Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/2092 Esas 2022/3541 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan Menerji Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama San. ve Tic. A.Ş, Redaş Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama San. ve Tic. A.Ş ve ...vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I


Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 17.12.2010 tarihinde, davalılardan Has-Gün adlı şirkette harita mühendisi olarak, 2.500,00 TL aylık maaşla çalışmaya başladığını, adı geçen davalının asıl işveren sıfatıyla diğer davalılardan aldığı işlerde davacıyı çalıştırdığını, davacının asıl işveren Has-Gün firmasına bağlı olarak, diğer davalıların işlerini asıl işveren-alt işveren ilişkisi ile yerine getirdiğini, davacının iş sözleşmesinin davalılardan Has-Gün firması tarafından 23.01.2012 tarihinde haklı neden olmaksızın sona erdirildiğini, tazminat ve işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti ve ücret alacağını talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı Menerji Elk. Ür. Dağ. Paz. San ve Tic A.Ş. vekili; davacı ile firmanın hiçbir ilişkilerinin olmadığını, diğer davalılar ile de taşeronluk vb. ticari ilişkisinin olmadığını, dava dilekçesinde aksi belirtilmesine rağmen, kendilerinin diğer davalı ... Ltd. ile herhangi bir ilişkilerinin olmadığını, bu nedenle davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının kendileri ile ilgisinin olmadığının SGK kayıtları ile belli olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı Redaş Elk. Ür. Dağ. Paz. San ve Tic A.Ş. vekili; şirketlerinin gerek davacı, gerekse de diğer davalılardan Has-Gün Madencilik arasında gerek doğrudan gerekse de dolaylı olarak herhangi bir istihdam ilişkisinin olmadığını, davacı ile işçi-işveren ya da asıl işveren-alt işveren ilişkisinin olmadığını, taraflara arasında imzalanan sözleşme olmadığını savunarak davanın husumet yokluğu nedeniyle reddini talep etmiştir.
Davalı Bta Elk. Enrj. Ür. ve İnş. San. Tic. A.Ş.vekili; husumet itirazında bulunarak, kendileri ile, davacı ... diğer davalılar arasında hiçbir hukuki ya da akdi ilişki olmadığını, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin olmadığını, firmanın Trabzon ilinde iki adet HES tesisi yaptığını, bu tesisin işlerinin, davalılara arasında olmayan ... merkezli başka bir firmaya ihale edildiğini, taraflar ile aralarında hizmet ilişkisinin olmadığını, davacının hangi şirkette ne şekilde, ne kadar çalıştığını belirtmemesinin yanlış olduğunu, kendi kayıtlarının incelenmesi ile de davacı ... diğer davalılarla ilgilerinin olmadığının sabit olduğunu, husumet yokluğu nedeniyle açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Elektrik End. San. ve Tic. A.Ş. vekili; davacı ile aralarında iş ilişkisi olmadığını, davacının firmalarında çalıştığına dair kayıt olmadığını, bunun SGK kayıtları ile de sabit olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Bozma İlamı ve Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemenin ilk kararı Dairemizin 07.01.2019 tarih ve 2018/10707 E., 2019/40 K.sayılı ilamı ile sair temyiz sebepleri incelenmeksizin; Mahkemece, husumet tevcihinde kabul edilebilir yanılgı nedeni ile davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 124. maddesine göre Men Enerji Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye yöneltilerek usuli işlemlerin yapılması, davacının tazminat ve işçilik alacaklarından sorumlu olan şirketlerin tespit edilerek sonuca gidilmesi gererektiği gerekçesiyle bozulmuş olup, Mahkemece bozmaya uyulmasına ve bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı Menerji Elk. Ür. Dağ. Paz. San ve Tic A.Ş. vekili ve davalı ... Elektrik End. San. ve Tic. A.Ş. vekili ve Redaş Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama San. ve Tic. A.Ş vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki ilişkinin hukuki niteliğinin belirlenmesi, davalıların davacının talep ettiği alacaklardan sorumlu olup olmadıkları ve sorumluluğun kapsamı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Asıl-alt işveren ilişkisinde, alt işverenlerin değişmesi halinde işyerinin devri nedeniyle alt işverenler arasındaki sorumluluk devir hükümlerine göre değerlendirilse de; asıl işverenlerin değişmesi halinde işyeri devri ve hizmet akdi devri asıl işverenlere ait işyerleri farklı olduğundan kabul edilemez. Dolayısıyla işçinin hizmet süresi içinde birden fazla asıl işveren işyerinde alt işveren işçisi olarak çalışması halinde, alacaklardan asıl işverenlerin kendi dönemlerindeki süre ve ücret üzerinden sorumlu tutulması gerekir.
Dosya kapsamına göre; Has-Gün Maden Tic. Ltd. Şti.'nin davacının sigortalı gösterildiği alt işveren olduğu, davacının Has-Gün Şirketi tarafından asıl işveren olan diğer davalılar ... A.Ş., Bta A.Ş., Redaş A.Ş. ve Menerji A.Ş. işyerlerinde çalıştırıldığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, davalılar arasındaki hukuki ilişki hatalı olarak değerlendirilerek Has-Gün Şirketi asıl işveren diğer davalılar alt işveren olarak nitelendirildiğinden varılan sonuç da hatalı olmuştur.
Yukarıda belirtildiği gibi asıl işverenlerin kendi dönemlerindeki süre ve ücret üzerinden sorumlu tutulması gerekirken ve davacının asıl işveren olarak ... Şirketinde çalışması 02.12.2011-23.01.2012 tarihleri arasında olmasına rağmen Mahkemece; davalı ... Şirketinin davacının alacaklarından hizmet süresinin tamamı üzerinden davalı ... Şirketi ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması hatalıdır. Ayrıca davacının ... Şirketi işyerindeki çalışması bir yıldan az olduğundan bu davalının davacının kıdem tazminatından ve yıllık izin ücreti alacağından sorumluluğu olmayıp diğer alacaklardan sorumluluğu da kendi dönemiyle sınırlıdır.
Mahkemece yapılacak iş; davacı ile davalı şirketler arasındaki hukuki ilişki yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda doğru tespit edilerek, dosya kapsamındaki 21.01.2021 tarihli bilirkişi raporu denetime tabi tutularak sonuca gitmektir. Eksik incelemeyle karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Ayrıca davacı tarafından iş sözleşmesinin Has-Gün Şirketi tarafından feshedildiği ileri sürülmesine rağmen, bu konuda bir gerekçe oluşturmaksızın davacının iş sözleşmesinin ... Şirketi tarafından feshedildiğinin belirtilmesi de bu konuda yeterli inceleme yapılmadığını göstermektedir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 16.03.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.