Danıştay 8. Daire 2021/6935 Esas 2021/6312 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/6935
Karar No : 2021/6312

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sakarya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Türk Halk Oyunları Bölümünde öğretim elemanı olarak görev yapan davacı tarafından, 2010 İlkbahar Dönemi Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) sonucunun 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9. maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca geçersiz sayılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı ÖSYM Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararıyla, davacının ÜDS sınavına yüksek lisans ve doktora programlarına katılabilmesi için getirilmiş bir ön şart olduğu için girdiği, yabancı dilin davacının asıl uzmanlık alanı ile ilgili olmadığı, dolayısıyla sınava girdikten sonra bir daha yabancı dille ilgili bir çalışma yapmaya devam etmemesi ve aradan 8 yıl gibi bir süre geçtikten sonra hazırlık yapmadan girdiği eşdeğer sınavda puanının düşmesinin hayatın olağan akışına aykırı olmadığı, kendi uzmanlık alanında yapılmış bir sınav olsaydı aşırı puan düşüklüğünün aleyhe yorumlanmasının makul kabul edilmesi gerektiği, diğer yandan, Mahkememizin 30.07.2021 tarihli ara kararı ile davalı idareden dava konusu işlem sebebiyle davacı hakkında yürütülen bir ceza soruşturması yahut ceza kovuşturmasının bulunup bulunmadığının sorulduğu, davalı idare tarafından verilen cevapta, davacı hakkında başlatılan yahut devam eden herhangi bir soruşturma ya da kovuşturmanın bulunmadığının bildirildiği, buradan hareketle, davalı idarenin davacının ani not yükselişini şüpheli değerlendirerek eşdeğer sınav yapma hususunda takdir yetkisi olduğu kabul edilse bile, söz konusu ani not yükselişinin kopya, başka birini kendi yerine sınava sokma vb. hileli davranışlar eseri olup olmadığını araştırma yükümlülüğünün de davalı idarede olduğu, ancak davalı idare tarafından bu yönde bir girişimde bulunulmadığı, bunun yerine davacının kendi uzmanlık alanı olmayan bir alanda, 8 yıl gibi uzun bir süreden sonra yeniden girdiği sınavdan düşük puan almasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu gerekçesiyle, doktorasını tamamlayan ve uzun yıllardır öğretim görevlisi olarak görev yapan davacının 2010 yılında girdiği ÜDS sınavının geçersiz sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Usule ilişkin olarak, davanın süresinde açılmadığı; esasa ilişkin olarak, ÖSYM Başkanlığı'na gönderilen bir ihbar mektubu üzerine davacının yabancı dil sınav sonuçlarının incelemeye alınması üzerine hazırlanan … sayılı İhbar Değerlendirme Komisyonu raporunda, davacının sosyal bilimler alanında 7 kez yabancı dil sınavına katıldığı, bunlardan sadece 1 kez sınavın genel ortalamasının üzerinde puan aldığı, 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınavından 20 puan almış iken; yaklaşık 6 ay sonra yapılan bir dönem sonraki 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınavından 81,25 puan almış olmasının hayatın olağan akışına uygun olmadığının değerlendirilmesi üzerine ÖSYM Yönetim Kurulu'nun 02.04.2018 tarih ve 2018/15.05 sayılı kararı ile eşdeğer sınava çağrıldığı, davacının söz konusu karar doğrultusunda 08.07.2018 tarihinde katıldığı e-YDS 2018/09 sınavından ise 20 puan aldığı, Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonu Raporunda sınavlara ait ölçmenin standart hataları toplamı üzerinden yapılan değerlendirme ile davacının 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun olağan dışı bulunması nedeniyle dava konusu işlemle belirtilen sınav sonucunun geçersiz sayılmasına karar verildiği, Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonu tarafından bilimsel ve objektif ölçütler çerçevesinde yapılan değerlendirme ile hazırlanan rapor çerçevesinde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Usule ilişkin olarak, dava konusu işleme karşı hangi kanun yolları ve mercilere hangi süre içinde başvurulacağına ilişkin davalı idarece herhangi bir açıklamanın yapılmadığı, bu nedenle Anayasa'nın 40/2. maddesinde yer alan kurala uyulmadığından süre aşımı itirazının yerinde olmadığı; esasa ilişkin olarak, davacının doğum izninde olduğu 2009 yılında yakın bir arkadaşı olan İngilizce öğretmeninden almış olduğu özel dersler neticesinde bahsi geçen sınavdan başarılı olduğu, dava konusu işlemin güvenilirlik, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ve adaylara fırsat eşitliği sunma ilkelerine aykırı olduğu, öte yandan idarelerin işlem tesis ederken kişinin iddiaya konu eylemi işlediğine dair kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tüm vakıaların araştırılması ve bunların teknik olarak ortaya konulması gerektiği halde 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınavına ilişkin kopya çekme veya buna benzer bir eylem ile sınav güvenliğinin ihlali yönünde davalı idarece ortaya konulmuş somut bir tespit bulunmazken "hayatın olağan akışına aykırılık" sebebine dayalı olarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, davalı idarenin süre aşımı itirazı yerinde görülmeyerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/B maddesi uyarınca işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
