Danıştay 6. Daire 2019/1495 Esas 2021/13909 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/1495
Karar No : 2021/13909

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alana ilişkin "İstanbul Afet Önleme ve Eğitim Merkezi" projesi kapsamında, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu imar planı değişikliğinden sonra İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, …sayılı kararı ile yeni bir 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği yapıldığından 1/5000 ölçekli nazım imar planı bakımından davanın konusunun kalmadığı, bölgenin meskun alan olarak nitelendirilecek bir konumda olduğu, alandaki trafik sorununu çözmek amaçlı planlama yapıldığı, otopark işlevinin nasıl yoğunluk getireceğinin bilirkişi raporunda yeterli bir şekilde açıklanmadığı, park işlevi gören alanın, zemin altına otopark işlevi verilmesinin arazinin ekonomik kullanımı açısından olumlu olduğu, İstanbul geneli otopark sorununun çözümü amaçlı il genelindeki bütüncül planlamanın parçası olarak dava konusu planın yapıldığı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında hukuka aykırılık bulunmadığı sonuca varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği bakımından dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı bakımından davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin kısmının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Alt ölçekli planların üst ölçekli planlara uygun olması gerektiği, uygulama imar planının dayanağı olan nazım imar planlarının davalı idarece kaldırıldığı ve mahkemelerce de iptal edilmesi nedeniyle dayanaksız kaldığı, dayanağı kalmayan uygulama imar planının da iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASININ ÖZETİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alan 25.01.2011 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında park alanı olarak belirlenmiş iken "İstanbul Afet Önleme ve Eğitim Merkezi" projesi kapsamına alınmış, … tarihli, … sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile dava konusu alanda uygulamanın Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanacak avan projeye göre yapılacağına ilişkin plan notu eklenmiştir.
Uyuşmazlık konusu alanın "İstanbul 100.000 Araç Kapasiteli Yeni Araç Park Alanları" projesi kapsamına alınması üzerine taşınmazın bir kısmının 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "zemin altı katlı otopark alanı" belirlenmesine ilişkin dava konusu İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı alınmıştır.
Uyuşmazlık konusu alana ilişkin bakılan dava açıldıktan sonra aynı alanda İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, …sayılı kararıyla 1/5000 ölçekli nazım imar planında değişiklik yapılarak dava konusu taşınmazın sosyal alt yapı alanı ve dini tesis alanı olarak belirlendiği görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan Kanun'un 8. maddesinde ise alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca arazi ve arsaların imar planlarında hangi kullanıma ayrılacağı öncelikle nazım imar planında belirlenmektedir. Nazım imar planında belirlenen ana kararlar doğrultusunda arazi parçalarının genel kullanış biçimleri ve bölge tipleri belirlendikten sonra planlamaya konu edilen alanın özelliklerine göre planlama yapılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin dayanağı olan … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin, … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla değiştirilerek dava konusu parselin sosyal alt yapı alanı olarak belirlendiği, her ne kadar işlem tarihi itibariyle kademe birlikteliği sağlanmış olsa da sonradan yapılan plan değişikliğiyle dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin dayanağının kalmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabülüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen reddine dair Mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 15/12/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.