Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/2546 Esas 2022/3546 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 47. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 26. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının, ilk önce davalı ...'ın taşeron firmalarında görev yaptığını, daha sonra özelleştirme yapılarak, iş sözleşmelerinin davalı ... şirketine devredildiğini (31.08.2013), davacının bu süreç boyunca aynı işyerinde, işçi statüsü ile 05.09.2006 tarihinden beri elektrik teknisyeni sıfatı ile Toplu İş Sözleşmesi (TİS) kapsamında çalıştığını, davacının tüm çalıştığı dönemlerle ilgili olarak, hak etmesine rağmen, Toplu İş Sözleşmesi'nden kaynaklanan, bir kısım tazminat ve ücret alacaklarının tarafına ödenmediğini, bu nedenle dava açmak zorunda kaldıklarını ileri sürerek, ilave tediye, bakım tazminatı, sosyal yardım, iş güçlüğü tazminatı, ikramiye, ücret farkı, vardiya tazminatı, gıda yardımı ve elektrik yardımı alacaklarını talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalılar vekili, davanın kısmi dava olarak açılmasına muvafakat etmediklerini, davacının çalıştığı dönemlere göre husumet itirazlarının olduğunu, davacının tüm iddialarının zamanaşımına uğradığını, davacının Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre; "davacı işçinin, aralarında iş yeri devir olgusu olan, davalı işverenler nezdinde, ilk önce bireysel iş sözleşmesi kapsamında, daha sonra, sendika üyesi olduğu 26.01.2012 tarihinden itibaren ise, TİS kapsamında çalıştığı, iş yerinin ve iş sözleşmesinin 31.08.2013 tarihinde özelleştirme sonucunda, davalı ... şirketine devredildiği, dava tarihi olan 16/03/2016 tarihi itibarı ile de, davacının çalışmasının devam ettiği, iş yeri devri olgusu ve davacının kesintisiz olarak aynı iş yerinde çalışmaya devam etmesi karşısında, her iki işverenin de, işçilik alacaklarından, müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları... davacının, tabii olduğu toplu iş sözleşmesi kapsamında, kendisine ödemelerin tam olarak yapılmadığının tespit edildiği... bu hali ile davacının alacak taleplerinin -bakım tazminatı tabi hariç- sübut bulduğu, bakım tazminatı talebinin ise, uygulanan TİS'ne göre, vardiya tazminatı ile çakışamayacağı kuralı gereğince sübut bulmadığı" gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalılar vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesi; "...davalı ... ile diğer dava dışı alt işveren şirketler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğuna ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İŞ Teftiş Kurulu Başkanlığının 10/05/2011 tarih ve 7457 sayılı raporuna yapılan itirazın ilişkin davanın ... 1.İş Mahkemesinin 2011/681 Esas-2013/16 Karar sayılı kararı ile reddolunarak kesinleştiği,...davalılar arasında organik bağ bulunduğuna ve dava konusu alacaklarından her iki davalı işveren de müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerektiğine karar verildiği ve bu kararın Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiği... kesinleşen muvazaa kararı gereğince davacının işe başladığı tarihten itibaren 6772 Sayılı İlave Tediye Kanunu kapsamında yer alan davalı kurumun işçisi sayılacağından işe başladığı tarihten itibaren ilave tediye alacağına hak kazandığı, davalı şirket özelleştiriltiği tarihe kadar bir kamu işvereni olduğundan bu husus da dikkate alınarak hükme esas bilirkişi raporunda yapılan hesaplamaların doğru olduğu... davacının sendika üyelik tarihinin 26/01/2012 olduğu, davalı ... ile Tes İş Sendikasının imzaladığı Toplu İş Sözleşmelerinin 01/03/2011-28/02/2013 ve 01/03/2013-28/02/2015 dönemine ilişkin olduğu, diğer davalı ... ile Tes İş Sendikasının arasında ise 01/07/2013-28/02/2016 tarihli yürürlük süreli Toplu İş Sözleşmesi imzalandığı, davacının, davalı ... özelleştirme sürecinin tamamlanarak işyeri hisselerinin fiilen devredildiği tarihe kadar başından beri ...'