Danıştay 8. Daire 2018/2502 Esas 2021/6073 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/2502
Karar No : 2021/6073

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mersin Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi'nde yardımcı doçent olarak görev yapan davacı tarafından; görev süresinin uzatılmamasına ilişkin işlemin iptali ile açıkta kaldığı süreye ilişkin aylık ve özlük haklarının ödenmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; Mersin Üniversitesi tarafından düzenlenen Akademik Yükselme ve Atanma Ölçütleri ile kanunun öngördüğü usul aşılarak yardımcı doçent kadrosuna atanananların görev sürelerinin uzatılmasında ön koşullar getirilmesine yönelik kurallar ölçütler konulduğu ve söz konusu ölçütlerde yer alan bilim jürisinin görüşü doğrultusunda, davacının görev süresinin uzatılmadığı görüldüğünden, 2547 sayılı Kanunda öngörülmeyen bir usul izlenmek suretiyle davacının görev süresinin uzatılmamasında hukuken imkan bulunmadığı, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ışığında davacının yardımcı doçent olarak görev yaptığı dönemde herhangi bir disipline aykırı hareketi, soruşturması ve başarısızlığının bulunmadığı anlaşıldığından, davacının görev süresinin uzatılmamasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak dava konusu işlemin iptali ile hukuka aykırılığı saptanan dava konusu işlem nedeniyle davacının mali haklarından mahrum kalmak suretiyle uğradığı zararın ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; davalı idarenin istinaf başvurusu kabul edilerek; 2547 sayılı Kanunun 23/c maddesindeki hükmü doğrultusunda Mersin Üniversitesi tarafından kabul edilen öğretim üyeliğine atanma esasları ve yükseltilme ölçütleri çerçevesinde yapılan jüri değerlendirmesi sonucunda, jüri üyelerinin ikisi tarafından davacının bilimsel ve sanatsal açıdan yetersiz olduğu, bu nedenle görev süresinin uzatılmasının uygun olmadığı yönünde görüş bildirilmesi karşısında, idarenin takdir yetkisi kapsamında hizmet gerekleri ve kamu yararı gözetilmek suretiyle davacının görev süresinin uzatılmama yönünde tesis edildiği anlaşılan işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki istinafa konu mahkeme kararında ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinafa konu İdare Mahkemesi kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından; dava konusu işlemin sebep ve amaç yönünden hukuka aykırı olduğu, müvekkilinin daha önce iki kez yardımcı doçentlik görev süresinin uzatıldığı, üçüncü kez uzatılması için yapmış olduğu başvurusunda akademik puanının 419 olduğuna dair bilgi ve belgeleri sunmasına rağmen jüri üyelerince açıkça hukuka aykırı bir şekilde puanlama olmaksızın öznel bir değerlendirme yapılarak yetersiz olduğuna karar verildiği, işleme dayanak olarak oluşturulan jürinin 2547 sayılı Kanun'un 23. maddesine aykırı olarak üniversite dışında iki jüri üyesinin belirlendiği, yaptırılacak bilirkişi incelemesiyle söz konusu eksikliklerin açıkça anlaşılacağı ileri sürülerek hukuka ve mevzuata aykırı olarak verilen istinaf kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının yardımcı doçentlik süresinin uzatılması istemli başvurusunun akademik ölçütler çerçevesinde değerlendirilmesi için 2547 sayılı Kanun'un 23. maddesi uyarınca üç kişilik jüri oluşturulduğu, iki jüri üyesinin davacının çalışmalarını yetersiz bulması sebebiyle olumsuz görüş beyan etmesi sonucu dava konusu işlemin tesis edildiği, dolayısıyla dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince; dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Güzel Sanatlar Fakültesi'nde yardımcı doçent olarak görev yapan davacının, 01/03/2016 tarihinde dolacak olan görev süresinin uzatılması amacıyla 19/01/2016 tarihinde davalı üniversiteye başvurduğu, Mersin Üniversitesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Ölçütleri doğrultusunda, biri üniversite içinden ikisi de üniversite dışından öğretim üyelerinin oluşturduğu bilim jürisinin iki olumsuz bir olumlu görüşü üzerine Güzel Sanatlar Fakültesi Yönetim Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı işlemi ile görev süresinin uzatılmamasına karar verildiği ve kararın gereği için Rektörlük makamına sunulduğu, Mersin Üniversitesi Rektörlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı olurları ile 2547 sayılı Kanun'un 23. Maddesi ile Öğretim Üyeliğine Atanma Yönetmeliği'nin 9. Maddesi uyarınca 01/03/2016 tarihinden geçerli olmak üzere görevinin üzerinden alınmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından; görev süresinin uzatılmamasına ilişkin işlemin iptali ile açıkta kaldığı süreye ilişkin aylık ve özlük haklarının ödenmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun "Yardımcı Doçentliğe Atama" başlıklı 23. maddesinde; “a) Bir üniversite biriminde açık bulunan yardımcı doçentlik, isteklilerin başvurması için rektörlükçe ilan edilir. Fakültelerde ve fakültelere bağlı kuruluşlarda dekan, rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokullarda müdürler; biri o birimin yöneticisi, biri de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isterler. Dekan veya ilgili müdür kendi yönetim kurullarının görüşünü de aldıktan sonra önerilerini rektöre sunar. Atama, rektör tarafından yapılır(...) b) Yardımcı doçentliğe atanmada aranacak şartlar: (1) Doktora veya tıpta uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilecek belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak, (2) Fakülte, enstitü veya yüksekokul yönetim kurullarınca, biri o dilin öğretim üyesi olmak üzere seçilecek üç kişilik bir jüri tarafından; sınava girenin kendi bilim alanında Türkçeden yabancı dile, yabancı dilden Türkçeye 150 - 200 kelimelik bir çeviriyi kapsayan yabancı dil sınavını başarmak. c) Üniversiteler, yardımcı doçentlik kadrosuna atama için bu maddede aranan asgari koşulların yanında, Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanun'un 23. maddesine dayanılarak hazırlanan ve 17/12/2009 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu kararı ile uygun bulunan Mersin Üniversitesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Ölçütlerinin dava konusu işlem tarihindeki haliyle 6. maddesinin (a) fıkrasının Güzel Sanatlar Fakültesi için düzenlenen 3. bendinde, yardımcı doçent kadrosuna atanabilmek için ön koşul olarak, en az bir tane araştırma makalesi olmak üzere toplam üç adet araştırma makalesi veya kitap veya kitap içerisinde bölüm/makale/özgün sanat çalışmaları veya özgün sanat eserleri, tasarımları ya da yorum çalışmaları ile kişisel veya karma-ortak etkinlikte (uluslararası veya ulusal jürili sergi, bienal, gösteri, dinleti, festival, gösterim) bulunmak ve Ek I ve II deki listeden en az toplam 60 puan koşunun aranacağı belirtilmiş, maddenin (c) fıkrasında, "Yardımcı doçent kadrosuna atananların görev sürelerinin uzatılmasında aşağıdaki ön koşulların sağlanması zorunludur.
