Esas No: 2022/1419
Karar No: 2022/1548
Karar Tarihi: 28.10.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 2022/1419 Esas 2022/1548 Karar Sayılı İlamı
Özet:
İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülen kıymetli evrak iptali davasında ödeme yasağı tedbiri talebi reddedilmiş, buna karşı davacı vekili istinaf yoluna başvurmuştur. Daire, davacının çekin rızasına aykırı bir şekilde elden çıkmış olduğunun ispatlanması gerektiği ve yaklaşık ispat şartının yerine getirilmiş olmasından dolayı ödeme yasağı talebinin kabul edilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Ancak, dosyada keşidecinin adres ve unvanı hakkında eksikler olduğundan istinaf aşamasında talep hakkında karar verilememiştir. Bu nedenle, istinaf başvurusunun esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin kabul edilmesine karar verilmiş, mahkeme kararı kaldırılarak dosyanın mahal mahkemesine gönderilmesi kararlaştırılmıştır. Kararda yer alan kanun maddeleri ise şu şekildedir:
- HMK'nın 355. maddesi
- TTK'nın 818/1-s ve 757/2 maddeleri
- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-a-6 maddesi.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2022/1419
KARAR NO : 2022/1548
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 06.07.2022
NUMARASI : 2022/556 Esas
TALEBİN KONUSU : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)
KARAR TARİHİ : 28.10.2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 28.10.2022
İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 06.07.2022 tarih 2022/556 Esas
sayılı ara kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, başkan ... tarafından düzenlenen rapor dinlenip ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP : Davacı vekili, müvekkilinin hamili bulunduğu davaya konu edilen çekin kayıp olmuş olduğunu ileri sürerek iptaline ve ayrıca ihtiyati tedbir kararı verilerek muhatap bankalara müzekkere yazılması niteliğinde tedbir niteliğinde ödeme yasağı konulmasını talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia ve tüm dosya kapsamına göre, davaya konu çek hususunda davacı tarafın çekin meşru hamili olduğunu ve davacı elindeyken kaybedildiğine dair yaklaşık ispat ölçüsünde yeterli kanaat oluşmadığından ödeme yasağı talebinin reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF NEDENLERİ : Davacı vekili, dava dilekçesinin içeriğini tekrar ederek dava konusu çeklerin ticaret yapmış olması sebebiyle ödeme amacıyla çeki ciro ettiğini, dava konusu çeki karşı firmaya göndermek için kargoya verdiğini, çekin kargodayken kaybolduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
GEREKÇE :Dava, kıymetli evrak iptali istemine ilişkin davada ödeme yasağı tedbiri kararı verilmesi istemine ilişkin olup, yukarıda yazılı gerekçeyle tedbir talebinin reddine karar verilmiştir.
HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf incelemesi, istinafa başvuran tarafın istinaf başvuru dilekçesinde bildirdiği sebeplerle ve kamu düzeniyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Dosya incelendiğinde, çek iptal davasında bankaya yazı yazılarak ihtiyati tedbir niteliğinde ödeme yasağı talep edilmiştir. Davacı tarafça dava açılırken her ne kadar iptali talep edilen çekin sureti sunulmamış ise de, iptali talep edilen çek bilgileri ayrıntılı olarak bildirilmiştir. Hasımsız olarak açılan çek iptali davalarına dahi ispat edilmesi gereken asıl husus, zilyedi konumunda olduğu çekin rızasına aykırı bir şekilde elden çıkmış olduğunun ispatlanması hususudur. Ödeme yasağı, TTK' da düzenlenen tedbir kararı olup, ihtiyati tedbir hakkında yaklaşık ispat koşulu gerçekleştiğinde, ödeme yasağı kararı verilmelidir. Somut olayda, davacının tam ispata zorlanamayacak olmasına ve çekle ilgili yaklaşık ispat şartı koşulunun yerine getirilmiş olmasına göre, çek hakkındaki ödeme yasağı konulması talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken, ilk derece mahkemesinin talebin reddine karar vermesi doğru görülmemiştir. Ancak, TTK' nın 818/1-s maddesi gereğince çeklerde de uygulanması gereken aynı yasanın 757/2 maddesinde " mahkeme ödemeden meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir " düzenlenmiş olup, bu madde hükmüne göre çek hakkında verilecek kararın infazı ve keşideciye tebliği için keşidecinin adres ve daha ayrıntılı şekilde keşideci şirketin unvanının bildirilmesi gerektiğinden ve dosyada bu hususlar eksik olduğundan istinaf aşamasında talep hakkında karar verilememiştir.
Bu durumda, ilk derece mahkemesince uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış ve değerlendirilmemiş olması nedeniyle istinaf istemine konu karara yönelik denetim yapılması mümkün değildir. O halde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 maddesi uyarınca istinaf başvurularının esasa ilişkin hususlar incelenmeksizin kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca ESASA İLİŞKİN SEBEPLER İNCELENMEKSİZİN KABULÜNE,
2-İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 06.07.2022 tarih 2022/556 Esas sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Dairemizin kararına uygun şekilde yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahal mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-İstinaf yoluna başvuran tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde istinaf yoluna başvurana iadesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 28.10.2022