ÖSYM Başkanlığı'na gönderilen bir ihbar mektubu üzerine davacının yabancı dil sınav sonuçlarının incelemeye alındığı, İhbar Değerlendirme Komisyonunca hazırlanan … sayılı raporda, davacının sosyal bilimler alanından 7 kez yabancı dil sınavına katıldığı, bunlardan sadece birinde sınavın genel ortalamasının üzerinde puan aldığı, 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınavından 20 puan almış iken; yaklaşık 6 ay sonra yapılan bir dönem sonraki 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınavından 81,25 puan almış olmasının hayatın olağan akışına uygun olmadığının değerlendirilmesi üzerine ÖSYM Yönetim Kurulu'nun 02.04.2018 tarih ve 2018/15.05 sayılı kararı ile eşdeğer sınava çağrıldığı, davacının söz konusu karar doğrultusunda 08.07.2018 tarihinde katıldığı e-YDS 2018/09 sınavından ise 20 puan aldığı, Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonu Raporunda sınavlara ait ölçmenin standart hataları toplamı üzerinden yapılan değerlendirme ile davacının 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun olağan dışı bulunması nedeniyle dava konusu işlemle belirtilen sınav sonucunun geçersiz sayılmasına karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İlgili Mevzuat:
6114 sayılı Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun'un "Sınav güvenliği" başlıklı 9. maddesinin 09.12.2016 tarih ve 29913 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6764 sayılı Kanun'un 71. maddesi ile eklenen 8. fıkrasında, "Sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması halinde adaylar, maliyeti Başkanlık tarafından karşılanmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılabilir. Adayın sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eşdeğer sınav sonuçlarına bakılarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilir. Çağrıya rağmen eşdeğer sınava katılmayan adayın sınavı geçersiz sayılır." hükmüne yer verilmiş; Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin "Başkan, Başkan yardımcıları ve Yönetim Kurulu" başlıklı 348. maddesinin 6. fıkrasının (d) bendinde ise, "Gerekli hâllerde sınavların kısmen veya tamamen iptaline, ertelenmesine, adayların eşdeğer sınavlara alınmasına veya aday işlemlerinin geçersiz sayılmasına ve sorumlular hakkında gerekli işlemlerin başlatılmasına karar vermek", Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen düzenlemeyle, sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması hâlinde adayların Yönetim Kurulu kararıyla eşdeğer sınava çağrılabilecekleri hususunda davalı idareye takdir yetkisinin tanındığı, adayın eşdeğer sınava çağrılabilmesi için sınav sonuçlarında olağandışı bulgulara rastlanılmış olmasının yeterli olduğu, bunun dışında adayın kopya çektiğine yahut kendisi yerine bir başka adayın sınava girdiğine yönelik herhangi bir tespitte bulunulmasının gerekli olmadığı anlaşılmaktadır.
Buna göre, İdareye verilen takdir yetkisinin yasa maddesinin getiriliş amacına ve kamu yararına uygun olarak kullanılabilmesi için gerek eşdeğer sınava çağırma aşamasında gerekse adayların eşdeğer sınav sonuçları üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda takdir yetkisine dayalı olarak tesis edilen işlemlerin yargısal denetiminde, idari işlemin dayandırıldığı maddi ve hukuki olayların işlemin tesis edilmesini gerektirecek düzeyde olup olmadığı yönünden incelenmesi gerekmektedir.
Davacının 2007-2010 yılları arasında katılmış olduğu ÜDS sonuçlarının 16,25 ile 42,50 puanları arasında değiştiği, davalı idarece olağandışı bulunan 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınavından bir dönem önce katıldığı 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınavından 20,00 puan almış iken bir dönem sonra katılım sağladığı 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınavından ise 81,25 puan almasının, puan artışı sebebiyle hayatın olağan akışına uygun olmadığı değerlendirilerek davacının eşdeğer sınava çağrıldığı, davacının 08.07.2018 tarihinde eşdeğer sınav hükmünde olmak üzere katıldığı e-YDS 2018/09 sınavından ise 20,00 puan aldığı, bunun üzerine davalı İdare Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Kurulu'nca 03.10.2018 tarihli oturumda yapılan değerlendirmede, eşdeğer sınav ile 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucu arasındaki 61,25 puanlık farkın bu sınavlara ait ölçmenin standart hataları toplamından (33.368) daha yüksek olduğu dikkate alınarak davacının 2010 ÜDS İlkbahar Dönemi sınavından almış olduğu puanın olağandışı olduğu sonucuna varılmış, rapor doğrultusunda davacının belirtilen sınav sonucunun geçersiz sayılmasına karar verilmiştir.
6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesinde adayın olağan dışı bulunan sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eşdeğer sınav sonuçlarına bakılarak ÖSYM Yönetim Kurulunca karar verileceği kurala bağlanmış, bu hususta davalı idareye takdir yetkisi tanınmıştır.
Bu durumda, eşdeğer sınavdan 20,00 puan alan davacının, olağan dışı bulunan sınav sonucu dışında diğer sınav sonuçlarının ortalamasının da altında bir puan aldığı anlaşılmakta olup 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesinde belirtilen olağandışılık bulgusunu ortadan kaldırmaya yeter bir puan alamadığı görüldüğünden, dava konusu işlemde hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Davacının, 2010 İlkbahar Dönemi Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) sonucunun 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9/8. maddesi uyarınca geçersiz sayılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı ÖSYM Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:... sayılı iptal kararının kaldırılmasına ve davanın reddine,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …TL Mahkeme aşamasında yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, temyiz aşamasında davalı idare tarafından yapılan … TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Artan posta avansının taraflara iadesine,
6. 2577 sayılı Kanunun 20/B maddesi uyarınca kesin olarak, 15/12/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.