
Esas No: 2019/2441
Karar No: 2021/4212
Karar Tarihi: 08.12.2021
Danıştay 13. Daire 2019/2441 Esas 2021/4212 Karar Sayılı İlamı
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/2441
Karar No : 2021/4212
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYENLER : 1- (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü -...
VEKİLİ : Av. ...
2- (DAVACI) : ... İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:... K:... sayılı kararının kabule ilişkin kısmının kısmen onanmasına, kısmen bozulmasına dair Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 20/12/2018 tarih ve E:2018/2660, K:2018/4193 sayılı kararının; aleyhlerine olan kısımlarının taraflarca 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü'nce 18/01/2011 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Harmandalı Düzenli Katı Atık Depolama Alanında Çöplerin Bertarafı İçin İş Makinaları Çalıştırılması" ihalesinin yargı kararı ile yürütmesinin durdurulması üzerine Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) ... tarih ve ... sayılı kararıyla ihalenin iptaline karar verildiğinden bahisle, davacı şirketin sözleşme kapsamındaki faaliyetinin durdurulmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlem nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 331.400,87-TL zararın yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce; Dairemizin ... tarih ve E:..., K:... sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda; davalı idarenin "Harmandalı Düzenli Katı Atık Depolama Alanında Çöplerin Bertarafı İçin İş Makinaları Çalıştırılması" işi için 18/01/2011 tarihinde yaptığı ihalenin davacı şirketin üzerinde kaldığı ve sözleşme imzalanarak işe başlandığı, ihalenin iptali istemiyle açılan davada, .. İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:... sayılı kararı ile yürütmenin durdurulmasına karar verildiği ve davalı idarenin ... tarih ve .. sayılı yazısı ile yargı kararı ve sonrasında alınan Kamu İhale Kurulu kararından söz edilerek çalışmaların tebliğ tarihi itibarıyla durdurulacağı yönünde bilgi verildiği, bunun üzerine feshedilen sözleşme sebebiyle uğranıldığı ileri sürülen 103.441,00-TL damga vergisi ödemesi, 4.921,87-TL banka masrafları, 3.918,00-TL KİK payı, 120,00-TL şartname, 2.000,00-TL ihale için konaklama masrafları, 6.000,00-TL sigorta bedeli, 23.000,00-TL konteyner alımı, 1.000,00-TL konteyner nakliye, 65.000,00-TL şantiye için temin edilen demirbaşlar ve mutfak malzemeleri, 2.000,00-TL şantiye kurulumu konaklama masrafları, 2.000,00-TL kamyon ve binek oto sevkiyatı masrafı, 75.000,00-TL bu iş için acilen ve özel olarak temin edilen makinelerin yurtdışından kamyonla sevkiyatları, 43.000,00-TL iş makinelerinin İstanbul-İzmir ve İzmir-İstanbul arası nakliye giderleri olmak üzere toplam 331.400,87-TL zararın tazmini için 26/09/2011 tarihli başvurusunun ... tarih ve ... sayılı işlem ile reddi üzerine bakılan davanın açıldığı;
Mahkemece, davacı şirketin sözleşme kapsamındaki faaliyetinin durdurulması nedeniyle oluştuğu iddia edilen maddi zararın hesaplanması amacıyla yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda özetle; "Sözleşme damga vergisi açısından, ihalenin davacının kusuru dışında iptal edilmiş olmasından dolayı 103.442,40 TL'lik sözleşme damga vergisinin ihale makamı olan davalı idarece davacı şirkete ödemesi gerekeceği; banka gideri açısından, yevmiye defterinde ... tarih ve ... madde ile kayıtlı bulunan 13.870,68 TL'lik teminat mektubu ihale giderinin detay bilgisi yeterli olmadığından, bu tutarla ilgili bir kanaate varılamadığı; KİK payı açısından, 3.918,28-TL KİK payının ödenmesi gerektiği; şartname bedeli açısından, 120,00-TL şartname bedelinin ödenmesi gerektiği; ihale için konaklama-yol ve iaşe masrafları açısından; fatura ile tespit edilen 352,80-TL'nin ödenmesi gerektiği, sigorta bedeli açısından; 15/06/2011 tarihli 2 adet sigorta poliçesinin tutarı olan 5.099,00 TL'nin yevmiye defterinde, tarihinde kaydına rastlanmadığı, ihalenin iptali sonucunda bu poliçedeki tutarın kısmen iptal edilme olasılığının da bulunduğu, ancak ihale iptal edilmiş olsa dâhi ilk taksit tutarı olan 560,00 