Danıştay 8. Daire 2020/2378 Esas 2021/6029 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2378
Karar No : 2021/6029

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davalı) : ...Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. ...

Karşı Taraf (Davacı) : ...
Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2015/9447, K:2019/10927 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : ...

Düşüncesi : Karar düzeltme isteminin dava konusu meclis kararının 5. maddesinin ilk cümlesi yönünden kısmen kabulü ile mahkeme kararının kısmen bozulmasına, diğer kısımlar yönünden kısmen karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede öne sürülen düzeltme nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uygun bulunduğundan düzeltme isteminin kısmen kabulü ile Danıştay Sekizinci Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2015/9447, K:2019/10927 sayılı kararının dava konusu meclis kararının 5. maddesin de yer alan "Toplu taşımacılık elektronik kart sistemi kullanılarak yapılacak" kısmı yönünden kaldırılarak işin esası yeniden incelendi.
Dava, Karaman ilinde minibüs hattı işletmeciliği yapan davacı tarafından, belediye meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Karaman Belediye Meclisinin dava konusu ...tarih ve ...sayılı kararının, Karaman Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla revize edilmesi üzerine, dava konusu 03/06/2014 tarih ve ...sayılı kararın; toplu taşıma sisteminin yürürlük tarihinin 01/01/2015 olarak belirlenmesine ilişkin 8. maddesi, toplu taşıma sistemine dahil olmak isteyen minibüs işletmecilerinin Karaman Belediyesine müracaat tarihlerine ilişkin 9. maddesi, yürürlükten kaldırılan 4. maddesi, "Bu kişilerden daha sonra sisteme dahil olmak isteyenler 50.000 TL karşılığında sisteme dahil edileceklerdir." şeklindeki 7. maddesinin son cümlesi yönünden işbu davanın konusuz kaldığı; Karaman Belediye Meclisinin dava konusu ... tarih ve ...sayılı kararının 5. maddesiyle toplu taşımacılığın elektronik kart sistemi kullanılarak yapılacağı, Karaman Belediyesinin bu sistemde biriken miktardan her ay % 5 pay alacağı karar altına alınmasına karşın 04/11/2014 tarih ve ...sayılı kararla toplu taşıma sistemi rehabilitasyon raporunda yer alan 1 nolu minübüs hattı hakkındaki saptamalar dikkate alınarak, 03/06/2014 tarih ve ...sayılı belediye meclis kararının 5. maddesinde, bu payın, 1 nolu minübüs hattında faaliyet gösteren SS ... Minübüsçüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi üyeleri için % 3 olarak uygulanacağının kararlaştırıldığı söz konusu değişiklikle en yoğun hat olduğu yolunda toplu taşıma sistemi rehabilitasyon raporunda değerlendirmeler ve saptamalara yer verilen 1 nolu minibüs hattından % 3 kesinti yapılacakken diğer minibüs hatları için % 5 kesinti yapılması kuralı benimsendiği toplu taşıma sisteminin denetim ve koordinasyonun sağlanması noktasında oluşacak kaynak ihtiyacının karşılanması için bu şekilde kesinti yoluna gidildiği ve belediyenin ulaştırma sisteminde fiilen bulunmadığı hususları davalı idarece belirtilmiş ise de, davalı belediyenin de 100 otobüslük ulaşım sistemi içerisinde 10 adet otobüsü uhdesine aldığının göz önünde tutulması suretiyle somut maliyet analizi yapılmadan ve hatlar arasında eşit uygulama yapılması ilkesi gözetilmeden kesinti oranının belirlenmesi nedeniyle dava konusu belediye meclis kararının 5. maddesinde hukuka uygunluk bulunmadığı; uyuşmazlığa konu meclis kararının diğer maddelerinde, Karaman İli içerisinde belediyenin sorumluluğu altından bulunan toplu taşımacılık hizmetinin verimli bir şekilde yapılmasını sağlama, şehiriçi taşımacılık hizmetinde kısa ve uzun vadede çözümler getirme amacıyla, tamamen kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde bilimsel tekniklerden yararlanarak hazırlandığı açık olan Toplu Taşıma Sistemleri Rehabilitasyon Projesi'ne istinaden tesis edilen uyuşmazlığa konu meclis kararının diğer madde ve kısımlarında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle dava konusu Karaman Belediye Meclisinin dava konusu 03/06/2014 tarih ve ...sayılı kararının, 5. maddesinin iptaline, Karaman Belediye Meclisinin 04/11/2014 tarih ve ...sayılı kararıyla revize edilmesi neticesinde konusuz kalan 4, 8, 9. maddeleri ve 7. maddesinin son cümlesi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, diğer madde ve kısımları yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararının dava konusu meclis kararının 5. maddesinin iptaline ilişkin kısmı yönünden yapılan inceleme;
