Danıştay 6. Daire 2019/21717 Esas 2021/13663 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/21717
Karar No : 2021/13663

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Endüstri A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Tekirdağ ilinde bulunan 11 İlçe Belediyesinin 2018 yılı Katı Atık Toplama ve Taşımaya İlişkin Evsel Katı Atık Ücret Tarifelerinin kabulüne dair Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve …numaralı kararının Çerkezköy Belediyesinde fabrikalar için belirlenen katı atık bedeline ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı tarafından iptali istenilen Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve …numaralı kararının,
davacı şirket tarafından, katı atık ve K.D.V. bedellerinin hangi hizmet karşılığı ve hangi hesaplama yöntemi doğrultusunda tahakkuk ettirildiğine ilişkin bilgi verilmesi talebi ile 08/06/2018 tarihinde davalı idarelerden Çerkezköy Belediye Başkanlığına yapılan başvuru üzerine cevaben verilen … tarih ve … sayılı yazı ekinde, dava konusu işlemin 22.06.2018 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, davacı tarafından 22.06.2018 tarihini takip eden günden itibaren 60 gün içinde 21.08.2018 tarihine kadar, bu tarihin çalışmaya ara verme zamanına rastlaması nedeniyle de 07.09.2018 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 14.09.2018 tarihinde açılan işbu davanın esasının süre aşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca düzenleyici işlemin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem ve uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden iptal davası açabileceği, bu nedenle işin esasının incelenmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : 1- …Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; uyuşmazlıkta 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin dördüncü fıkrasının uygulanamayacağı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
2- …Belediye Başkanlığı tarafından; davanın süresinde açılmadığı, öte yandan, davanın sadece … Büyükşehir Belediye Başkanlığı husumeti ile görülmesi gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'NIN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve …numaralı kararı kararı ile Tekirdağ ilinde bulunan 11 İlçe Belediyesinin "2018 yılı Katı Atık Toplama ve Taşımaya İlişkin Evsel Katı Atık Ücret Tarifeleri" kabul edilmiştir.
Çerkezköy Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Müdürlüğünce düzenlenen … tarih ve …sayılı ödeme emirleri 30/11/2016, 31/05/2017, 30/11/2017 ve 31/05/2018 tarihli katı atık ücretlerinin tahsili amacı ile düzenlenmiş; görülmekte olan dava ise, 14/09/2018 tarihinde kayda giren dilekçe ile açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabileceği, düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olmasının bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmayacağı kuralı getirilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 11. maddesinin 11. fıkrasında; büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacakların, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınacağı, ve bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretlerin katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.
27/10/2010 tarih ve 27742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik'in 4. maddesinin (m) bendinde; 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Mükerrer 44. maddesi hükmü gereği çevre temizlik vergisi ile aynı Kanunun 87. maddesi uyarınca kanalizasyon harcamalarına katılma payı ve 2560 sayılı Kanunun 13. maddesi uyarınca alınan kullanılmış suları uzaklaştırma bedelini de içerecek şekilde; atıksu ve evsel katı atık ile ilgili verilen tüm hizmetler karşılığında tam maliyet esaslı tarifeye göre belirlenen toplam sistem maliyetini karşılamak üzere evsel katı atık ve atıksu hizmetlerinden yararlananlar tarafından ödenmesi gereken parasal değerin ücreti ifade ettiği; 10. maddesinde, atıksu altyapı yönetimlerinin hizmet vermekle yükümlü olduğu tüm gerçek ve tüzel kişilerin abone olmak zorunda olduğu; 12. maddesinde, atıksu altyapı yönetimleri ve/veya evsel katı atık idareleri hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacak her abonenin karşılıklı sözleşme yapmakla yükümlü olduğu, sözleşmenin, abonenin ve/veya atık üreticisinin hangi hizmetlerden yararlandığı ve hangi tarife türü üzerinden ücretlendirileceği hususlarını içereceği; 22. maddesinde ise, atıksu ve evsel katı atık hizmetlerine ait ücretlendirmenin, yapılan hizmetin karşılığı olarak müstakilen, düzenli aralıklarla su faturaları üzerinden yapılacağı düzenlenmesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesindeki hükmün değerlendirilmesinden, menfaat ilişkisi bulunmak koşuluyla kişinin bir düzenleyici işleme karşı dava açabilmesinin iki yolu bulunmaktadır. Bunlardan ilki; ilgilisi tarafından düzenleyici işlemin ilan tarihinden itibaren dava açma süresi içinde dava açılması, ikincisi ise bu işlemin uygulanması halinde, uygulama işlemi üzerine ve bu işlemin süresine tabi olarak dava açılmasıdır.
Uyuşmazlıkta; dava konusu katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesi, 2018 yılı için belirlenmiş olup, belirlenen ücretin 2018 yılı sonuna kadar uygulanacağının açık olduğu; katı atık ücret tarifesinin belirlenmesine ilişkin dava konusu meclis kararının, 22/06/2018 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, bu nedenle dava konusu işlemin tebliğ edildiği tarihi izleyen günden itibaren 60 gün içerisinde dava konusu işlemin iptali istemiyle dava açılabileceği yolundaki değerlendirmenin aksine, katı atık ücret tarifesinin belirlenmesine ilişkin düzenleyici işlem uyarınca tesis edilen her bir ödeme emri üzerine, dayanak tarifenin belirlenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmasının 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca mümkün olduğu; dolayısıyla Çerkezköy Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Müdürlüğünce düzenlenen … tarih ve …sayılı ödeme emrinin tebliği üzerine, 14/09/2018 tarihinde açılan işbu davanın süresinde olduğu ve davanın esasının incelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla; davanın süre aşımı yönünden reddine dair İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 09/12/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.