11. Hukuk Dairesi 2018/555 E. , 2019/5326 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasında görülen davada İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi"nce verilen 27/12/2016 gün ve 2015/438 - 2016/776 sayılı kararı bozan Daire"nin 05/10/2017 gün ve 2017/1444 - 2017/5073 sayılı kararı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği de anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili asıl davada, müvekkilinin Mega Center Bayrampaşa’da bulunan Gümrük Bakanlığı’na bağlı özel geçici depolama yerinin işletmecisi olduğunu, davalı tarafın ithal ettiği dondurulmuş sığır iç yağının davalı tarafın talebi üzerine 17.11.2000 tarihinde şok ünitesinin çalıştığı depolara alındığını, ardiye ücretini ödemeyen davalının gümrük resmi işlemlerini yaparak malı depodan çekmediğini ileri sürerek, ıslah dilekçesi ile birlikte şimdilik 76.864.151.000,00 TL"nin 12.01.2004 tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiş, birleşen davada ise 07.01.2004 tarihinden malın depodan alındığı 28.11.2006 tarihine kadar ardiye ücreti olan 77.000,00 TL’nin temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, asıl ve birleşen davanın reddini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, asıl ve birleşen davanın kabulüne dair verilen kararın davalı vekilince temyizi üzerine karar Dairemizce bozulmuştur.
Davacı vekili, bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
1-Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere ve mahkemece Dairemizin 18.02.2014 tarih 2012/12124 E. 2014/2864 K. sayılı üçüncü bozma ilamına uyulmuş olmakla birleşen dava bakımından davacı ve davalı tarafın iddia ve savunmaları doğrultusunda dava konusu malların davacının işlettiği antrepodan hangi tarihte çıkarıldığının belirlenerek bu tarihe kadar antrepo ücretinin hesaplanması gerekmesine ve bu nedenlerle Dairemizin 05.10.2017 tarih, 2017/1444 E. 2017/5073 K. sayılı ilamında birleşen davaya yönelik bozma gerekçesi bakımından bir usulsüzlük bulunmamasına göre davacı vekilinin birleşen davaya yönelik karar düzeltme istemlerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen dava, antrepo ücretinin tahsili istemine ilişkindir. Yukarıda yapılan özetten de anlaşılacağı üzere davacı vekili asıl davada, müvekkilinin Mega Center Bayrampaşa’da bulunan Gümrük Bakanlığı’na bağlı özel geçici depolama yerinin işletmecisi olduğunu, davalı tarafın ithal ettiği dondurulmuş sığır iç yağının davalı tarafın talebi üzerine 17.11.2000 tarihinde şok ünitesinin çalıştığı depolara alındığını, ardiye ücretini ödemeyen davalının gümrük resmi işlemlerini yaparak malı depodan çekmediğini, 07.01.2004 tarihi itibariyle 76.864,15 TL alacağı bulunduğunu ileri sürerek, ıslah dilekçesi ile birlikte 76.864,15 TL"nin faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir. Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen ilk kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 13.03.2007 tarih 2005/12697 E. 2007/4346 K. sayılı bozma ilamı ile davalının İstanbul Gümrük Müdürlüğü’ne hitaben yazdığı 22.11.2000 tarihli yazı üzerine 30.11.2000 tarihinde dava konusu antrepoya alındığının tartışmasız olduğu, ancak 30.11.2000 tarihli “Ambar Giriş Listesi”nden ambarın dava dışı S.S. İstanbul Gıda Toptancıları Mega Site İşletme Kooperatifi tarafından işletildiğinin anlaşıldığı, davacının aktif husumet ehliyeti olmadığına dair davalı savunması üzerine davacı vekilince, dava konusu deponun işletme hakkının dava dışı Kooperatif’ten tüm hak ve borçları ile devralındığı ileri sürülerek, 13.05.2003 tarih ve 10898 yevmiye numaralı, sadece davacı tarafın imza ve kaşesini içeren taahhütnamenin sunulduğu, dava dışı Kooperatifin mahkemeye hitaben gönderdiği 28.06.2004 tarihli