BAM Hukuk Mahkemeleri Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2022/2425 Esas 2022/2432 Karar Sayılı İlamı

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2425
KARAR NO: 2022/2432
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 06/10/2021
NUMARASI: 2021/321E. 2021/766 K.
DAVANIN KONUSU: Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 09/11/2022
KARAR YAZIM TARİHİ: 10/11/2022
KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin istinafa konu edilen 06/10/2021 tarih ve 2021/321 E - 2021/766 K kararına karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; Davacı tarafından dava dışı sigortalı "...Ltd.Şti." lehine 21.11.2019 başlangıç, 21.11.2020 bitiş günlü, ... poliçe no'lu "Taşıyıcı Sorumluluk Sigorta Poliçesi " tanzim edilmiş olduğunu, dava dışı gönderen/ ... A.Ş. , dava dışı alıcı/ ...Ltd.Şti. 'ye 16 paket, 1006 adet,6039 metre profil boru cinsi emtia satmış olduğunu, .../... taşınmasında dava dışı ...A.Ş. ilk nakliyeci, ve 22.08.2019 günlü "Nakliye Sözleşmesi" ne istinaden, davacı...'in sigortalısı ...Ltd.Şti. nakliyeci olarak yer almış olduğunu, davalı ... alt/fili nakliyeci olduğunu, bu taşımanın davalı ... adına kayıtlı ... plakalı kamyon ile gerçekleştirilmiş olduğunu, davalı ...’ın ise araç sürücüsü olduğunu, davalı sürücü ...’un bu taşımayı diğer davalı ... adına kayıtlı ... plakalı kamyon ile 04.06.2020 günü gerçekleştirdiğini, ancak taşımaya konu yük alıcıya teslim edilmemiş olduğunu, taşımaya konu emtia davalı sürücü ... kontrolündeki, diğer davalı ... adına kayıtlı ... plakalı kamyona 04.06.2020 günlü taşıma irsaliyesi ile teslim edilmiş olduğunu, ancak aracın teslim noktasına gitmemesi üzerine, dava dışı sigortalı ... Nakliyat, kendi yaptığı sorgulama sonucu İzmir'e gitmesi gereken aracın Konya iline gitmiş olduğunu tespit etmiş olduğunu, aynı olaya ilişkin... Araştırma Danışmanlık tarafından hazırlanan ... nolu raporda " kendisine teslim edilen malları kimliği belirsiz kişilere satarak güveni kötüye kullanma suçunu gerçekleştiren ...'un eylemde kullandığı, ... plakalı aracın maliki ...'ın nakliye firmasının SGK bağlı personeli olması sebebi ile bu yönde vuku bulan olaya müdahil olabileceği " kanaatine varılmış olduğunu, bu halde hasarın emniyeti suistimale bağlı olarak oluşmuş olduğunu, ...Ltd.Şti. tarafından hazırlanan 25.07.2020 günlü Ekspertiz Raporu nda, hasar miktarı, 1.500,00 ₺ muafiyet tenzili sonrası 68.397,82 (KDV hariç) olarak tespit edilmiş olduğunu, dava dışı Gönderen/... A.Ş dava dışı Alıcı/ ...Ltd.Şti. adına 04.06.2020 gün ... nolu 82.479,43.TL bedelli açıklaması ile yapılmış olduğunu, bu ödemeye bağlı olarak, Davacı ...TTK1472.1 maddesinde yer alan Sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçer. hükmü gereği Sigortalı/nakliyeci ... Nakliyat'nin yasal halefi, olmuş olduğunu, davaya konu taşıma edimi, davalı ... üzerine kayıtlı ... plakalı araç ile diğer davalı ...'ın şoförlüğü sorumluluğunda ifa edilmiş olduğunu, dava dışı Gönderen/ ... tanzim ettiği 04.06.2020 gün,... nolu irsaliye ile, irsaliye kapsamı mallar davalı sürücü ...'ın imzasına teslim edilmiş olduğunu, hasar, taşıması kapsamı boru emtiasının davalı sürücü ... tarafından yedine geçirilmesi yolu ile olmuş olduğunu, Sigortalı ... ... Tic.Ltd.Şti. Gebze Cumhuriyet Başsavcılığın 12.06.2020 günü 2020/10486.Esas no ile şikayette bulunmuş olduğunu, TTK875 maddesi gereğince davalı ... alt/ fiili nakliyeci sıfatı ile sorumlu olduğunu, davalı ...’