19. Hukuk Dairesi 2016/7556 E. , 2017/2930 K.
"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R
Davacı vekili, müvekkili ile davalı şirket arasında 07.09.2009 tarihinde 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi imzalandığını, davalının yıllık 750,00 Ton beyaz ürün satış taahhüdünde bulunduğunu ve eksik sattığı her ton için 50,00- USD karşılığı kar kaybı ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, davalının müvekkili şirketten 2009 yılında toplam 41,71 ton, 2010 yılında toplam 138,70 ton ve 2011 yılında 125,43 ton beyaz ürün alımında bulunduğunu, davalının imzaladığı taahhütnamenin 1.ve 3.maddesinde "... Sözleşmenin devamı şirketimizin kusurundan kaynaklanmayan nedenlerle çok zor yada imkansız hale gelir ise .... Şirketinizin bu yüzden uğrayacağı tüm zarar mükellefiyetinizin yanı sıra şirketinize 100,000,00- USD ödeme tarihindeki TL karşılığını cezai şart olarak ödemeyi ..." kabul ve taahhüt ettiğini, müvekkili tarafından 23.11.2011 tarihli ihtarname ile, taahhütnamede belirtilen miktarda satışın gerçekleştirilmediği, taahhütlere uyulması gerektiği, aksi halde yasal yollara başvurulacağının ihtar edildiğini, ancak davalının ihtarnamenin gönderildiği tarihten bu yana taahhüdünü yerine getirme yönünden herhangi bir ifada bulunmadığını, davalının eksik mal alımı nedeniyle müvekkilinin 97.208 -USD kar mahrumiyetine sebep olduğunu belirterek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla kar mahrumiyetinden kaynaklı olarak 5.000,00 TL,. Cezai şart nedeniyle 5.000,00 TL olmak üzere toplam 10.000,00 TL"nin 25.10.2011 tarihli ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı cevabında, davacının hiçbir sözünü ve taahhüdünü yerine getirmediğini, akaryakıt borcu bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, akaryakıt bayilik sözleşmelerinde veya sözleşme eki taahhütnamelerde yer alan "yıllık asgari ürün alımı taahhüdü"ne uymama halinde öngörülen hüküm ifaya ekli ceza niteliğinde olduğu, ifaya ekli cezanın 818 sayılı Borçlar Kanununun 158. Ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 179/ II. maddesinde düzenlendiği, alacaklının çekince koymadan ifayı kabul etmiş veya sözleşmeden doğan edimlerini ifa etmeye devam etmiş ise bu cezası isteyemeceği,somut uyuşmazlıkta, davalı bayiinin yıllık asgari alım taahhüdüne uymamasına rağmen, davacı tedarikçinin takip eden yıllarda mal vermeye devam ettiği, davalıyı uyarmadığı, herhangi bir ihtirazi kayıt ileri sürmediği bu surette davalı borçluda ceza koşulu istenemeyeceğine dair güven oluşmasına neden olduğu, bu haklı güven ve dürüstlük ilkesi nedeniyle önceki yıllara ait kar mahrumiyeti ve feshe bağlı cezai şart talep edilemeyeceği gibi, davadan önce ve dava ile sözleşmenin feshi talep edilemediğinden de taahhütnamenin 3.maddesinde kararlaştırılan 100,000,00 USD cezai şart talep edilemeyeceğinden davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekilince süresinde temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 10/04/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