Yardımcı doçentlerin her yeniden atanma işleminde yabancı dil, kadro ilanı ve deneme dersi dışında ilk atamadaki usuller aynen uygulanır....
Güzel sanatlar alanında ilk atanmadan sonraki görev süresi uzatmasında (birinci görev süresi uzatımı) ön koşul olarak Ek II deki listeden yılda ortalama en az 15 puan kazanma şartı aranır. İkinci ve daha sonraki görev süresi uzatmalarında ise ön koşul olarak Ek I ve Ek II deki listeden yılda ortalama en az 20 puan kazanma şartı aranır." düzenlemesi yer almıştır.
2577 sayılı Kanun'un 31. maddesiyle yollamada bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Bilirkişi İncelemesi" başlıklı beşinci bölümünde yer alan 266. maddesinde, mahkemenin çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verileceği, hâkimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamayacağı; 273. maddesinde, mahkemenin bilirkişinin görevlendirilmesine ilişkin kararında inceleme konusunun bütün sınırlarıyla açıkça belirlenmesine ve bilirkişinin cevaplaması gereken sorulara ilişkin hususlara yer vermek zorunda olduğu; 279. maddesinde, bilirkişi raporunun gerekçeli olması gerektiği ve bilirkişinin hukuki değerlendirmelerde bulunamayacağı; 282. maddesinde ise hâkimin bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendireceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yükseköğretim Kanun'un 23. maddesi ile yardımcı doçentliğe atanma şartlarının belirlendiği, belirlenen bu şartların yanında Yükseköğretim Kurulu'nun onayına almak şartıyla üniversitelerce ek koşulların getirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hüküm çerçevesinde çıkarılan ve Yükseköğretim Genel Kurul kararıyla onaylanan Mersin Üniversitesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Ölçütlerinin 6. maddesiyle yardımcı doçentliğe her yeniden atanma işleminde yabancı dil, kadro ilanı ve deneme dersi dışında ilk atamadaki usullerin aynen uygulanacağına yönelik düzenlemelere yer verilerek birtakım ek koşulların getirildiği görülmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davalı üniversitede yardımcı doçent olarak görev yapan ve görev süresinin sona ermesi üzerine tekrar aynı kadroya atanma istemiyle davalı idareye başvuran davacının; başvurusunun incelenmesi ve bilimsel yeterliliğinin saptanması amacıyla 2547 sayılı Yükseköğretim Kanun'un 23. maddesine uygun olarak 3 kişilik jüri oluşturulduğu ve belirlenen jüri üyelerinin, davacının başvurusunu Mersin Üniversitesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Ölçütleri doğrultusunda incelediği ve hazırladıkları ayrı ayrı raporlar ile görüşlerini belirttikleri, 3 jüri üyesinden 2'sinin olumsuz oyu sonucu davacının atamasının yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Olayda, uyuşmazlığın çözümü için davacının bilimsel yeterliliğinin saptanması, söz konusu bilimsel yayınlarının incelenmesi suretiyle mümkün olduğundan ve bu inceleme hâkimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukukî bilgi dışında teknik ve özel bir bilgi gerektirdiğinden, 2577 sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunu'nun 31/1 maddesinin atıfta bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ilgili hükümleri gereğince konuyla ilgili bilirkişi incelemesi yaptırılarak bir sonuca varılması şarttır.
Bu durumda; yukarıda alıntısı yapılan Yükseköğretim Kanun'un 23. maddesi ile bu maddeye dayanılarak hazırlanan Mersin Üniversitesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Ölçütleri doğrultusuna yardımcı doçentliğe yeniden atanma istemiyle başvuran davacının, bilimsel yeterliliğin tespiti amacıyla eserleri hakkında bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak işin esası hakkında verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan; davacının açıkta kaldığı süreye ilişkin aylık ve özlük haklarının tarafına ödenmesi talebi hakkında dava konusu işlem ile ilgili Bölge İdare Mahkemesince yapılacak yeniden değerlendirme sonrasında yeni bir karar verileceğinden, bu aşamada incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Bu itibarla, eksik inceleme suretiyle verilen davanın reddi yönündeki temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ... -TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesine, 08/12/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.