Danıştay 6. Daire 2018/9094 Esas 2021/13984 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/9094
Karar No : 2021/13984

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN
(DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 19/06/2018 tarih ve E:2016/8751, K:2018/6119 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sinop İli, Boyabat İlçesi, … Mahallesi, … ada … ve … parsel sayılı taşınmazları da kapsayan alanda belediye meclisinin … tarihli, …sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin ve bu planlara yapılan itirazın reddine dair … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; analiz, sentez ve planlama aşamalarından oluşan planlama sürecinin takip edilmediği, değişiklik gerekçesi ve yapılan gereklilik analizlerini ayrıntılı şekilde açıklayan plan raporunun bulunmadığı, meydan ve park kullanımının aynı alanda bulunmasına rağmen kullanım oranları ve bu kullanımlara ilişkin detayların plan notlarında gösterilmediği, yine aynı alanda farklı yapılaşma koşulları bulunan (TK, BL5/3-6, h=12,50, idari hizmet alanı h=18,50) kullanımlar oluşturulduğu, değişikliğin teknik ve nesnel gerekçelerinin ortaya konulmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemlerde şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, imar planı değişikliğine ilişkin mer'i ve kaldırılan planda getirilen fonksiyonların karşılaştırmasını yapan, arazi kullanım alanlarının yüzey ölçüm miktarlarını tablo aracılığıyla gösteren bir plan açıklama raporunun dosyada bulunduğu, Boyabat Belediye Meclisinin … tarih ve …sayılı kararı ile yeni bir plan değişikliğinin kabul edildiği, dava konusu taşınmazların renkli kalemle işaretlendiği 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve yeni imar planı değişikliğini de içeren pafta ve lejantları temin edildikten sonra bilirkişilerden ek rapor alınmak, gerekirse yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle davacının isteminin karşılanıp karşılanmadığının ortaya konulmasından sonra dava hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle temyize konu karar hukuk ve usule aykırı bulunmuş ve İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, taşınmazların bulunduğu alanda yeni imar planı değişiklikleri yapıldığı, söz konusu taşınmazların kamulaştırılmasına karar verildiği, adli yargıda bedel tespiti ve tescil davaları açıldığı, bu sebeple, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerektiği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçildi.
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 19/06/2018 tarih ve E:2016/8751, K:2018/6119 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Sinop İli, Boyabat İlçesi, … Mahallesi, … sayılı yapı adasının, kent merkezinde resmi ve sivil toplanma alanı olarak kullanılacak toplumsal işlevli alana ve ihtiyacı karşılamaktan uzak olduğu için yıkılmış olan belediye hizmet binasının yerine yeni bir bina yapılmasına gereksinim duyulduğu gerekçesiyle 08.12.2005 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında terminal, çarşı, park, otopark ve konut altı ticaret alanı olan işlevi Boyabat Belediye Meclisinin … tarihli, …sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatları sonucunda hal ve pazar yeri, idari hizmet alanı, park ve meydan alanı (altı otopark) olarak değiştirilmiştir.
Mülkiyeti davacıya ait … ada … ve … parsel sayılı taşınmazların konut altı ticaret alanı olan fonksiyonunun da söz konusu imar planı tadilatları sonucunda meydan ve park alanı (altı otopark) olarak değiştirildiği, plan değişikliklerinin 30.01.2015 - 02.03.2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, askı süresi içerisinde 04.02.2015 tarihinde mezkur taşınmazların eski işlevi olan konut altı ticaret alanı olarak belirlenmesi istemiyle davacı tarafından yapılan itirazın belediye meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla reddine karar verildiği, bu kararın 11.03.2015 tarihinde tebliği üzerine 07.05.2015 tarihinde 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin ve yapılan itirazın reddine ilişkin belediye meclisi kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Dava konusu belediye meclisi kararıyla onaylanan imar planı değişikliklerine karşı … ada, … ve …parsel sayılı taşınmaz maliklerince açılan davalarda sırasıyla … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… sayılı kararı ve … tarihli, E:… sayılı kararlarıyla işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği, bunun üzerine yürütmenin durdurulması kararlarında belirtilen eksiklikler dikkate alınarak, kent merkezindeki trafik sorunlarına çözüm getirmek, kamusal kullanım ihtiyacını karşılamak, yer üstünde karmaşa yaratan ve kapasitesi az olan otoparkların bir kısmını yer altına almak, sosyal ve teknik altyapı standardını artırarak kentlinin açık alan ihtiyacını karşılamak gerekçeleriyle Boyabat Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla … sayılı yapı adasını kapsayan alanda 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatlarının yapıldığı, bu tadilatlar sonucunda davacıya ait taşınmazların da dahil olduğu yapı adasının kentsel tasarım proje alanı olarak belirlendiği ve plan notlarında “Belediyesi tarafından uygun görülen kentsel tasarım projesine göre inşaat izni verilecek alandır. Emsal, bina yükseklikleri ile diğer kullanım özellikleri uygulama imar planı ve plan notlarında belirlenir. Bu alanda resmi kurum alanı, belediye hizmet alanı, ticaret, park, meydan, kapalı ve açık otopark kullanımları yer alabilir." hükmüne yer verildiği görülmektedir.
Boyabat Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatlarının iptali istemiyle davacı tarafından açılan davada, … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar istinaf yoluna başvurulmaksızın kesinleşmiştir.
Öte yandan, dava konusu imar planı değişiklikleri sonucunda meydan ve park alanı (altı otopark) olarak belirlenmesi üzerine davacıya ait taşınmazların Boyabat Belediye Encümeninin … tarihli, …sayılı kararıyla kamulaştırılmasına karar verildiği, … Asliye Hukuk Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan bedel tespit ve tescil davasının … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla reddine karar verildiği, bu kararın istinaf edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Görülmekte olan bir dava hakkında karar verilmemesi için belli koşullar gerekmektedir. İdari davaya konu olan idari işlemin idarece yeni bir işlemle geri alınması, kaldırılması, değiştirilmesi ve bu yolla davacının elde etmek istediği hukuki yararın bir şekilde elde edilmesi halinde, davanın konusunun kalmaması nedeniyle mahkemece dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesine bir engel bulunmamaktadır. Belirtilen durumların olmaması durumunda ise, idari işlem hukuk aleminde varlığını devam ettirmek suretiyle geçerliliğini koruyorsa, mahkemece tüm deliller değerlendirilerek bir karar verilmesi dava hakkı bakımından yerine getirilmesi gereken yargısal bir görevdir. Diğer taraftan, bir uyuşmazlıkta verilen yürütmenin durdurulması ya da iptal kararını idarenin uygulaması Anayasa ve İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca zorunlu olduğundan bu husus davayı konusuz bırakmayacaktır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatlarından sonra davacıdan farklı olarak başka taşınmaz maliklerinin açtığı davalarda verilen yürütmenin durdurulması kararları üzerine Boyabat Belediye Meclisinin … tarihli, …sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatlarıyla davacıya ait taşınmazlar bakımından, davacının dava açmakla elde etmek istedikleri amaca uygun değişiklikler yapılıp yapılmadığı, yürürlükteki imar planlarında davacının iptalini istediği kullanım kararının devam edip etmediği hususunun araştırılması, uyuşmazlık konusu taşınmazların kullanım kararlarında davacının talebi doğrultusunda değişiklikler yapıldığının tespiti halinde, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi, böyle bir değişiklik olmaması halinde ise işin esasının incelenerek yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 15/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.