Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/1467 Esas 2022/2235 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin iş sözleşmesinin feshi üzerine açılan işe iade davası sonucunda Mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini ve ilgili kararın Yargıtay denetiminden geçerek onama kararı ile kesinleştiğini, bu karar sonrası davalı işverene işe başlatılma talebini içeren ihtarname tebliğ edilmesine rağmen müvekkilinin işe başlatılmadığını ileri sürerek fark kıdem tazminatı, fark ihbar tazminatı, fark izin ücreti, ikramiye, harcırah ve ikamet yevmiyesi, kademe zammı, yemek ücreti ve fazla çalışma ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacıya her türlü işçilik ücret ve alacaklarının ödendiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince, davalının istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş, davalı vekilinin temyiz başvurusu üzerine Dairemizin 17.02.2021 gün ve 2020/150 Esas 2021/4134 Karar sayılı kararında yazılı gerekçelerle söz konusu karar bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Karar, yasal süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının tüm davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre saha donanım bakım teknisyeni olarak çalışan davacının geçici görevlendirilmesi halinde ikamet yevmiyesinden faydalanıp faydalanamayacağı hususunda toplanmaktadır.
01.12.2012-31.12.2013 dönemi yürürlükte olan 15. Dönem Toplu İş Sözleşmesi’nin “Geçici Görev ve Seyahatlerde Harcırah ve İkamet Yevmiyesi” başlıklı 37.maddesinde, "Herhangi bir sendika üyesine vazifeli bulunduğu şehir sınırları dışındaki diğer bir şehir veya ilçede bulunan bir ünitede geçici görev verildiği takdirde;
a)Yapacakları seyahate karşılık 36.maddcde belirtilen esaslara göre nakil vasıtası ücreti,
b)Seyahat müddetine münhasır kalmak üzere yolculuk yevmiyesi.
c)Gidilen mahalde ikamet yevmiyesi verilir.
Geçici veya vekalet görevi ile gidilen ünitenin bulunduğu şehir veya ilçede gece kalınmadığı takdirde, ikamet yevmiyesinin 2/3 ü ödenir. Geçici veya vekalet görevi bir ayı geçerse yevmiye ödenmesine son verilerek vekalet ücreti ödenir. ..., ... ve ... ilçeleri ... şehir sınırları haricinde sayılır” düzenlemesine yer verilmiştir. Diğer toplu iş sözleşmelerinde de benzer düzenlemeler yer almaktadır.
Buna göre sendika üyesinin harcırah ve ikamet yevmiyesinden faydalanması için kural olarak görevli bulunduğu şehir sınırları dışındaki başka şehir veya başka bir şehrin ilçelerine geçici olarak görevlendirilmesi gereklidir. Bu kuralın istisnası ise aynı düzenleme de ... İl’i için ..., ... ve ... ilçeleri olarak belirtilmiştir.
Geçici görev yolluğu talebinin dayanağını oluşturan 37. maddedeki şartlara göre davacı işçinin görevli olduğu il sınırları dışındaki yerler için bu yolluğun belirlendiği, somut dava dosyası açısından davacının ...’da görevli olduğundan, ancak ... merkez ve ilçeleri dışındaki geçici görevlendirilmesi halinde anılan maddedeki parasal haktan faydalanması gerektiği, ... il sınırları içerisindeki görevlendirmelerin anılan madde kapsamında değerlendirilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Başka bir anlatımla madde metnindeki açık düzenleme nedeniyle söz konusu ödemeye ancak ... ili sınırları dışındaki görevlendirmeler için hak kazanılabilecektir. Hal böyle iken hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının görev yaptığı il sınırları içindeki görevlendirmelerin de örneğin 06.02.2013 tarihli ... ve ... görevlendirilmesinin bu kapsamda değerlendirilmesi yerinde değildir. Bu durumda, davacının görevli bulunduğu İl sınırları dışındaki yerlere hasren yapılan geçici görevlendirmeler için bu alacağın kabulü gerekirken bu ayrıma gidilmeksizin tüm görevlendirmeler için kabulü hatalıdır.
Mahkemece yapılacak iş, toplu iş sözleşmesindeki açık hükme göre söz konusu alacak hesabı bakımından davacının görevli bulunduğu şehir sınırları dışında geçici görevlendirmelerinin olup olmadığının yöntemince belirlenerek sadece bunları dikkate almak, birden fazla görevlendirme aynı gün olması halinde bunu tek olarak değerlendirmek ve sonucuna göre geçici görev alacağı hakkında bir karar vermektir.
Diğer taraftan, Mahkemece verilen ilk karar, Dairemizce harcırah ve ikamet yevmiyesi alacak talebi bakımından kararda yazılı gerekçelerle bozulmuştur. Ancak, Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bozma gereği tam olarak yerine getirilmemiş ve aynı zamanda bir önceki karar sadece davalı temyizi üzerine ve davalı yararına bozulduğu halde, davalı yararına oluşan usuli kazanılmış haklar da gözetilmemiştir. Bu durumda önceki karar, sadece davalı tarafın temyizi üzerine davalı yararına bozulduğuna göre, bozma ilamı ile oluşan usuli kazanılmış haklar ihlal edilemeyeceğinden, görevlendirmelerin sayısı bakımından yıllara göre yapılan belirlemelerde de bir önceki kararda hükme esas alınan bilirkişi raporundaki belirlemelerin aşılamayacağı gözetilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeden eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.02.2022 gününde oybirliği ile karar verildi.