yazıda, Kooperatifçe 1997 yılından itibaren işletilen dava konusu sahanın 09.05.2003 tarihinde davacı Özgemlik Zeytincilik ve Gıda Ltd. Şti.ne aktif ve pasifiyle devredildiği, dava konusu deponun işletilmesi ile ilgili alacak ya da borçlarla ilgileri olmadığının bildirildiği, davalı tarafından temyiz dilekçesine ekli dava dışı Kooperatif ile davacı arasındaki 09.05.2003 tarihli sözleşmenin ise, BK.nun 179. maddesinde düzenlenen “işletme devri” niteliğinde bir sözleşme olmadığı, mahkemece, dava konusu deponun işletmesinin davacı şirkete devredilmesine dair 09.05.2003 tarihli sözleşmeden önceki depo ücret alacağını davacının “talep hakkı olup olmadığının” buna göre değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak aktif dava ehliyeti yokluğundan davanın reddine dair verilen ikinci kararın davacı vekilince temyizi üzerine Dairemizin 23.03.2010 tarih, 2008/7416 E. 2010/3195 K. sayılı ikinci bozma ilamında, Dairemizin yukarıda özetlenen birinci bozma ilamındaki tespitler özetlendikten sonra “mahkemece, bozma ilamının hatalı değerlendirildiği, davacının 09.05.2003 tarihli sözleşmeden önceki talep hakkının hiç değerlendirilmediği gibi 09.05.2003 tarihli sözleşmeden sonraki döneme ilişkin alacağı da kapsayacak şekilde davanın reddine karar verildiği, davacının sözleşmeden sonraki alacağını talep etmesi haklı olduğu gibi bozma ilamından önce bu döneme ilişkin hesap edilen miktar yönünden de usuli kazanılmış hak doğduğunun dikkate alınmadığı, davacının, dava konusu deponun işletmesinin davacı şirkete devredilmesine dair 09.05.2003 tarihli sözleşmeden önceki depo ücret alacağını talep hakkı olup olmadığının değerlendirilmesi ile sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden” davacı yararına bozulmuştur.
Bu arada davacı vekili, dava konusu mallar antrepoda kalmaya devam ettiğinden birleşen davayı açarak 08.01.2004 tarihinden 28.11.2006 tarihine kadar işleyen antrepo ücretinin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak asıl ve birleşen dava yönünden ek bilirkişi raporu alınmıştır. Mahkemenin hükme esas aldığı ek bilirkişi raporunda davacının imzaladığı taahhütname, dava dışı Kooperatifin yazısı, 09.05.2003 tarihli sözleşme hükümleri, Gümrük Yönetmeliği’nin ilgili maddesi değerlendirilmek suretiyle davacının 09.05.2003 tarihli sözleşmeden önceki ve sonraki depo ücretini alabileceği yönünde görüş bildirilerek hesap yapılmıştır. Mahkemece, asıl davada 60.754,08 TL"nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, birleşen davanın kabulüne dair verilen kararın taraf vekillerince temyizi üzerine Dairemizin 18.02.2014 tarih 2012/12124 E. 2014/2864 K. sayılı üçüncü bozma ilamında “davaya konu malların asıl davanın açıldığı tarihte halen antrepoda olduğunun sabit olması karşısında mahkemece davalıya ait malların davacının işlettiği antrepoya giriş yaptığı 30.11.2000 tarihinden 06.01.2004 tarihine kadar antrepo ücretinin hesaplanarak, bulunacak miktara hükmedilmesi, aynı şekilde birleşen dava yönünden 07.01.2004 tarihinden malların fiilen antrepodan çıkarıldığı tarihe kadar antrepo ücretinin belirlenerek sonucuna göre bir hüküm verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru olmadığı” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiş, davalı vekilinin sair temyiz itirazları da reddedilmiştir. Dairemiz bozma ilamına karşı taraf vekillerince karar düzeltme talep edilince Dairemizin 12.02.2015 tarih, 2014/11748 E. 2015/1767K. Sayılı ilamına “ ayrıca mahkemece Dairemiz bozma ilamına uyulması halinde bozma ilamının 3"ncü bendine göre asıl davadaki istemin 30/11/2000-06/01/2004 tarihine kadar hesaplanacak olmasına göre” şeklinde bir ekleme yapılarak taraf vekillerinin karar düzeltme talebi reddedilmiştir.
