Esas No: 2022/1525
Karar No: 2022/1231
Karar Tarihi: 08.11.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesi 2022/1525 Esas 2022/1231 Karar Sayılı İlamı
Özet:
İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde açılan bir dava sonucunda, borçlu tarafından yapılan ihtiyati hacze itiraz edilmiş ve bu itiraz reddedilerek ihtiyati haciz kararı verilmiştir. Ancak borçlu tarafından yapılan istinaf başvurusu sonucunda, mahkeme kararı kabul edilerek ihtiyati haciz kararının kaldırılması yönünde hüküm verilmiştir. Kararda, ihtiyati haciz talebi için yetkili mahkemenin belirlenmesi, yetki şartının geçerliliği, borçlunun yerleşim yeri mahkemesi gibi konular incelenmiştir. Kanun maddeleri Kambiyo Kanunu'nun 258. ve 265. maddeleri, İcra ve İflas Kanunu'nun 257/1, 50. ve 258. maddeleri, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6., 7., 10., 17. ve 353/1 b-2 maddeleri olarak belirtilmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1525
KARAR NO: 2022/1231
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
EK KARAR TARİHİ: 10/05/2022
NUMARASI: 2022/112 Esas - 2022/110 Karar
DAVA: İhtiyati Hacze İtiraz
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 08/11/2022
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen 10/05/2022 tarihli ek kararın, ihtiyati hacze itiraz eden vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, 05/01/2021 keşide, 16/04/2021 vade tarihli 20.000,00 TL bedelli bir adet bono aslı ile ilgili ihtiyati haciz talebinde bulunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ 04/04/2022 TARİHLİ D. İŞ KARARI İLE; İhtiyati haciz talebinin Kabulü ile Alacağın rehinle temin edilmemiş olması ve mevcut kanıtlara göre istem kanuna uygun görülmüş olmakla; (20.000,00.-TL) alacak yönünden alacağın %15'ine tekabül eden (3.000,00-TL) teminat karşılığında İİK'nun 257/1 maddesi gereğince borçluların menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklarından borca yetecek miktarının İcra İflas Kanunun koyduğu sınırlar içinde ihtiyaten haczine, karar verilmiştir.
İTİRAZ: İhtiyati hacze itiraz eden vekili tarafından 08/04/2022 tarihli dilekçesinde; ihtiyati hacze konu bonoya dayalı ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için Mahkememizin yetkili olmadığını ve ihtiyati hacze konu bononun müvekkilin bilgisi ve iradesi dışında kötüniyetli olarak alınarak doldurulduğunu, yetkili Mahkemeler kısmı İstanbul olarak doldurulmuşsa da; müvekkilin tacir sıfatı bulunmadığından ortada geçerli bir yetki sözleşmesinden bahsetmenin mümkün olmadığını belirterek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ 10/05/2022 TARİHLİ EK KARARI: ihtiyati hacze konu bononun incelendiğinde ihtilaf halinde yetkili Mahkemenin İstanbul Mahkemeleri olduğu anlaşılmış olmakla; itiraz eden tarafından ileri sürülen sebeplerin İİK 265. Maddesi kapsamında kalmadığı anlaşılmakla itirazının reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı ihtiyati hacze itiraz eden ... tarafında istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: İhtiyati hacze itiraz eden ... istinaf başvuru dilekçesinde özetle;yetki sözleşmesinin tacirler arasında yapılması halinde geçerli olduğunu,müvekilinin tacir olmadığını , tacir olmayan müvekkiline karşı yetki sözleşmesinin öne sürülemeyeceğini, bu nedenle mahkemenin senet metnindeki yetki şartı nedeniyle itirazlaıırnın reddine karar verilmesinin kanuna aykırı olduğunu, senede ilişkin ihtiyati haciz istemlerinde yetkili mahkeme İ.İ.K ' nun 258 . Maddesi gereğince , İ.İ.K ' nun 50. Maddesi hükmüne göre belirleneceği, bu madde uyarınca yetkili mahkeme, kural olarak, HMK 6. Maddesi uyarınca davalı gerçek veya tüzel kişinin ihtiyatî haczin talep edildiği tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğunu ;müvekilinin ve diğer borçlunun yerleşim yerinin Silivri olduğu seçimlik bir yetki belirlenmesi söz konusu olmadığından müvekkile karşı açılacak olan davalarda Silivri genel yetkili mahkemeler Silivri Mahkemeleri olup , istinaf konusu yargı kararı gibi ihtiyati haciz için başvurulacak olan yetkili mahkeme ise Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, ayriyeten huzurda alacak dayanağı yapılan senedin de aslında gerçek bir borca dayanmayıp, müvekkilinden hile ile alınıp, hile ile doldurulmuş bir senet olduğunu, İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022 / 112 D.