TL +719,00 TL=1.279,00 TL'nin peşin olarak sigorta şirketine ödenmesi gerekeceği, yevmiye defterinde kayıtlı olmadığından bu tutarla ilgili bir kanaate varılamadığı, konteyner alım bedeli açısından, söz konusu işin bünyesinde konteyner modelinin tercih edildiği, konteynerlerin temin bedelinin KDV dâhil 34.102,00-TL olduğu, konteynerlerin faydalı ömürlerinin 15 yıl olması ve yüklenicinin uhdesinde kalması nedeniyle bu talebin 34.102,00/15x1= 2.273,47-TL'lik kısmının işin bünyesinde kullanılmış olduğu; bu iş için acilen ve özel olarak temin edilen makinelerin yurtdışından kamyonla sevkiyatlarına ilişkin bedel açısından, söz konusu işin bünyesinde kullanılacak olan iş makinelerinin nakliyesine yönelik faturaların incelendiği, bir kısım iş makinelerinin ve bir kısım yedek parçasının yurt dışı nakliye bedelinin KDV dâhil 77.740,10-TL olduğu; İstanbul-İzmir ve İzmir-İstanbul arası nakliye giderleri açısından, iş makinelerinin yurt içi nakliye bedelinin KDV dâhil 33.630,00-TL olduğu; şantiye için temin edilen demirbaşlar ve mutfak malzemeleri açısından; şantiye için temin edilen demirbaşlar ve mutfak malzemelerinin temin bedelinin KDV dâhil 8.297,32 TL olduğu, bu eşyaların faydalı ömürlerinin 4 ve 10 yıl arasında olması ve yüklenicinin uhdesinde kalması nedeniyle işin bünyesinde kullanılmış olan miktarın KDV dâhil 4.207,54-TL olduğu, ancak davacı şirketin KDV'yi indirim konusu yaparak lehine kullanmış olması nedeniyle tespitleri yapılan kalemlerdeki KDV'nin kaldırıldığı ve davacı şirketin sözleşme kapsamındaki faaliyetinin durdurulması nedeniyle oluşan maddi zararının toplam 207.707,30-TL olarak hesaplandığı görüş ve kanaati bildirilmiş, rapora davalı idare tarafından itiraz edilmiş ise de, itiraz yerinde görülmeyerek, rapor yeterli teknik ve bilimsel verilere dayalı olduğu değerlendirilerek karara esas alınabilecek nitelikte bulunduğu;
Dava dosyasındaki bilgi-belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, davacı şirket tarafından tazmini istenen zararın ihale ve sonrasında faaliyetin durdurulmasına yönelik işlemden doğan bir zarar olduğu, davalı idarece her ne kadar, ihaleye yönelik yürütmenin durdurulması kararından sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi uyarınca başka şekilde hareket etme olanağı bulunmadığı, bu sebeple ihalenin iptali kararının zorunlu sonucu olarak davacı şirket ile imzalanan sözleşmenin feshedildiği, dolayısıyla davalı idareye kusur atfedilmesinin mümkün olmadığı ileri sürülmekte ve ihalenin iptaline ilişkin yargı kararının bozularak davanın reddine karar verildiği görülmekte ise de; bu süreçte hatası, hilesi ve kusuru olmayan davacının idarenin işleminden doğan menfi zararlarının idarece tazmini gerektiği, aksi düşüncenin gerek Anayasa'nın 35. maddesinde gerekse Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 1 Nolu Ek Protokolü'nün 1. maddesi ile koruma altına alınmış olan mülkiyet hakkının ihlâli sonucunu doğuracağı dikkate alındığında, maddi zarar olarak tespit edilen; damga vergisi ödemesi, KİK payı, şartname, ihale için konaklama masrafları, konteyner alımı, konteyner nakliye masrafları, şantiye için temin edilen demirbaşlar ve mutfak malzemeleri, şantiye kurulumu konaklama masrafları, kamyon ve binek oto sevkiyatı masrafı, bu iş için acilen ve özel olarak temin edilen makinelerinin yurtdışından kamyonla sevkiyatları, iş makinelerinin İstanbul-İzmir ve İzmir- İstanbul arası nakliye giderlerinden oluşan toplam 207.707,30-TL maddi zararın tazmini gerektiği, ancak davacı tarafından maddi zarar olarak talep edilen teminat mektubu ihale giderinin dekontunun ibraz edilmemesi, sigorta bedelinin ise yevmiye defterinde kayıtlarına rastlanılmadığı görüldüğünden, maddi zarar olarak kabulüne ve ödenmesine olanak bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davacının maddi tazminat isteminin 207.707,30-TL’lik kısmının 29/09/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne, fazlaya ilişkin kısmın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Dairemizce;