Mahkemece, üçüncü bozma ilamına uyularak asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir. Davalı vekilinin temyizi üzerine karar, Dairemizin 05.10.2017 tarih 2017/1444E. 2017/5073K. Sayılı bozma ilamı ile “Dairemizin 2005/12697 Esas 2007/4346 Karar sayılı ilk ve 2008/7416 Esas 2010/3195 Karar sayılı ikinci bozma ilamına uyulmuş olmakla, 09.05.2003 tarihi öncesi antrepo ücretine hükmedilemeyeceği nazara alınmaksızın, bu tarih öncesini de kapsayacak şekilde hesaplama yapılmasının doğru olmadığı” gerekçesiyle bozulmuştur.
Ancak yukarıda mahkeme kararları ve Dairemiz bozma ilamları ayrıntılı şekilde açıklandığı üzere Dairemizin bir ve ikinci bozma ilamlarında davacının 09.05.2003 tarihinden önceki döneme ilişkin antrepo ücretini alamayacağı yönünde bir belirme yapılmayıp aksine “09.05.2003 tarihli sözleşmeden önceki depo ücret alacağını davacının talep hakkı olup olmadığının değerlendirilmesi” bakımından bozma yapılmış, mahkemece Dairemizin ikinci bozma ilamına uyularak alınan ve davacının 09.05.2003 tarihinden önceki ve sonraki döneme ilişkin antrepo ücretini alabileceği yönündeki bilirkişi görüşüne de itibar edilerek verilen üçüncü kararın Dairemizin 18.02.2014 tarih 2012/12124 E. 2014/2864K. Sayılı üçüncü bozma ilamında “davalıya ait malların davacının işlettiği antrepoya giriş yaptığı 30.11.2000 tarihinden 06.01.2004 tarihine kadar antrepo ücretinin hesaplanarak, bulunacak miktara hükmedilmesi” gerektiği şeklinde bozma gerekçesi yazılmış bulunmasına ve yine taraf vekillerinin bu ilamımıza karşı karar düzeltme taleplerinin Dairemizin 12.02.2015 tarih, 2014/11748 E. 2015/1767K. Sayılı ilamına “ ayrıca mahkemece Dairemiz bozma ilamına uyulması halinde bozma ilamının 3"ncü bendine göre asıl davadaki istemin 30/11/2000-06/01/2004 tarihine kadar hesaplanacak olmasına göre” şeklinde bir ekleme yapılarak reddedilmiş bulunmasına, mahkemece de Dairemizin bu üçüncü bozma ilamına uyulmuş olmasına göre davacının 09.05.2003 tarihli sözleşmeden önceki depo ücretini alamayacağı değil aksine alabileceği yönünde usulü kazanılmış hak oluşmasına göre davalı Entaş Gıda san. Ltd.Şti. vekilinin asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının reddiyle asıl davaya ilişkin hükmün onanması gerekirken, yazılı gerekçe ile davalı yararına bozulmuş olduğundan, davacı vekilinin asıl davaya ilişkin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 05.10.2017 tarih, 2017/1444 E. 2017/5073 K. sayılı bozma kararının asıl davaya yönelik kısmının kaldırılarak asıl davaya ilişkin hükmün onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin birleşen davaya yönelik karar düzeltme istemlerinin REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin asıl davaya yönelik karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 05.10.2017 tarih, 2017/1444 E. 2017/5073 K. sayılı sayılı bozma ilamının asıl davaya yönelik kısmının kaldırılarak asıl davaya ilişkin hükmün ONANMASINA, peşin harcın onama harcından mahsubuyla 2.846,03 TL"nin asıl dava yönünden davalıdan alınmasına, aşağıda yazılı bakiye 27,10 TL karar düzeltme harcının ve 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen HUMK 442/3. maddesi hükmü uyarınca takdiren 389,49 TL para cezasının karar düzeltilmesini isteyen birleşen dava yönünden davacıdan alınarak Hazine"ye gelir kaydedilmesine, 12/09/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.