10. Hukuk Dairesi 2013/6963 E. , 2013/23893 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, iş kolu kodunun kurumca değiştirilmesi işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, isteğin kabulüne, SGK ... Sosyal Güvenlik Merkezinin 10/11/2011 tarih, İş Kolu Kodu konulu B.13.2.SGK.4.41.02.00.Vlll-İDS-1059944.41 sayılı İş kolu kodu ile tehlike sınıfı ve prim oranlarına dair değişiklilik kararının iptaline, karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-)Eldeki davada, davacı, davalı Kurumca tutulan rapor içeriğine göre dava dışı ... Gıda San.Tic. AŞ’ye ait fabrikada işçi temin edildiğini ve buna göre iş kolu kodunun ilk kez 7022 (işletme ve diğer idari danışmanlık olarak tescil edilmesine rağmen aslen işletmede yapılan faaliyetin Kargo Yükleme boşaltma faaliyeti olması nedeniyle 5224 (Kargo Taşımacılğı,yükleme boşaltma) kodu üzerinden 01.01.2012 tarihinden itibaren tespit edilmesi ve buna göre prim nisbetinin 2,5’e, tehlike sınıfının ise 4’e yükseltilmesine ilişkin yapılan Kurum işleminin iptalini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de, verilen kararın, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalıdır.
Her olaya, meydana geldiği tarihteki yasal mevzuatın uygulanmasına dair genel ilke gereğince, davanın yaal dayanağı 19/01/2013 tarih ve 28533 S.R.G. de yayımlanan 10/01/2013 tarih ve 6385 sayılı Kanunun 10. maddesi ile mülga edilen 5510 sayılı Yasanın 83. maddesi olup, bu maddede hangi iş kollarının hangi tehlike sınıfına girdiğinin belirlenmesi hususunda, Bakanlar Kuruluna yetki verildiği belirtildikten sonra tehlike sınıf ve derecesine ait prim oranlarının ve tehlike derecelerinin Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulacak bir tarife ile tespit edileceği belirtilmiş, Kurumca yapılacak incelemeler veya sigortalıların talebi üzerine bu kodların uygun prim nispeti ve tehlike sınıfları üzerinden tespit ve
değiştirilebileceği ve bu değiştirme işlemine karşı itiraz usulü açıklanmıştır. Aynı maddenin 6. fıkrasında ise, itirazdan sonra verilecek kararın işverenin talebine göre veya Kurumca yapılan tespit işlemine göre ne zamandan itibaren yürürlüğe gireceği hususunda getirtilen “…İşverenin veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların itirazı; işyerinin tehlike sınıfı ve derecesi ile kısa vadeli sigorta kolları prim oranının tebliğine ilişkin yazının işverence veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlar tarafından tebellüğünden itibaren bir ay içinde yapılmış ise, değiştirilen iş kolu kodu ve tehlike sınıfı ile tehlike derecesinin hatalı uygulandığı tarihten, bir aylık süre dışında yapılmış ise, itirazın Kurum kayıtlarına intikali tarihini izleyen yılbaşından, üçüncü fıkrada belirtilen sürelerin aşılması durumunda ise, Kurumca yapılacak değişikliğe ilişkin kararın tebliğini izleyen takvim yılı başından geçerli olarak uygulanır.” hükmü mevcuttur.
Diğer taraftan 29.09.2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2008/14173 Sayılı Bakanlar kurulu kararı gereğince “İş Kazalar ve Meslek Hastalıkları Prim Tarifesi”’nin 6’ncı maddesindeki “Bir işyerinde yürütülen ve esas işin fer’i ve mütemmimi mahiyetinde olan bütün işlerin sigorta primleri, esas işin tabi tutulduğu prim haddine göre hesaplanır. Ancak, esas işin fer’i ve mütemmimi sayılan işler, sigortalıları birbirine karışmayacak şekilde, ayrı ve bağımsız olarak yürütüldüğü ve Kurumda ayrı bir işyeri olarak tescil edilmiş olduğu takdirde her biri kendi tehlike sınıfının prim haddine tabi olur. ” hükmü ile 7’nci maddesindeki “Aynı işveren tarafından, aynı işyerinde yürütülen ve mahiyetleri bakımından ayrı özellikler gösteren ve farklı tehlike sınıflarına dahil olan bütün işler, işyerinde en yüksek tehlike sınıfına giren işin prim oranına tabi olur.” Hükmünün gözetilmemesi isabetsizdir.
Eldeki davada; Mahkemece, görevlendirilen ve Sosyal Güvenlik alanında uzman olmayan bilirkişilere usul dışında ve yargılamanın doğrudanlığı ilkesini de zedeleyecek biçimde, fabrikada tespit yaptırıldığı; bu tespite göre de, davacı şirket elemanları ile fabrika sahibi olan ... Gıda San.Tic. AŞ’ye ait olan işçilerin sözleşmede belirtilen bütün işleri bir arada ve aynı işi yaptıklarının belirlendiği, burada yapılan işin ağırlıklı olarak 50,100,200 Kg’lık çuvallarla gelen çay ve şekerlerin daha küçük paketlere tasnifi ile dışarıya dağıtımı olduğunun belirlendiği dikkate alındığında, davacı şirket ile ... Gıda San.Tic. AŞ arasında 506 sayılı Yasanın 87. maddesi anlamında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı, davacının alt işveren olduğunun kabul edilmesi halinde ise Prim tarifesinin 6.maddesi gereğince asıl işin tabi olduğu prim oranı ve tehlike sınıfına tabi olması gerektiği hususları gözetilmeksizin, yazılı şekilde hüküm tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-)Kabule göre de; mahkemece, davacı Kurumun, işleminin iptaline karar verildikten sonra, davacı şirket hakkında hangi iş kolu kodunun, ne zamandan itibaren yürürlüğe gireceği hususunun, tespit edilmemesi isabetsizdir.
Mahkemece, açıklanan hususlar çerçevesinde uzman bilirkişi ve hukukçudan oluşan heyetle birlikte keşif yapılarak, davacı şirketin niteliği araştırılarak, hangi iş kolunda olması gerektiği hususu açık olarak belirlendikten sonra, 5510 sayılı Yasanın 83. Maddesi gereğince hangi tarihten itibaren yürürlüğe gireceği belirtilmek suretiyle karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.12.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.