Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/1478 Esas 2022/2069 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 27. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 32. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili özetle; davacının 1999-2017 yılları arasında davalı yanında işçi olarak çalıştığını, 05.06.2017 tarihinde haksız olarak işten çıkarıldığını, son net ücretinin 4.000,00 TL olduğunu, işten çıkarılmadan önceki 10 aylık ücretinin ödenmediğini, tüm çalışma süresi boyunca 08:00-21:00 saatleri arasında çalıştığını, fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini, cumartesi günleri 08:00-17:00 saatleri arasında çalıştığını, pazar günleri de aynı çalışma düzeninin 2013 yılına kadar devam ettiğini, yıllık izin ücretlerinin ödenmediğini, dini bayramların birinci günü dışında diğer tüm genel tatillerde çalıştığını iddia ederek; kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla mesai ve genel tatil ücretlerinin faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekili özetle; ...'un gerçek kişi tacir olması nedeniyle ayrıca işletmeden hariç olarak davalı gösterilmesinde hukuki yarar bulunmadığını, davaya konu taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, 03.05.2017, 04.05.2017, 05.05.2017 ve 08.05.2017 tarihlerinde izinsiz ve mazeretsiz olarak devamsızlık yaptığını, ücretlerin eksiksiz olarak ödendiğini, imzalı ücret bordrolarına göre son brüt ücretinin 1.470,72 TL olduğunu, davacının 25.02.2005 tarihinde çalışmaya başladığını, 26.05.2017 tarihinde iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, imzalı bordrolarda fazla mesai tahakkuku bulunmadığını, resmi tatillerde çalışılmadığını, yıllık izinlerin tam olarak kullanıldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, Davalı ... Simge aleyhine açılan davanın taraf ehliyeti yokluğu nedeni ile reddine, davalı ... aleyhine açılan davanın ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Bölge Adliye Mahkemesi kararında yer alması gereken hususlar 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359 uncu maddesinde belirtilmiştir. Maddeye göre, “Tarafların iddia ve savunmalarının özeti”, “İlk derece mahkemesi kararının özeti”, “İleri sürülen istinaf sebepleri” ve “Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan veya olmayan hususlarla bunlara ilişkin delillerin tartışması, ret ve üstün tutma sebepleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebep” Bölge Adliye Mahkemesi kararında yer alması gereken zorunlu hususlardandır.
Buna göre kararda, tarafların iddia ve savunmalarının özetinin, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delillerin, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesinin, sabit görülen vakıalarla, bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebeplerin birer birer, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.
Anayasa’nın 141 inci maddesi gereğince bütün mahkemelerin her türlü kararlarının gerekçeli olması gereklidir. Gerekçenin önemi Anayasal olarak hükme bağlanmakla gösterilmiş olup, gerekçe ve hüküm birbirine sıkı sıkıya bağlıdır.
Gerekçe, mahkemenin tespit etmiş olduğu maddi vakıalar ile hüküm fıkrası arasında bir köprü görevi yapar. Gerekçe bölümünde hükmün dayandığı hukuki esaslar açıklanır. Mahkeme, tarafların kendisine sundukları maddi vakıaların hukuki niteliğini (hukuk sebepleri) kendiliğinden araştırıp bularak hükmünü dayandırdığı hukuk kurallarını ve bunun nedenlerini gerekçede açıklar.
Üst mahkeme de, bir hükmün hukuka uygun olup olmadığını ancak gerekçe sayesinde denetleyebilir. Taraflar da ancak gerekçe sayesinde haklı olup olmadıklarını daha iyi anlayabilirler. Bir hüküm, ne kadar haklı olursa olsun, gerekçesiz ise tarafları doyurmaz (KURU, Baki/ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder: 6100 sayılı HMK’na Göre Yeniden Yazılmış Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı , ... 2011, s.472).
Tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi nedenle haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtay’ın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş; hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün ve buna uyumlu hüküm fıkrasının bulunması zorunludur.
