Danıştay 13. Daire 2015/232 Esas 2021/4220 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/232
Karar No:2021/4220


TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) :1. … Belediyesi
(… Köyü Tüzel Kişiliği)
2. … Odası … Şubesi

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1. … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
2. … (…) Genel Müdürlüğü
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
Hukuk Müşaviri …

MÜDAHİL (DAVALILAR YANINDA): … Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …,
Av. …

İSTEMİN KONUSU :… İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davalılar yanında müdahil ile DSİ Genel Müdürlüğü arasında 21/12/2006 tarihinde imzalanan "Korkuteli Regülatörü ve Hidroelektrik Enerji Üretim Tesisinin Su Kullanım Hakkı ve İşletme Esaslarına İlişkin Anlaşma"nın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; su kullanım hakkı anlaşmasının imzalanması aşamasında, anlaşma yapılacak yere ilişkin olarak öncelikle başvuru yapılacağı ve fizibilite raporu sunulacağı, sunulan fizibilite raporlarının hidroelektrik kaynak katkı payı toplantısında değerlendirilerek uygun olanın tespit edileceği, DSİ Genel Müdürlüğü tarafından kendisine bildirilen şirketin on beş iş günü içerisinde, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'ne göre lisans almak üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na müracaat ederek lisans alacağı, lisansın alınmasından sonra noter huzurunda bu anlaşmanın imzalanacağı; uyuşmazlık konusu olayda, dava konusu su kullanım hakkı anlaşmasının belirtilen usul ve esasa uygun olarak imzalandığı, bu kapsamda dava konusu Korkuteli Regülatörü ve Hidroelektrik Enerji Üretim Tesisinin Su Kullanım Hakkı ve İşletme Esaslarına İlişkin Anlaşma'da hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, su kullanım hakkı anlaşması imzalanmadan önce "ÇED olumlu" veya "ÇED gerekli değildir" kararlarının alınmadığı, DSİ Genel Müdürlüğü tarafından gerekli inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın dava konusu anlaşmanın imzalanmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : … Genel Müdürlüğü tarafından, inşa edilip işletilmesi düşünülen proje için, şirket tarafından dikkate alınması gereken hususların (doğal yaşam için gerekli suyun dere yatağına bırakılacağı, su haklarının korunacağı, suyun enerji maksadı dışında kullanılamayacağı, üçüncü şahıslara zarar verilmeyeceği, Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan "ÇED Olumsuz Kararı" verilmesi hâlinde bütün sorumluluğun şirkete ait olacağı vs.) anlaşmada açıkça ortaya konulduğu, anlaşmada doğal hayatın idamesini sağlayacak ve bu kesimde su haklarını karşılayacak miktardaki suyun dere yatağına bırakılacağı kuralına yer verildiği, imzalanan sözleşmenin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.
… Kurumu ve müdahil (davalılar yanında) tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davalılar yanında müdahil tarafından, Antalya ili, Korkuteli ilçesi, Varsak Yaylası Mevkii'nde, 3,01 MWm/2,85 MWe gücündeki "Korkuteli Regülatörü ve HES Projesi" için üretim lisansı verilmesi istemiyle 15/02/2006 tarihli dilekçeyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na başvuruda bulunulmuştur.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararıyla, bu proje için 36 ay tesis tamamlama süresi ile 49 yıl süreli üretim lisansı verilmesi uygun bulunmuş, söz konusu karar çerçevesinde, anılan şirkete, şirket ana sözleşmesini elektrik piyasası mevzuatına uygun hâle getirmesi ve DSİ ile su kullanım hakkı anlaşması imzalaması hususlarındaki yükümlülüklerini 90 gün içinde yerine getirmesi gerektiği bildirilmiştir.
Şirketçe, anılan belgelerin süresi içerisinde Kurum'a ibraz edilmemesi üzerine, … tarih … sayılı Kurul kararıyla, yapılmış olan lisans başvurusunun reddine karar verilmiştir. Ancak, 01/05/2008 tarih ve 26863 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in Geçici 33. maddesi uyarınca, söz konusu lisans başvurusu yeniden inceleme ve değerlendirmeye alınmıştır.
DSİ'nin, HES üretim tesisi için, anılan şirket ile 21/12/2006 tarihinde imzalanmış olan "Su Kullanım Hakları ve İşletme Esaslarına İlişkin Anlaşma''nın geçerliğini koruduğunu bildirmesi ve şirketin diğer yükümlülüklerini yerine getirmiş olması nedenleriyle, anılan şirkete, … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla, Antalya ilinde kurulacak olan Korkuteli Regülatörü ve Hidoelektrik Santrali üretim tesisi için, 16/07/2009 tarihinden itibaren, 49 yıl süreyle üretim faaliyeti göstermek üzere üretim lisansı verilmiştir.