Temyize konu Mahkeme kararının Şartname bedeli, sözleşme damga vergisi ve KİK payına ilişkin zarar kalemlerinin tazmini isteminin kabulüne yönelik kısmı incelendiğinde; bu masrafların, ihale sürecinde, ihale mevzuatının uygulanması kapsamında gerçekleştirildiği ve sözleşmenin feshedilmiş olması sebebiyle davacının bu kalemler açısından zarara uğradığı anlaşıldığından, tazmin talebinin kabulüne ilişkin bu kısımda hukuka aykırılık bulunmadığından, anılan kısmın onanmasına;
Temyize konu Mahkeme kararının, ihale için konaklama, masrafları, konteyner alım bedeli, konteyner nakliye masrafları, şantiye kurulumu konaklama masrafları, kamyon ve binek oto sevkiyatı masrafı, bu iş için acilen ve özel olarak temin edilen makinelerin yurtdışından kamyonla sevkiyatlarına ilişkin bedel, İstanbul-İzmir ve İzmir-İstanbul arası nakliye giderleri, şantiye için temin edilen demirbaşlar ve mutfak malzemeleri bedellerine ilişkin zarar kalemlerinin tazmini isteminin kabulüne yönelik kısmı incelendiğinde ise; bu giderlerin sözleşmenin imzalanması sonrasında, ihale konusu işin ifa edilebilmesi için, taraflar arasında yapılan anlaşma uyarınca sözleşme gereği yapılan masraflara ilişkin olduğu, davacı şirket tarafından sözleşmeye duyulan güven çerçevesinde gerçekleştirildiği sonucuna ulaşıldığı;
Bu itibarla, davacı şirket tarafından, ihale için konaklama masrafları, konteyner alım bedeli, konteyner nakliye masrafları, şantiye kurulumu konaklama masrafları, kamyon ve binek ota sevkiyatı, bu iş için acilen ve özel olarak temin edilen makinelerin yurtdışından kamyonla sevkiyatlarına ilişkin bedel, İstanbul-İzmir ve İzmir-İstanbul arası nakliye giderleri, şantiye için temin edilen demirbaşlar ve mutfak malzemeleri bedellerine ilişkin zarar kalemlerinin tazmini istemine yönelik bu kısımda Mahkemece, davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken tazmin talebinin kabulünde hukukî isabet bulunmadığından, anılan kısmın bozulmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, tazminat ödenmesine karar verilirken kendilerinin herhangi bir kusuru, hatası ve hilesinin tespit edilemediği, zarar ile idare arasında hiçbir şekilde illiyet bağı kurulamadığı, davacı ile aralarında kamu ihale mevzuatı çerçevesinde kurulan iş ilişkisinin yargı kararıyla sonlandırıldığı, sözleşmenin feshine sebep olan ... İdare Mahkemesi'nin iptal kararının Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce bozulmasına karar verildiği, bu nedenle sözleşmenin feshinden dolayı doğan zararlardan dolayı kendilerinin bir kusurunun olmadığı, sözleşme sonrası giderler için de görevsizlik kararı verilmesinin gerektiği; davacı tarafından, ... İdare Mahkemesi'nin yürütmenin durdurulması kararı üzerine Kamu İhale Kurulu'nca ihalenin iptaline karar verildiği, bunun üzerine sözleşme kapsamındaki faaliyetin idarece durdurulmasına karar verildiği, uyuşmazlık sözleşmenin uygulanmasından değil, yargı kararının uygulanmasından doğduğundan anılan ihalenin iptali nedeniyle doğan zararların tazmini için açılan tam yargı davasının görüm ve çözümünün de idari yargının görev alanına girdiği ileri sürülerek kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davacı tarafından, davalı idarenin karar düzeltme talebinin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davalı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin karar düzeltme isteminin reddi; davacının karar düzeltme isteminin ise kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davalı idarenin karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesinde sayılan nedenlere uymadığından davalı idarenin karar düzeltme isteminin reddine; davacının karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen nedenler ise, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davacının karar düzeltme isteminin kabulüne karar verilerek, Dairemizin 20/12/2018 tarih ve E:2018/2660, K:2018/4193 sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmı kaldırıldı, uyuşmazlık yeniden incelendi:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen kabulü yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Temyiz aşamasında kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine, 08/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.