MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı, ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1951 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan ... ve ... bulunan taşınmazlar hakkında irsen intikal, bağış ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin öncesinin çalılık olduğu, davacının ve murislerinin taşınmazları yalnızca sürdüğü, mevcut çalıları kaldırdığı varsa bir kısım taşları kaldırdığı başkaca imar-ihya faaliyeti yapılmadığı, ayrıca ... Mevkiinde bulunan taşınmazda köyün hayvanlarının otlatıldığı ve taşınmazların kadastro tespitinden sonra köylü tarafından mera olarak kullanıldığı kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dosya kapsamında jeodozi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ... tarafından hazırlanan 15.06.2015 tarihli raporda 1983 yılında çekilmiş 3663-3664 resim numaralı hava fotoğraflarında ve 1990 yılında çekilmiş 850 ve 851 resim numaralı hava fotoğraflarında (A) harfi ile gösterilen taşınmazın (A1) harfi ile gösterilen 16.516,00 metrekarelik kısmının sürülmüş ve nadasa bırakılmış, tarımsal faaliyet yapılan yer olduğu, (A2) harfi ile gösterilen 15.517,00 metrekarelik kısmının tarımsal faaliyet yapılmayan yer olduğu, (B) harfi ile gösterilen taşınmazın da sürülmüş ve nadasa bırakılmış, tarımsal faaliyet yapılan yer olduğu belirtilmiştir. Ne var ki hava fotoğraflarının incelenmesine ilişkin rapora ekli 1983 ve 1990 tarihli hava fotoğraflarında (B) harfi ile gösterilen taşınmazın bir kısmının sürülü, bir kısmının sürülü olmayan yer olduğu görülmektedir. Ziraat mühendisi ve orman mühendisi bilirkişi tarafından müşterek olarak hazırlanan 29.06.2015 tarihli raporda da (A) ve (B) harfleriyle gösterilen taşınmazlara ilişkin, bilimsel verilerle desteklenmeyen ve denetime imkan vermeyen soyut içerikli, gerekçesiz ve yetersiz rapor ile çekişmeli taşınmazların imar-ihya gördüğü belirtilmiştir. Bir yerin mera olduğundan söz edilebilmesi için ya başlangıcı bilinmeyen bir zamandan beri sadece köyün hayvanlarının otlatılmasına mahsus kadim mera olması ya da idari makamlarca mera olarak kullanılmak üzere tahsis edilmiş olması gerekir. Mahallinde yapılan keşif esnasında dinlenen mahalli bilirkişi ve tanıklar çekişmeli taşınmazların evveliyatının taşlık ve çalılık olduğu davacının ve babasının taşları söküp, çalıları temizlediği daha sonra da tarla olarak ekip biçmek suretiyle kullandığı hatta 1 yıl ekip 1 yıl nadasa bıraktığı şeklinde beyanda bulundukları halde gerekçeli kararda çekişmeli taşınmazların mera olarak kabul edilme sebebi açklanmamış olduğu gibi usulüne uygun mera araştırması da yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için çekişmeli taşınmazların evveliyatının kamu malı niteliğinde kadim veya tahsisli mera olup olmadığı belirlenmeli, çekişmeli taşınmazlara komşu taşınmaz kadastro tutanakları ile dayanakları getirtilmeli ve çekişmeli taşınmazlar başında taşınmazın bulunduğu köyden ve komşu köylerden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik uzman ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, önceki raporu hazırlayan bilirkişiden farklı üç kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmaz bölümünün öncesinin mera olup olmadığı hususlarında mahalli bilirkişiler ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; fen bilirkişisine keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; ziraat bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliği, kullanım durumu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihya edilip edilmediği hususlarında önceki tarihli ziraat bilirkişi raporunu da irdeler şekilde tarımsal niteliğini bildirir, taşınmaz bölümünü komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde, toprak yapısını, eğimini, bitki desenini ve diğer yönlerden mera vasfında olup olmadığını, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan dosya arasında bulunan hava fotoğrafları üzerinde yeniden inceleme yapılarak çekişmeli taşınmaz bölümlerinin imar-ihyasının tamamlanmış olup olmadığı, özellikle (B) harfi ile gösterilen taşınmaz yönünden dosyada mevcut rapor ekindeki fotoğrafa işaretli bölüm yönünden taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı, kadim ya da tahsisli mera olmayan boş yerlerde hayvan otlatılmasının o yere mutlak surette mera vasfı kazandırmayacağı gözden kaçırılmamalı, taşınmazların imar-ihyasının tamamlandığı tarihten ...‘nın 16.02.2007 tarihli 525 sayılı kararıyla nazım imar planına alındığı tarihe kadar 3402 sayılı Kanun’un 14. madde koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli; TMK’nın 713/4. ve 5. fıkraları gereğince gerekli yasal ilanlar yapılarak; toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece belirtilen hususlar göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 22.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.