Davacılar tarafından, DSİ Genel Müdürlüğü ile anılan şirket arasında 21/12/2006 tarihinde imzalanan su kullanım hakkı anlaşmasının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Öte yandan, davacılar tarafından, anılan şirkete verilen üretim lisansının iptali istemiyle açılan davada, Dairemizin 23/10/2017 tarih ve E:2010/2934, K:2017/2639 sayılı kararıyla, bu şirkete ait … tarih ve … sayılı üretim lisansının iptaline karar verilmiş; Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve müdahil şirketin temyiz istemleri ise, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 03/04/2019 tarih ve E:2018/584, K:2019/1501 sayılı kararıyla reddedilerek, söz konusu üretim lisansının iptali yolundaki Dairemiz kararının onanmasına kesin olarak karar verilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu anlaşmanın imzalandığı tarihte yürürlükte hâliyle, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 3. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin birinci alt bendinde, piyasa faaliyetleri ile iştigal edecek tüzel kişilerin faaliyetlerine başlamadan önce her faaliyet için ve söz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yürütülecek olması hâlinde ise her tesis için ayrı ayrı lisans almak zorunda oldukları; Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin beşinci fıkrasında, üretim, otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansları için yapılacak başvurular kapsamında; linyit, taşkömürü, asfaltit, bitümlü şist, jeotermal, dalga, güneş enerjisi ve hidrolik kaynaklar gibi yerli doğal kaynaklardan elektrik enerjisi üretmek üzere üretim tesisi kurulması talep edildiği takdirde hidrolik kaynaklar için DSİ ile yapılmış su kullanım hakkı anlaşmasının veya su kullanım hakkı anlaşması imzalayabilmeye hak kazandıklarının belgelendirilmesinin zorunlu olduğu kurala bağlanmıştır.
Dava konusu anlaşmanın imzalandığı tarihte yürürlükteki hâliyle, Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 1. maddesinde, "Bu Yönetmeliğin amacı, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde hâlen piyasada faaliyet gösteren veya gösterecek tüzel kişiler tarafından hidroelektrik enerji üretim tesisleri kurulması ve işletilmesine ilişkin üretim, otoprodüktör, otoprodüktör grubu lisansları için DSİ ve tüzel kişiler arasında düzenlenecek Su Kullanım Hakkı Anlaşması imzalanması işlemlerinde uygulanacak usul ve esasları belirlemektir."; 11. maddesinin dördüncü fıkrasında ise, "Su Kullanım Hakkı Anlaşması, lisans süresince ve lisansın yürürlükte olduğu sürece geçerli olur ve lisansın yenilenmesi, devredilmesi, sona ermesi, iptali halinde Su Kullanım Hakkı Anlaşması hükümsüz kalır." kurallarına yer verilmiştir.
… Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile … Genel Müdürlüğü arasında 21/12/2006 tarihinde imzalanan "Korkuteli Regülatörü ve Hidroelektrik Enerji Üretim Tesisinin Su Kullanım Hakkı ve İşletme Esaslarına İlişkin Anlaşma"nın "Esaslar" başlıklı 3. maddesinde, "Aşağıdaki maddelerde belirtilen hususlar, Antalya ilinde elektrik enerji üretim amacıyla şirket tarafından inşa edilecek 3.01 MWm/2,85 MWe Kurulu Gücündeki Korkuteli Reg. ve hidroelektrik enerji üretim tesislerinin, lisansın geçerli olduğu süredeki su kullanımına ilişkin işletme esaslarını belirler."; 27. maddesinde, "Bu anlaşma, şirkete EPDK tarafından verilen lisans yürürlükte olduğu sürece geçerli olup, lisansın yenilenmesi, devredilmesi, sona ermesi, iptali ve şirket tarafından inşa edilecek tesisler ile ilgili Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan 'ÇED Olumsuz Kararı' verilmesi hâlinde hükümsüz kalır." düzenlemeleri yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, gerek Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te, gerekse davalılar yanında müdahil ile DSİ Genel Müdürlüğü arasında 21/12/2006 tarihinde imzalanan Korkuteli Regülatörü ve Hidroelektrik Enerji Üretim Tesisinin Su Kullanım Hakkı ve İşletme Esaslarına İlişkin Anlaşma'da, su kullanım hakkı anlaşmasının, şirkete EPDK tarafından verilen lisansın yürürlükte olduğu sürece geçerli olacağı, lisansın yenilenmesi, devredilmesi, sona ermesi veya iptal edilmesi durumunda hükümsüz kalacağı belirtilmiştir.
Bu itibarla, … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile davalılar yanında müdahile Antalya ili, Korkuteli ilçesi, …Köyü'nde kurulacak olan Korkuteli Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali üretim tesisinde 49 yıl süreyle üretim faaliyeti göstermek üzere verilen üretim lisansının, Dairemizin 23/10/2017 tarih ve E:2010/2934, K:2017/2639 sayılı kesinleşen kararıyla iptaline karar verilmesi karşısında, 21/12/2006 tarihinde imzalanan Korkuteli Regülatörü ve Hidroelektrik Enerji Üretim Tesisinin Su Kullanım Hakkı ve İşletme Esaslarına İlişkin Anlaşma'nın hükümsüz kaldığı anlaşıldığından, dava konusu anlaşmada hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacıların temyiz isteminin kabulüne;
2.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 08/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.