İş ve 2022/ 110 K sayılı ve 10.05.2022 tarihli kararının kaldırılmasını, itirazlarının kabul edilerek kanuna aykırı olarak yetkisiz Mahkeme aracılığı ile verilen İhtiyati Haciz kararının tüm sonuçları ile birlikte kaldırılmasına, yargılama gider ve ücret-i vekaletin karşı tarafa hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Talep İİK 265. maddesi uyarınca ihtiyati haczin itiraz üzerine kaldırılması istemine ilişkindir. Mahkemenin 04/04/2022 tarihli ihtiyati haczın kabulüne ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine 10/05/2022 tarihli ek karar ile itirazın reddine karar verilmiş,bu ek karara karşı borçlu tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. İhtiyati hacze itiraz İİK'nın 265. maddesinde düzenlenmiş olup; borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyatî haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı; huzuriyle yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi hâlde haciz tutanağının kendisine tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edebilir. İhtiyati hacizde yetkili mahkeme, İİK 258. maddesi yollamasıyla İİK 50. maddesine göre belirlenir. Anılan maddede ise, HMK hükümlerine atıfta bulunulmuştur. Buna göre, bonoya dayalı olarak, alacaklı, borçlunun yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki genel yetkili, (HMK. 6.md.), borçluların birden fazla olması halinde bunlardan birinin yerleşim yerindeki (HMK. 7. md) veya bonoda öngörülen ödeme yerindeki ancak 6102 sayılı TTK'nun 777/3. maddesine göre ödeme yeri gösterilmeyen bonoda, düzenlenme yerinin ödeme yeri olduğunun kabulü gerekeceğinden, bononun düzenlenme yerindeki mahkemelerden birinden (HMK.10.md) yahut bonada yetkili mahkeme gösterilmişse ve şartları mevcutsa bonoda yetkili olarak gösterilen mahkemeden (HMK 17.md) talepte bulunabilecektir. Ancak yetki şartının geçerli olması için HMK 17. maddesine göre, bonoyu düzenleyenlerin tacir olması şartı aranmaktadır. Somut olayda, lehdarı ihtiyati haciz talep eden, keşidecisi ihtiyati hacze itiraz eden ...,aval vereni ... olan talebe konu bono metninde, İstanbul Mahkemelerinin yetkili kılındığı, ödeme ve düzenleme yerinin gösterilmediği, keşideci ve aval vereninin adresinin Silivri /İstanbul olduğu görülmektedir. HMK 17. maddesi uyarınca,, yetki sözleşmesinin veya yetki şartının geçerli olması için her iki tarafın da tacir olması gerekmektedir. Gerçek kişi olan tarafların tacir olduğu yönünde bir delil bulunmamasına ve esasen böyle bir iddianın da ileri sürülmemesine göre, İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin şart geçersizdir. Bu durumda İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğu söylenemez. Kambiyo senetlerinden doğan alacaklar aranacak alacak niteliğinde olduğundan bu alacaklar için 6098 sayılı TBK'nın 89/1 hükmü uygulanamaz. Dolayısıyla alacaklının yerleşim yeri mahkemesinin de yetkili olmadığı kabul edilmelidir. Bu durumda ihtiyati hacze dayanak bonoda ihtiyati hacze itiraz eden borçlunun yerleşim yerinin Silivri olup Bakırköy Ticaret Mahkemelerinin yargı çevresi içerisinde kalması ve yetki şartının geçersiz bulunmasına göre ihtiyati hacze karar veren mahkeme yetkili olmadığından, itiraz eden borçlunun yetki itirazının kabulü ile hakkında verilen ihtiyati haciz kararının kaldırılması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde yetki itirazının reddine karar verilmesi doğru bulunmamıştır. Açıklanan nedenlerle itiraz eden borçlu vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve açıklanan nedenlerle; ihtiyati hacze yetki itirazının kabulü ile borçlu ... aleyhine verilen ihtiyati haczin kaldırılmasına dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: İhtiyati hacze itiraz eden vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE; İstinaf incelemesine konu ihtiyati hacze itirazın reddine ilişkin 10/05/2022 tarihli ek kararın HMK'nın 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; 1-İhtiyati hacze vaki itirazın KABULÜ ile, İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 04/04/2022 Tarih ve 2022/112 D. İş-2022/110 Karar sayılı kararı ile verilen ihtiyati haczin tüm neticeleri ile birlikte itiraz eden ... yönünden KALDIRILMASINA, 2-İhtiyati hacze itiraz eden kendini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 3.000,00 TL vekalet ücretinin ihtiyati hacze talep edenden alınarak, ihtiyati haczi tiraz edene verilmesine, 3-İhtiyati hacze itiraz eden tarafından yapılan masraf bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, 4-İhtiyati hacze itiraz eden vekilince yatırılan istinaf karar harcının istemi halinde kendisine iadesine, 5-İhtiyati hacze itiraz eden tarafından yatırılan 220,70 TL istinaf başvuru harcının, ihtiyati haciz isteyenden alınarak ihtiyati hacze itiraz edene verilmesine, 6-İstinaf aşamasına ilişkin olarak ihtiyati haciz isteyen tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK'nın 362(1)f. maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi 08/11/2022