14. Hukuk Dairesi 2019/821 E. , 2019/8154 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 09/12/1997 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 12/05/1999 tarihli hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından talep edilmiştir. Mahkemece temyiz başvurusu süresinde olmadığından temyiz talebinin reddine dair verilen 18/11/2015 günlü ek kararın Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davalı ... malik olmadığından bu davalı hakkında açılan davanın reddine, diğer davalılar hakkında açılan davanın kabulüne, Sincan İlçesi, Yeni Cimşit Köyü, 424 ada 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 parsel, 425 ada 4, 5 ve 6 parsel, 426 ada 1, 2, 5, 8 ve 9 parsel, 431 ada 6 ve 7 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiş, mahkemece temyiz dilekçesinin süresi içerisinde verilmediği gerekçesiyle temyiz isteminin reddine dair 18.11.2015 tarihli ek karar verilmiş, davalı ... vekili bu hükmü temyize getirmiştir.
Yapılan inceleme sonucunda;
1-Gerekçeli kararın davalı ...’e Tebligat Kanunu ve ilgili yönetmeliğe uygun olarak tebliğ edilmediği anlaşıldığından, mahkemenin 18.11.2015 tarihli ve 1997/730 Esas, 1999/349 Karar sayılı temyiz talebinin reddine dair ek kararının kaldırılmasına karar verildi. İşin esasının incelenmesine geçildi.
2-Davalı ... vekilinin temyiz talebi incelendiğinde;
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK"nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurulması gerekir. Savunma hakkı, Anayasanın 36. maddesi ile güvence altına alınmış olup, 6100 sayılı HMK’nin 27. maddesinde de “Hukuki dinlenilme hakkı” başlığı altında ayrıca düzenlenmiştir. Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. Buna göre hakim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır.
Somut olaya gelince; dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden paydaşlardan ...’ün “Mahmut Şevket Paşa Cad. No:5/10 ...” adresine gönderilen dava dilekçesinin, adresten ayrıldığı gerekçesiyle mahkemeye iade edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece davalı ...’ün adresi usulünce ve yeterince araştırılmadan, davacı vekilinin 24.04.1998 havale tarihli dilekçesinde anılan kişinin tebligat yapılacak adresinin “ Hüseyin Gazi Son Durak Orhan Kemal Cad. No: 298-6 Ankara” olduğunu bildirmesi üzerine, davalı ... adına gönderilen dava dilekçesinin bu adreste 21.05.1999’da aynı çatı altında oturan amcasının oğlu ...’e, gerekçeli kararın ise yine aynı adreste, adreste birlikte oturan ...’e tebliğ edildiği görülmektedir. Mahkemece, anılan davalıya yapılan tebligatların usullüne uygun olup olmadığı, başka bir deyişle davada taraf teşkilinin sağlanıp sağlanmadığı denetlenmeden yargılamaya devam edilmesi ...’ün hukuki dinlenilme hakkının ihlal edilmesidir. Mahkemece, taraf teşkili sağlanmadan işin esasına girilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1.) bentte açıklanan nedenlerle mahkemenin 18.11.2015 tarihli ve 1997/730 Esas, 1999/349 Karar sayılı ek kararının KALDIRILMASINA, (2.) bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 03.12.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.