Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
..
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup davacı kat malikleri ve dava dışı kat malikleri ile davalı yükleniciler arasında mantolama ve boya yapılmasına dair sözleşme bulunmaktadır. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karar davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1- 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 2. maddesinde yargı işlemlerinden bu Kanun"a bağlı 1. sayılı tarifede yazılı olanlarının yargı harçlarına tâbi olduğu hükmü getirilmiştir. Harçlar Kanunu"na ekli 1 sayılı tarifede mahkeme harçları hukuk davalarında mahkemesine göre başvurma harcı ile konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda davanın değerine göre nispi harçlar olarak gösterilmiştir. Dava açılırken Harçlar Kanunu"nun 27. maddesi gereğince maktu başvurma harcının tamamı ve 28.a maddesi uyarınca değere göre alınması gereken nispi harcın 1/4"ünün peşin olarak yatırılması zorunludur. Bu husus kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemece kendiliğinden gözetilir. Aksi halde dava yöntemine uygun açılmamış sayılır.
Somut olayda davacı davasında eksik ifa nedeni ile uğradığı zarara karşılık 500,00 TL ile sözleşmenin süresinde bitirilmemesi sebebi ile 1.320,00 TL gecikme cezasının tahsili talep edilmiş, ayrıca sözleşme gereği işin süresinde bitmemesi halinde ödenmeyeceği kararlaştırılan 6.000,00 TL bakımından borçlu olunmadığının tespiti ile yine sözleşme gereği teminat olarak verilen borçlusu davacılardan ... alacaklısı davalılar olan 850,00 TL bedelli bono bakımından borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesi ile sözleşme gereği süresinde bitirilip teslim edilmeyen işlerin tespitine ve sözleşmenin iptâline karar verilmesi talep edilmiş, harca esas değer 1.820,00 TL olarak gösterilerek bu miktar üzerinden harç yatırılmıştır. 06.12.2013 tarihinde yapılan ıslah ile eksik ifa nedeni ile uğranılan zarara karşılık 500,00 TL talebi bilirkişi raporu uyarınca 2.483,00 TL"ye yükseltilmiştir. Ancak menfi tespit istemlerine dair talebe ilişkin harç yatırılmamıştır. 492 sayılı Harçlar Yasası"nın 30 ve 32. madde hükümlerince, yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemler yapılamaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 409. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. Verilen süre içerisinde harç ikmâl edilmezse; mahkemece, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi yollamasıyla 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesi uyarınca, önce dava dosyasının işlemden kaldırılmasına ve süresi içerisinde harcın ikmâl edilerek yenileme talep edilmemesi halinde de, menfi tespite ilişkin talepler bakımından davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Belirtilen hükümlere göre işlem yapılmaksızın harcı yatırılmayan taleplerin incelenmesi ve esastan karar verilmesi doğru olmamıştır.
2- Taraflar arasında imzalanan 18.08.2012 tarihli sözleşmede iş bedeli 26.400,00 TL olarak belirlenmiş olup, bu sözleşme niteliği itibariyle 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 365. maddesinde düzenlenen götürü bedelli eser sözleşmesidir. Götürü bedelle yapımı üstlenilen işlerde yüklenicinin hakettiği bedelin, gerçekleşen imalâtın yapılması gereken tüm imalâta göre fiziki oranını bulmak ve bu oranı götürü bedele uygulanmak suretiyle hesaplanması gerekir.
Öte yandan davacı daire malikleri ile dava dışı daire malikleri arasında zorunlu dava arkadaşlığı olmayıp ihtiyari dava arkadaşlığı vardır. Dava açılmayan zorunlu dava arkadaşlarının davaya dahil edilmesi zorunlu ise de ihtiyari dava arkadaşı olabilecek kişilerin davaya dahil edilmesi zorunlu değildir. 6100 sayılı HMK"nın 124. maddeye göre bir davada taraf değişikliği ancak karşı tarafın rızası ile mümkün olup, taraf eklemek suretiyle taraf değişikliği yapılması mümkün değildir. Bu nedenle dava dilekçesinde gösterilmeyen ve zorunlu dava arkadaşı sayılması mümkün olmayan dava dışı kat maliklerinin muvafakatı, yahut dahili dava dilekçesi ile davaya eklenmesi mümkün olmadığından sadece davacılar yönünden onların arsa payları ile sınırlı olarak inceleme yapılmalı her iki davacı tarafından kendi dairelerine götürü bedele fiziki gerçekleşme oranından isabet eden miktar bulunmalı herbir daireye düşen yüklenicinin hak ettiği iş bedeli belirlenmeli, davacıların ayrı ayrı ödemeleri gözetilerek varsa fazla ödemeleri yönünden taleple bağlı kalınarak ıslah dilekçesi de nazara alınarak hüküm kurulmalıdır.
Menfi tespit istemleri bakımından da, eksik harcın süresi içerisinde ikmâli halinde; 850,00 TL"lik bono bakımından HMK"nın 220. maddesi uyarınca araştırma ve inceleme yapılarak verilecek kesin süre içerisinde davaya konu bononun ibrazı istenmeli, belgenin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, böyle bir belgenin elinde bulunmadığına, özenle aradığı hâlde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilmeli, kararın davacı tarafça temyiz edildiği kazanılmış hak kuralı gözeltilerek ve yukarıda açıklanan araştırmalar yapılarak ve davacıların payları da gözetilmek sureti ile karar verilmelidir. Bu hususlar gözetilmeden harç tamamlatılmadan eksik inceleme ile talebi aşar şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. Açıklanan nedenlerle kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1 ve 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenlerine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 13.04.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.