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 14. maddesinde; "Şehir içi trafik düzenini sağlamak" belediyenin görevleri arasında sayılmış iken aynı Kanunun 15. Maddesinin (f) bendinde; "Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dahil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak ve kurdurmak, işletmek ve işlettirmek" (p) bendinde; "Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu ulaşım araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergahlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyeler verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek " belediyelerin yetkileri ve imtiyazları arasında sayılmıştır.
Dava konusu Meclis kararının 5. maddesinde "Toplu taşımacılık elektronik kart sistemi kullanılarak yapılacak, Karaman Belediyesi bu sistemde biriken miktardan her ay % 5 pay alacaktır." kuralı bulunmaktadır.
Davalı belediyece ulaşım sisteminin rehabilitasyonu için Yıldız Teknik Üniversitesi Ulaştırma- Araştırma Merkezi'ne bir proje hazırlatıldığı; bu projede önerildiği gibi 2013 yılında alınan meclis kararı ile; mevcut 6 otobüs - 6 minibüs hattının kaldırılıp, yerine 7 özel halk otobüsü hattı oluşturulduğu; yeni hatların tümünde otobüsle taşımacılık yapılmasına ve tüm araçların dönüşümlü olarak tüm hatlarda çalışmasına, otobüs sayısının 10'unun belediye uhdesinde kalarak 100 olarak belirlenmesine ve sistemin 18 ay sonra (2014 yılı Haziranında) yürürlüğe girmesine karar verildiği; bu işleme karşı açılan davaların reddedildiği; bilahare Dairemizce onanıp kesinleştiği; 2013 yılında anılan Meclis kararlarına karşı açılan davalarda ret kararları verilmesi üzerine, dava konusu işlem ile de (03/06/2014) belediye meclisince önceki kararın uygulanma esaslarının belirlendiği, işlemde; 100 otobüsün 7 hatta dönüşümlü çalışacağı, 200 minibüsçünün, 2 işletmeci 1 otobüse sahip olacak şekilde sisteme entegre edileceği, 200 minibüsçüden sisteme giriş için 5.000 TL bedel alınacağı, toplu taşımanın elektronik kartla yapılıp; belediyenin sistemden % 5 pay alacağı, aktarmanın ücretsiz olacağı, sisteme dahil olmayanın Toki hattında çalışacağı ve sonradan sisteme girmesi halinde 50.000 TL ücret alınacağı, sisteme giriş tarihinin 01/01/2015 olduğu ve başvuru tarihininde 31/08/2014 olduğuna karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu kararın 5. maddesinde teknik raporla sunulan öneri doğrultusunda; tüm esasları belirlenen toplu taşımacılığın, elektronik kartla yapılmasına ve belediyenin bu sistemde biriken miktardan % 5 pay alacağına karar verilmesi sonrasında; dava devam ederken davalı idarece, dava dışı bir taşımacının faaliyette bulunduğu hattan % 3 pay alınacağına ilişkin 5. maddeye ek düzenleme yapılması üzerine, Mahkemece; kesinti oranına ilişkin belirlemenin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle 5. maddenin tümünün iptaline karar verilmiştir.
Uyuşmazlıkta; kesinti oranının hukuka aykırı bulunmasına ilişkin gerekçede isabetsizlik bulunmamakta ise de; toplu taşımacılığın usul ve esaslarını belirleme görev ve yetkisi bulunan belediyenin, teknik bir raporla gerekliliği ortaya konulan ve nihai amacı, ücretlerin kontrolü ve denetimini kolaylaştırmak olduğundan, anılan 5. maddenin ilk cümlesi ile uygulanmasına karar verilen ''elektronik kart sisteminin uygulanmasına'' ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmaması karşısında; bu kısmın da maddenin ikinci cümlesinin iptaline yönelik gerekçe ile iptaline ilişkin kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle dava konusu meclis kararının 5. maddesin de yer alan "Toplu taşımacılık elektronik kent sistemi kullanılarak yapılacaktır" ibaresi yönünden mahkeme kararının bozulması gerekmektedir.
Mahkeme kararının dava konusu meclis kararının 5. maddesinin diğer kısmına ilişkin Dairemiz onama kararı yönünden yapılan inceleme;
Danıştay dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları tarafından verilen kararlar hakkında karar düzeltilmesi yoluna başvurulabilmesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
İstemde bulunan tarafından öne sürülen düzeltme nedenleri sözü edilen maddede belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığından karar düzeltme isteminin reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay Sekizinci Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2015/9447, K:2019/10927 sayılı kararınına yönelik, karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının iptale ilişkin kısmının dava konusu meclis kararının 5. maddesinin de yer alan "Toplu taşımacılık elektronik kart sistemi kullanılarak yapılacak" ibaresi yönünden kısmen bozulmasına; dava konusu meclis kararının 5. maddesinin diğer kısımları yönünden ise karar düzeltme isteminin reddine, dosyanın bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, 08/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.