22. Hukuk Dairesi 2014/2788 E. , 2014/3565 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının belirlenmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, iş sözleşmesinin ekonomik gerekçelerle geçerli sebeple feshedildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, feshin geçerli sebebe dayanmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler, sürüm ve satış imkanlarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, hammadde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini imkansız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma imkanlarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin 2. fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Dosya içeriğinden, işyerinde kameraman olarak çalışan davacının iş sözleşmesinin, 31.12.2012 tarihli fesih bildirimi ile davalının mali sıkıntı yaşaması, bu sebeple küçülme yoluna gidilmesi gerekçesiyle geçerli sebeple feshedildiği anlaşılmaktadır. Davacı, davalının grup şirketlerinin bulunduğunu, adreslerinin aynı olduğunu, yeni yayına başlayan ... Shop isimli kanala işçiler alınmak üzere ilanlar verildiğini ileri sürmektedir. Mahkemece, davalının fesihten dört ay sonra bir işe ilişkin ihaleye teklif götürdüğü, yeni bir kanalını faaliyete geçirdiği ve bu kanalın eleman ihtiyacı için ilan verdiği, bağlı bulunduğu holding bünyesinde altı şirketin basın iş kolunda olduğu ve feshin son çare olması ilkesi gereğince davacının başka birimde ya da işte değerlendirilmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma eksik ve hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır.
Mahkemece öncelikle, fesihle ilgili işletmesel karar varsa dosya içerisine alınmalı, daha sonra ise davacının iddiaları doğrultusunda dava dışı grup şirketler ile davalı arasında organik bağ bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Bu bağlamda, davalı ile aynı iş kolunda olduğu iddia edilen grup şirketlerin ortakları, yöneticileri ile merkezleri, şubeleri ve faaliyet alanlarının ticaret sicilinden sorularak ana sözleşmelerinin istenmesi ve faaliyetlerinin aynı iş koluna girip girmediğinin kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenmesi, aralarında işçi transferleri olup olmadığının araştırılması gerekmektedir.
Ayrıca, insan kaynakları uzmanı, işletme ekonomisi uzmanı, mali müşavirden müteşekkil üç kişilik bilirkişi kurulu oluşturularak, davalı şirketin mali sıkıntı yaşaması sebebiyle küçülmeye gitmesi çerçevesinde personel azaltımı konusunda alınan kararın tutarlı olarak uygulanıp uygulanmadığı, fesihte keyfi davranıp davranılmadığı, işletmesel karar sonucu feshin kaçınılmaz olup olmadığı, işçinin kıdem ve niteliklerine göre bir başka işte değerlendirilme olanağı bulunup bulunmadığı, kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenmeli ve diğer delillerle birlikte bir sonuca varılmalıdır. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.