ın işçisi sayıldığından, sendikaya üye olduğu ve üyelik durumunun 07/02/2012 tarihinde bildirilmesi sonrası için imzalanan TİS hükümlerinden yararlanması gerektiği, ...'ın ve ...'nın aynı işçi sendikası ile aynı dönemi kapsar biçimdeki toplu iş sözleşmelerinin karşılaştırılmasından ... ile yapılan TİS'deki hakların ... TİS'ne göre geride olduğu, bu nedenle davacının ... ile Tes İş Sendikası arasında imzalanan 01/03/2011-28/02/2013 ve 01/03/2013-28/02/2015 süreli TİS hükümlerinden ve TİS kapsamında sosyal haklardan faydalanması gerektiği, bu çerçevede, TİS 96'ncı madde hükmü gereğince sosyal yardım alacağı, davacının yaptığı işin niteliği itibari ile TİS 98'inci maddesi gereğince işgüçlüğü tazminatı alacağı, TİS 88'inci maddesi gereğince ikramiye alacağı, TİS 107'nci maddesindeki düzenlemeye göre elektrik yardımı ve 103'üncü maddesi gereğince gıda yardımı alacağı bulunduğu, fark ücret alacağı bulunduğu, hükme esas bilirkişi raporunda yapılan hesaplamaların dosya içeriğine uygun olduğu,... kesinleşen muvazaa kararı uyarınca davacının en baştan itibaren davalı ... işçisi sayılması gerektiğinden, davacının sendika üyesi olduğu hususunun bildirildiği 07/02/2012 tarihinden önceki dönem için davacının ücretinin, dönemin ihale şartnamelerinde davacının pozisyonu için belirlenen brüt asgari ücretin %118 fazlası oranı esas alınarak belirlenmesinde hukuka aykırı bir yön görülmediği, davacının hesaplamaya esas alınan ücretinin TİS ve dosya kapsamına uygun şekilde belirlendiği" gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar vermiştir.
Temyiz Başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı davalılar vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
Gerekçe:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davacı, 05.09.2006 tarihinden beri elektrik teknisyeni olarak çalıştığını ve çalıştığı dönemde hak etmesine rağmen, Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan bir kısım tazminat ve ücret alacaklarının tarafına ödenmediğini ileri sürerek, ilave tediye, bakım tazminatı, sosyal yardım, iş güçlüğü tazminatı, ikramiye, ücret farkı, vardiya tazminatı, gıda yardımı ve elektrik yardımı alacaklarını talep etmiştir. Davalı ... Enerji A.Ş. vekili, 02.03.2018 tarihli dilekçesinde ... Enerji A.Ş.'nin taraf olduğu 01.07.2013-29.02.2016 tarihli Toplu İş Sözleşmesi kapsamında davacıya sosyal yardım ve ikramiye ödemesi yapıldığını belirterek ekinde davacıya ait imzasız bordrolar sunmuştur. Dosya kapsamında bulunan banka kayıtları ile bordrolar birlikte incelendiğinde; davalı tarafından iddia edilen ödemelerin bordrolarda tahakkuklarının bulunduğu ve bordrolarla banka kayıtlarının birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür. 20.06.2018 tarihli bilirkişi raporunda ikramiye ve sosyal yardım ödemeleri mahsup edilerek hesaplama yapılmış ise de Mahkemece mahsup yapılmayan hesaplama esas alınarak bu alacakların hüküm altına alındığı anlaşılmıştır.
Davacının aynı anda her iki davalıda aynı anda geçerli olan iki ayrı Toplu İş Sözleşmesinden yararlanması mümkün değildir. Bir diğer deyişle, davacı bir dönem için sadece bir Toplu İş Sözleşmesinden yararlanır, iki Toplu İş Sözleşmesinin karma bir şekilde uygulanması ya da aynı anda uygulanması mümkün değildir.
Bu itibarla, davacıya, davalı ....nin tarafı olduğu Toplu İş Sözleşmesi uygulanmalı, davalı ... Enerji Şirketi’nin taraf olduğu Toplu İş Sözleşmesi uyarınca ödendiği anlaşılan miktarlar hesaplanan alacak kalemlerinden mahsup edilerek sonuca gidilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dava dosyasının kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 16.03.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.