Nitekim 07/06/1976 gün ve 3/4-3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında yer alan “Gerekçenin ilgili bilgi ve belgelerin isabetle takdir edildiğini gösterir biçimde geçerli ve yasal olması aranmalıdır. Gerekçenin bu niteliği kanun koyucunun amacına uygun olduğu gibi, kararı aydınlatmak, keyfiliği önlemek ve tarafları tatmin etmek niteliği de tartışma götürmez bir gerçektir” şeklindeki açıklama ile de aynı ilkeye vurgu yapılmıştır.
Kararların gerekçeli olması, davanın taraflarının mahkeme kararının dayanağını öğrenerek mahkemelere ve genel olarak yargıya güven duymalarını sağladığı gibi, tarafların kanun yoluna etkili başvuru yapmalarını mümkün hale getiren en önemli faktörlerdendir. Gerekçesi bilinmeyen bir karara karşı gidilecek kanun yolunun etkin kullanılması mümkün olmayacağı gibi bahsedilen kanun yolunda yapılacak incelemenin de etkin olması beklenemez.
Diğer taraftan 28/07/2020 tarihinde yürürlüğe giren 7251 sayılı Kanun’un 38 inci maddesi ile 6100 sayılı HMK’nın 359 uncu maddesine eklenen üçüncü fıkra “Bölge adliye mahkemesi, başvurunun esastan reddi kararında, ileri sürülen istinaf sebeplerini özetlemek ve ret sebeplerini açıklamak kaydıyla, kararın hukuk kurallarına uygunluk gerekçesini göstermekle yetinebilir.” şeklindedir.
Belirtmek gerekir ki 7251 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik, bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi durumunda, gerekçesiz karar verilebileceği şeklinde yorumlanamaz. Bu anlamda, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi durumunda da, istinaf sebepleri kapsamında ilk derece mahkemesi kararının hukuka uygunluk sebeplerine dair gerekçe tesis edilmelidir.
Açıklanan hukuki olgular karşısında belirtmek gerekir ki, somut uyuşmazlıkta, Bölge Adliye Mahkemesi kararında her ne kadar taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan ve olmayan hususlar belirtilmiş ise de; uyuşmazlık konuları sadece belirtilmekle yetinilerek kararda yer alması gereken zorunlu unsurlardan olan “Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan veya olmayan hususlara ilişkin delillerin tartışması, ret ve üstün tutma sebepleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebep” hususları kararda yer almadığından, ilk derece mahkemesi kararına yönelik olarak davalı vekilinin gerekçeli şekilde istinaf başvuru dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları değerlendirilmediğinden ve bu itirazlara dair bir gerekçe tesis edilmediğinden, bir başka ifadeyle karar somut olaya özgü hukuki gerekçe ihtiva etmediğinden, Bölge Adliye Mahkemesi kararı 6100 sayılı Kanun’un 359 uncu maddesine aykırı olarak tesis edilmiştir.
Bu itibarla, anılan hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde tesis edilen Bölge Adliye Mahkemesi kararı usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
-Kabule göre ise;
3-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, fazla mesai ücretinin hesap yöntemi noktasında toplanmaktadır.

Davacı asil beyanında çalışma süresi boyunca 30 gün izin kullandığını açıklamıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla mesai ücreti hesaplanırken 30 günlük izin süresi ile genel tatil günlerinin dışlanmadığı anlaşılmaktadır. 30 günlük izin süresi ile genel tatil günleri dışlanarak fazla mesai ücretinin yeniden hesaplanması için hükmün bozulması gerekmiştir.
4- İş akdinin fesih tarihi 26.05.2017 olup, davacı son 10 aylık ücret alacağının ödenmediğini iddia etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda bilirkişi banka kayıtlarına göre en son 2016 yılı Temmuz ayı maaşının yatırıldığı ve maaş alacaklarının eksiksiz olarak ödendiğinin işverence usulüne göre ispatlanamadığı gerekçesiyle hesaplama yapmış ve talep hüküm altına alınmıştır. Ancak dosyanın eki olarak sunulan klasör dosyalarda mübrez ücret bordrolarında, 2016 yılının Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım aylarına ait bordrolar davacı tarafça imzalı olup, bu dört adet bordroda yapılan ücret tahakkuku toplamının hesaplanan ücret alacağından mahsubu gerektiğinin düşünülmemesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 21.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.