Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/422 Esas 2022/2939 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 6111 sayılı Kanun’un 166. maddesi uyarınca ... ... Müdürlüğüne nakledildiğini, davalı ... bünyesindeki çalışma süresine ilişkin bir kısım alacaklarının ödendiğini, ancak toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacakları ile ilgili olarak eksik ödeme yapıldığını, bir kısım alacaklarının ise hiç ödenmediğini ileri sürerek sözleşme ikramiyesi, maaş farkı alacağı, fazla çalışma ücreti alacağı, devlet ikramiyeleri alacağı, bayram harçlığı, giyim yardımı ücreti, yıllık izin ücreti, yıllık izin yardımı, gece zammı, servis ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının davacının 14.05.2014 tarihinde Kanun gereğince başka bir kuruma nakledildiğini, davacı tarafından imzalanan ibranameye göre ödenmeyen herhangi bir alacağının kalmadığını, temizlik işçisi olarak görev yapan davacının gece çalışması alacağı yapmadığını beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dairemizin 14.12.2020 tarih, 2020/7734 esas 2020/18203 karar sayılı kararı ile; ispatlanamayan gece çalışması alacağı talebinin reddi gerektiği, ayrıca hüküm altına alınan alacakların çıplak ücret tespit edilerek hesaplanması gerekirken çıplak ücrete eklenen aile yardımı gibi sosyal yardımlar ile fazla mesai ücretinin de dahil olduğu yevmiye üzerinden hesaplanmasının hatalı olduğu’ gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında usuli kazanılmış hak ilkesinin ihlal edilip edilmediği uyuşmazlık konusudur.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Yargıtay İBK 9.5.1960 tarih 21/9, RG. 28.6.1960-10537) Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Kararın davalı tarafça temyizi üzerine Dairemizce, ‘Hüküm altına alınan alacakların çıplak ücret tespit edilerek hesaplanması gerekirken çıplak ücrete eklenen aile yardımı gibi sosyal yardımlar ile fazla mesai ücretinin de dahil olduğu yevmiye üzerinden hesaplanmasının hatalı olduğu’ gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak bozma sonrasında düzenlenen bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulmuştur. Bilirkişi raporunda, bozma kararına uygun olarak hesaplama yapıldığı bildirilmiş ise de dönemsel ücretlerin tespitinde davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hakkın ihlal edildiği anlaşılmaktadır. Örneğin bozma öncesinde düzenlenen raporda Ocak 2013 bordrosuna göre ücret miktarı 2.485,82 TL, Haziran 2013 bordrosuna göre 2.159,34 TL, Ekim 2013 bordrosuna göre 2.055,62 TL. Aralık 2013 bordrosuna göre 2.673,22 TL ve 2014/1. dönem için 2.377,71 TL belirlendiği halde, bozma sonrasındaki raporda 2013 yılı için aylık ücret miktarı 2.825,10 TL, 2014 yılı için aylık ücret 3. 101,70 TL olarak belirlenmiştir. Şu halde, önceki kararın davacı tarafça temyiz edilmemiş olması karşısında, bozma kararı ile davalı taraf yararına oluşan usuli kazanılmış hakkın dikkate alınmamış olması hatalıdır. Ayrıca bilirkişi raporunda, dosya kapsamındaki ücret bordrolarına göre çıplak ücretin ne şekilde belirlendiğinin belirtilmemiş olması da bir başka hatalı yöndür.
Bozma kararı ile davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hak dikkate alınarak dosya kapsamındaki bordrolara göre davacının aylık çıplak ücreti belirlenmeli, bu ücrete göre talep edilen alacaklar yeniden hesaplanıp 14.12.2020 tarihli bozma kararının gereği yerine getirildikten sonra hüküm kurulmalıdır. Temyiz edilen kararın açıklanan sebeplerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 08.03.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.