Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/2888 Esas 2022/4083 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili, davacının 08.06.2012- 30.11.2013 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, asgari geçim indirimi alacağı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 14.05.2019 tarih, 2017/22063 esas ve 2019/10598 karar sayılı bozma kararına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Karar, yasal süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının aralıklı çalışmalarına ilişkin ihbar tazminatı alacağının belirlenmesi noktasında uyuşmazlık mevcuttur.
Mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14/2. maddesi, işçinin aynı işverene bağlı olarak bir ya da değişik işyerlerinde çalıştığı sürelerin kıdem hesabı yönünden birleştirileceğini hükme bağlamıştır. O halde kıdem tazminatına hak kazanmaya dair bir yıllık sürenin hesabında, işçinin daha önceki fasılalı çalışmaları dikkate alınır. İhbar tazminatı bakımından ise, mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde kıdem tazminatı yönünden getirilen bu düzenlemeye paralel bir düzenleme mevzuatta yer almadığından, aynı işverene bağlı olarak bir ya da değişik işyerlerinde çalışılan sürelerin birleştirilmesi suretiyle ihbar tazminatı hesaplanması mümkün değildir. Bu halde işçinin her bir çalışma dönemi için ayrı ayrı değerlendirme yapılarak iş sözleşmesinin ihbar tazminatı ödenmesini gerektirir biçimde sona erip ermediği belirlenmeli, ihbar tazminatına hak kazanıldığının tespiti halinde her bir dönem için o döneme ilişkin bildirim süresi ile, o dönemdeki son ücret miktarı üzerinden ihbar tazminatı hesaplanmalıdır.
Mahkemece verilen kararın “davacının 08.06.2012 – 30.11.2013 tarihleri arasındaki çalışmasının kesintisiz olduğunun kabulünün hatalı olduğu, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre davacının 08/06/2012 - 14/12/2012, 01/03/2013 - 30/11/2013 tarihleri arasında iki dönem olarak davacıya ait işyerinde çalıştığının anlaşıldığı” gerekçesiyle bozulması üzerine, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davacının iki döneme isabet eden toplam çalışma süresi 465 gün olarak belirlenmiştir. Davacının kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti alacaklarının hesabında iki dönem çalışma süresi toplanarak sonuca gidilmesi yerinde ise de, ihbar tazminatı hesabı yönünden aralıklı sürenin toplanması suretiyle hesaplama yapılması yerinde değildir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının toplam 465 gün çalışma süresine göre altı haftalık bildirim süresine hak kazandığı belirlenmiş, 30.11.2013 tarihindeki son ücret üzerinden ihbar tazminatı alacağı hesaplanmıştır. Bu hesaplama biçimi hatalı olup, aralıklı çalışmada her bir döneme isabet eden bildirim süresi ayrı ayrı belirlenmeli, her dönem için davacının hak kazandığı ihbar tazminatı o döneme ait ücret miktarı dikkate alınarak ayrı ayrı hesaplanmalıdır.
3-Bir diğer uyuşmazlık aylık ücret miktarının belirlenmesinde usuli kazanılmış hak ilkesinin ihlal edilip edilmediği noktasındadır.
Usuli kazanılmış hak, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle usuli kazanılmış hak, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Somut olayda, Mahkemece davacının aylık gerçek ücretinin 1.200,00 TL olduğu kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Bu kararın davalı tarafça temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince ‘emsal ücret araştırması da yapılarak gerçek ücret miktarının belirlenmesi gerektiği’ gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir. Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, gerçek ücretin brüt 1.493,57 TL olduğu kabul edilerek bu miktar üzerinden hesaplanan alacaklar hüküm altına alınmıştır. Önceki kararın davacı tarafça temyiz edilmemesi davalı taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşturur. Mahkemece davalı yararına usuli kazanılmış hak ihlal edilerek aylık brüt ücretin 1.493,57 TL olarak belirlenmesi hatalı olup, kararın bu sebeple de bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 29/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.