16. Hukuk Dairesi 2018/3578 E. , 2019/1205 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "davacı Hazinenin dayanak tapu kaydının keşif mahallinde uygulanarak kapsamının belirlenmesi, çekişmeli taşınmaz üzerinde zilyetlikle edinim koşullarının davacı lehine oluşup oluşmadığının araştırılması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, konu çekişmeli taşınmazın temyize konu (A) bölümünün davacı ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluştuğu gerekçesi ile yazılı, şekilde hüküm kurulmuş ise de; yetersiz jeolog ve ziraat bilirkişi raporları ile yetinilmiş, uyuşmazlığın çözümünde hava fotoğraflarından usulünce yararlanılmamış, hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrometri mühendisi tarafından uygulanmamış, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı, taşınmazın niteliği ve taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin süre ve niteliği kesin olarak belirlenmemiş, taşınmaz başında yapılan keşifte taşınmaz üzerindeki zilyetliğin davacının amcası ve babasına ait olduğu belirtilmesine rağmen, taşınmazın taksime konu olup olmadığı ve davacının hangi sebeple adına tescil isteminde bulunduğu hususlar, üzerinde durulmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamına alınıp alınmadığı ve bu planın kesinleşme tarihi taşınmazın bulunduğu ilçe Belediye Başkanlığı ve ... Büyukşehir Belediye Başkanlığından sorularak, imar planı ve imar durumuyla ilgili tüm belge ve haritalar dosyasına konulmalı imar planı kapsamında ise imar planının kesinleşme tarihinden, imar planı kapsamında değilse dava tarihinden geriye doğru doğru 15-20-25 yıl öncesine ait farklı tarihlerde çekilmiş en az 3 adet yüksek çözünürlüklü stereoskopik hava fotoğrafı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ilgili kurumlardan getirtilerek dosyasına konulmalı, çekişmeli taşınmaza komşu tüm taşımazların kadastro tutanakları ve varsa dayanaklarının onaylı örnekleri dosyasına konulmalı, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra da mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 1 fen, 1 jeodezi ve fotogrametri uzmanı 1 jeolog ve 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte; yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın dava ve varsa imar planına alınma tarihinden önceki niteliği, ilk zilyedinin kim olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, varsa imar-ihya işleminin kim tarafından ne zaman ve ne şekilde yapıldığı, taşınmazın taksime konu olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle, tespite aykırı sonuçlara ulaşılması halinde ise tüm tespit bilirkişileri dinlenerek çelişkiler giderilmeye çalışılmalı, davacıdan hangi sebeple adına tescil isteminde bulunduğu sorulmalı, ziraatçi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın toprak yapısını bitki örtüsünü, önceki ve şimdiki niteliğini, zirai durumunu, kültür arazisi niteliğinde olup olmadığını, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, imar-ihyaya konu edilmişse imar- ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor aldırılmalı, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden ve komşu taşınmazlar ile arasındaki sınırları gösterecek şekilde çekilmiş yakın plan renkli fotoğrafları, hakim tarafından onaylandıktan sonra dosyasına konulmalı, yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları, memleket haritaları ve uydu fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu, imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmışsa hangi tarihte tamamlandığı, kullanıma ara verilip verilmediği hususlarında ayrıntılı rapor aldırılmalı jeolog bilirkişisinden çekişmeli taşınmazın dere yatağından kazanılıp kazandırılmadığı, halen aktif dere yatağında kalıp kalmadığı, aktif dere yatağında kalmıyorlar ise derenin etkisi altında kalan yerlerden olup olmadığı hususlarında ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir rapor ve kroki düzenlettirilmeli, çekişme konusu taşınmazı üzerinde dava tarihi itibariyle, eğer taşınmaz daha önce imar planına alınmış ise imar planına alınma tarihi itibariyle davacı yararına zilyetlikle iktisap şartlarının oluşup oluşmadığı kesin olarak saptanmalı, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 20.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.