Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/1221 Esas 2022/2666 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 28. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 24. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirketin ... Olimpiyat projesinde elektrik formeni olarak 01.10.1999-18.10.2016 tarihleri arası çalıştığını, çalıştığı süre boyunca haftada 6 gün 07.00-21.00 saatleri arasında mesai yaptığını, şantiyelerin resmi açılışlarından önceki 3 ay boyunca 07.00-24.00 saatleri arasında çalıştığını, hafta tatili olan pazar günü de tatil yapmadığını, ayda iki pazar 07.00-17.00 saatleri arasında çalıştığını, en son net 4000 ABD Doları ücret aldığını, fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil alacaklarının ödenmediğini beyanla kıdem-ihbar tazminatı, ücret, ulusal bayram genel tatil, hafta tatili, fazla çalışma ücreti alacakların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının 01.06.1999-18.05.2000 tarihleri arasında elektrikçi olarak çalıştığını ve istifa ederek işten ayrıldığını, daha sonra 26.04.2001-05.02.2002 tarihleri arasında yine elektrikçi olarak çalıştığını ve istifa ederek işten ayrıldığını 8 ay sonra tekrar işe girdiğini, 01.10.2002 -18.10.2016 tarihleri arasında 14 yıl 18 gün elektrikçi olarak çalıştığını, Davacının ilk ücretinin 555 ABD Doları olduğunu ve son olarak 2.222 ABD Doları ücret aldığını, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı taraf istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-2.maddesine göre İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak davanın esası hakkında yeniden verilen karar, davalı vekilininin başvurusu üzerine yapılan temyiz incelemesi sonrası Dairemizin 16.02.2021 tarihli ilamı ile bozulmuş olup Bölge Adliye Mahkemesince, bozma ilamına uyma kararı verilerek devam edilen yargılama neticesinde yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Bozma üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, taraflar vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Gerekçe:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraflar vekillerinin aşağıdaki bentlerin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda (keza mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda) "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Yargıtay İBK 9.5.1960 tarih 21/9, RG. 28.6.1960-10537) Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Somut olayda, Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamında işaret edildiği üzere dava konusu ücret alacağı hakkında, davacının talebi ile bağlı kalınarak 3.347,00 ABD Doları ücret alacağına hükmedilmesi gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilamı ile davalı taraf yararına doğan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın 4.327,00 ABD Doları ücret alacağının kabulüne karar verilmesi hatalı olup tekrar bozmayı gerektirmiştir.
3-Dosya içeriğine göre, ABD Doları üzerinden hüküm altına alınan toplam alacak miktarının Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihindeki Merkez Bankası dolar efektif satış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilmesi ile hesaplanacak miktar üzerinden davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihindeki Merkez Bankası dolar efektif satış kuru dikkate alınmaksızın yapılan hesaplamaya göre karar verilmesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 01.03.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.