahkemesince ihlal kararı verilerek dosyanın yeniden yargılama yapılması amacıyla …İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği dikkate alındığında; İdare Mahkemesince, 6216 sayılı Kanun'un 50. maddesi, 2. fıkrası uyarınca Anayasa Mahkemesinin söz konusu kararı da dikkate alınmak suretiyle yeniden yargılama yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarelerin ve davacının temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/12/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.