Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/2580 Esas 2022/2784 Karar Sayılı İlamı

Sakarya 5. Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki taraflar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -
Davacılar dava dilekçesinde özetle; davacı ...’in kooperatifte üç üyeliğinin bulunduğunu, diğer iki üyelik hakkını davacılar ... ve ...’e devrettiğini, üyeliği devralan davacıların üyeliğinin tespitinin yapılması için kooperatife bildirimde bulunduğunu ancak kooperatif tarafından karar verilmediğini belirterek davacıların üyeliğinin tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif cevap dilekçesinde özetle; kooperatifin tek malvarlığı olan arsanın üyeliklerin devredildiği tarihte satılmış bulunduğunu ve üyelerin ortaklık payının kalmadığını, üyeliklerin tebpiti ile ilgili kararın genel kurul toplantısında değerlendirileceğini, dava açıldığı tarihte henüz genel kurul tarafından karar verilmemiş olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Dava, kooperatif üyeliğinin tespiti davasıdır. İlk derece mahkemesince davacı ... için zaten üyeliğinin kooperatifte mevcut olmasından dolayı hukuki yarar yokluğundan aktif husumetten ret, diğer davalılar içinse kooperatif üyeliklerinin devredildiği tarihte kooperatifin malvarlığının bulunmadığı, bu yüzden de devre konu edilecek ortaklık payının bulunmadığı gerekçesiyle ret kararı verilmiştir. Kararın davacılar tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin istinaf başvurusu kabul edilerek ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılarak davacı ... yönünden ilk derece mahkemesi ile aynı gerekçeden dolayı aktif husumet yokluğundan ret, diğer davacılar yönünden ise davacıların üyelik tespitleri talebinin değerlendirilmesinde yönetim kurulunun görevli olduğu, ancak yönetim kurulunun bu kararı genel kurula devrettiği ve değerlendirme yapılacak toplantı tarihinin dava açıldıktan sonraki tarihe ertelendiği, dava açıldığı tarihte henüz davacıların üyelik tespitleri ile ilgili kooperatif tarafından karar verilmediği belirterek davacılar ... ve ... için davanın erken açılmış olması sebebiyle mahkemenin gerekçesi düzeltilerek ret kararı verilmiştir. Karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesince davacılar ... ve ... için henüz dava açmada hukuki yararının bulunmadığı, erken dava açıldığı sebebiyle ret kararı verilmiş ise de; bir davanın erken olarak açıldığının tespiti için davacıların davayı açarken dava açma sebebinin henüz doğmamış olması ve davayı açmakta bu sebepten dolayı da hukuki yararının bulunmaması gerekir. 6100 sayılı HMK'nın 114/1-h. maddesine göre hukuki yarar dava şartıdır. Dava şartı varlığı davanın görülmesi için gerekli ön şartlardandır. Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler (HMK 115/1). Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder (HMK 115/2).
Somut olaya bakıldığında, davacılar ... ve ...’in davacı ...’den kooperatif üyeliğini devraldıklarını ve kooperatife üyeliklerinin tespitinin yapılması için bildirimde bulunduklarını, kooperatif ise tasfiye sürecine girmesi ve üyelik devrinin yapıldığı tarihte kooperatifin tek malvarlığı olan taşınmazının satılmış olmasından dolayı bununla ilgili kararı vermekte yetkili organın yönetim kurulu olduğu, ancak genel kurula devredildiği ve toplantının 23/06/2016 tarihine ertelendiği, dava tarihinin ise 13/06/2016 olduğu anlaşılmaktadır. Dava açıldığı sırada her ne kadar davacıların üyeliğinin tespiti için kooperatif tarafından alınmış bir karar yok ise de; davanın niteliğine bakıldığında üyelik tespitine ilişkin olduğu, davanın açıldığı tarih itibariyle de davacılar ... ve ...’in üyelikleri konusunda aralarında ihtilaf bulunduğu anlaşılmaktadır. Yönetim kurulunun bu konuda karar verme yetkisini genel kurula devretmesi dava açıldığı sırada hukuki yararının bulunduğu olgusunu ortadan kaldırmaz. Buna göre üyeliğin tespitinde davacıların hukuki yararının bulunduğu dikkate alınarak tarafların delilleri de değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken davacılar ... ve ... için mevcut şekilde karar verilmesi doğru olmamış, açıklanan gerekçe ile kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin 07.10.2020 tarih ve 2020/52E.-2020/86 Karar sayılı kararının kaldırılarak usul ve yasaya aykırı görülen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 46.Hukuk Dairesinin kararının davacılar yararına BOZULMASINA, HMK'nun 373/2 maddesi gereğince dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 24.05.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.