Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/3149 Esas 2022/4169 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirket bünyesinde 01.07.2007-10.03.2010 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığını, davalı şirket kendisini en son iş yerinin merkezinde görevli iken fabrikanın bulunduğu 150 km uzaktaki ...'e göndererek ve orada zaman zaman görevlendirilerek cezalandırma yoluna gittiğini, son olarak 09.03.2010 tarihinde ...'de yeniden görevlendirildiğini, mesafenin uzun olması nedeniyle iş yerine geç ulaşabildiğini, işveren temsilcisinin bunu bahane ederek kendisini işyerine sokmadığını, mesai saatlerinin 08.30-21.00 arası, Cumartesi günleri 09.00-16.00 arası olduğunu, önceleri aylık net 1.700,00 TL ücret verilmekte iken son ay maaşının keyfi olarak 1.500,00 TL'ye indirildiğini, fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, dört hafta yıllık izin kullandığını, diğer izinlerini kullanmasına izin verilmediğini, 5 günlük ücretinin ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, ücret ve yılık ücretli izin alacaklarını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının talep artırım yoluna başvurmasının mümkün olmadığını, davacı tarafından iş akdinin haklı nedenle feshedildiği ispat edilemediğinden kıdem tazminatı talebinin reddi gerektiğini, davacı yan iş akdini kendisi feshettiğinden ihbar tazminatı talep edemeyeceğini, ücret alacağı talebinin reddi gerektiğini, yıllık izin ücreti alacağının reddi gerektiğini, şirkette çalışma saatlerinin hafta içi 5 gün 08:30-18:30 arasında olduğunu, fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Bozma İlamı ve Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemenin ilk kararı davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 16.09.2020 tarih ve 2016/24010 esas, 2020/815 karar sayılı ilamı ile; "...davacı tarafından dava ... Elevatör Konveyör ve Makine San. ve Tic. A.Ş’ye karşı açılmış, davalı tarafından cevap dilekçesi ile davacının işyerlerinde çalışması olmadığı davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğinin beyan edilmesi üzerine; davacı vekili tarafından maddi hata yapıldığı, davalı şirket ile davacının asıl çalışması olan şirket arasında organik bağ bulunduğu, şirket isminin belirlenmesinde maddi hataya düştükleri belirtilerek taraf değişikliği talebinde bulunulduğuna ilişkin dilekçe sunulmuştur. Dosyada yapılan taraf değişikliği, dürüstlük kuralına aykırı olmayan ve karşı tarafın rızasının aranmadığı, kabul edilebilir bir yanılgıya dayanmakta olan taraf değişikliği niteliğindedir.Usulüne uygun olarak taraf değişikliği gerçekleştirilmiştir. Hal böyle olunca mahkemece ... Beton Makineleri San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken taraf olmaktan çıkartılan ... Elevatör Konveyör ve Makine San. ve Tic. A.Ş yönünden husumetten red kararının verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir." gerekçesiyle sair temyiz sebepleri incelemeksizin bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucu gerekçesinde; davacının çıplak brüt ücretinin 2.095,27 TL kabul edildiği, davalı taraf haklı fesih yaptığını ispat edemediğinden davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davalı tarafından sunulan imzalı izin cetvelleri incelendiğinde 28 gün izin kullandığından davacının bu talebinin reddedildiği, davalı tarafça davacının banka hesabına 2010 yılı Mart ayına ait olmak üzere toplam 304,68 TL ödeme yapıldığı ndan ücret alacağı talebinin reddedildiği, tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde davacının hafta içi 08:30 -19:00 saatleri arasında Cumartesi günü ise 09:00-16:00 saatleri arasında çalıştığı kabul edilerek 30.12.2015 tarihli bilirkişi raporuna göre karar verildiği, karar verilirken ıslaha karşı zamanaşımı itirazı dikkate alınarak %30 hakkaniyet indirimi yapıldığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının fazla çalışma ücreti alacağı bulunup bulunmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirazi kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta, davacı dava dilekçesinde hafta içi 08.30-21.00 saatleri arası ve Cumartesi günü 09.00-16.00 saatleri arası çalıştığını iddia etmiş, davalı yan çalışma saatlerinin hafta içi 5 gün 08:30-18:30 arasında olduğunu savunmuştur.
Davalı işyerinde 2007-2008 tarihleri arasında çalıştığını belirten davacı tanığı hafta içi 08.00-18.30 arası çalışıldığını ve yarım saat fazla çalışma yapıldığını, Cumartesi günü 09.00-16.30 arası çalışıldığını, 2007 yılından 2010 yılının Haziran ayına kadar çalıştığını belirten diğer davacı tanığı ise hafta içi 08.00-18.30 arası ve 2-3 saat fazla çalışma yapıldığını, Cumartesi günü 08.00-16.30 arası çalışma olduğunu belirttikten sonra aynen “Daha sonra bunu geriye çektiler. 13.00-13.30 a kadar çalışıyorduk.” şeklinde beyanda bulunmuş ancak Cumartesi çalışmasının hangi tarihten itibaren geriye çekildiğini açıklamamıştır. Davalı tanığı, hafta içi çalışmanın 08.30-18.30 arası olduğunu ve Cumartesi günü kutlama olduğunda yılda 1-2 kez çalışıldığını beyan etmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda hafta içi çalışma 08.30-19.00 arası ve Cumartesi çalışması 09.00-16.00 arası kabul edilerek haftalık 9 saat fazla çalışma hesabı yapılmış, davacı tanığının Cumartesi çalışmasının 13.00-13.30’a çekildiğine ilişkin beyanının dikkate alınmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, davacı tanıkları ve davalı tanığının beyanları ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının hafta içi çalışmasının 2008 yılına kadar hafta içi 08.30-19.00 arası ve Cumartesi günü 09.00-16.00 arası olduğu, 01.01.2008 tarihinden sonra ise hafta içi 08.30-19.00 arası ve Cumartesi günü 09.00-13.00 arası kabul edilerek fazla mesai ücreti alacağının hesaplanması gerekirken yazılı şekilde kabul edilerek sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 30.03.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.