ın ise malları teslim alan ve taşımayı gerçekleştiren sürücü olarak, doğan zarardan TBK49.maddesinde yer alan haksız fiil hükümlerine göre davalı ... ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğunu belirterek, şimdilik 68.398,00₺' nin sigortalıya ödeme tarihi olan 27.08.2020 tarihinden itibaren 3095 sayılı kanun 2. Maddesine göre TCMB belirlenen kısa vadeli avanslar için açıkladığı faiz oranları üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesini, ... plakalı aracın kaydına 3.kişilerin devrinin engellenmesi bakımından teminatsız olarak aksi bir düşünce halinde teminat karşılığında ihtiyati tedbir uygulanmasına karar verilmesinin talep edildiği görülmüştür.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkeme kararında; "... 6335 Sayılı Yasanın 2. Maddesi ile 6102 Sayılı TTK'nun 5. Maddesinin 3 ve 4 nolu fıkraları değiştirilerek Ticaret Mahkemeleri ile Asliye Hukuk Mahkemeleri arasındaki iş bölümü ilişkisi görev ilişkisine dönüştürülmüştür. Görev hususu HMK'nun 114/1-c maddesi uyarına dava şartlarından olup yargılamanın her aşamasında re'sen dikkate alınır.
Mahkememizce açıklanan nedenlerle görevsizlik kararı verilmesi gerekmiş, HMK'nun 20. Maddesi uyarınca kararın kesinleştiği tarihten itibaren iki hafta içerisinde mahkememize başvurulması halinde dava dosyasının görevli Asliye Hukuk mahkemelerine gönderilmesine hükmedilmiş, HMK'nun 331/2 maddesi uyarınca görevsizlik kararından sonra Asliye Hukuk mahkemelerinde davaya devam edilmesi halinde yargılama giderlerine Asliye Hukuk Mahkemelerince hükmedileceğinden bu aşamada yargılama harç ve giderlerine hükmedilmemiştir. HMK 114/c maddesi uyarınca görev hususu dava şartı olduğundan, davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usûlden reddine, Mahkememizin görevsizliğine, karar kesinleştiğinde 2 haftalık süre içerisinde talep halinde dosyanın HMK'nun 20. maddesi uyarınca görevli Kayseri Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesi için Tevzi Bürosuna tevdiine, ..." şeklinde karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı vekilince yasal süresinde istinafa başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Davanın, Davacının sigortalısı dava dışı ... Nakliyat ... Tic.Ltd.Şti. nin ara nakliyeci, Davalı ...'in ise alt/ fiili nakliyeci olduğu taşıma işinden kaynaklandığını, bu halde uyuşmazlık 6102 sayılı TTK'nın 4. Kitabında yer alan "Taşıma İşleri" kapsamında olduğunu, bu nedenle mutlak ticari dava olduğunu, davalı sürücü ...'ın taşıma konusu malları teslim aldığına dair imzanın bulunduğu ve diğer davalı ... adına kayıtlı ... plakalı aracın belirtildiği Gönderen/ ... A.Ş.' nin tanzim ettiği 04.06.2020 gün, ... nolu sevk irsaliyesinin yerel mahkemeye sunulduğunu, TTK 856.2 maddesi Taşıma senedi düzenlenmemiş olsa bile, tarafların karşılıklı ve birbirine uygun iradeleri ile taşıma sözleşmesi kurulur. Eşyanın taşıyıcıya teslimi, taşıma sözleşmesinin varlığına karinedir. hükmüne havi olduğunu, bu halde TTK856.2 maddesine göre nakliye ilişkisinin ispatı yazılı bir navlun sözleşmesinin varlığına bağlanmadığını, davalı sürücünün gönderen ... nun tanzim ettiği irsaliye ye araç plaka yazarak imza koymak ile eşyayı teslim aldığı anda TTK856.2 maddesine göre taşıma ilişkisi kurulduğunu ve ispat edildiğini, Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/321.Esas nolu dosyasından verdiği 06/10/2021 gün 2021/766.Karar nolu görevsizlik kararının kaldırılmasını ve davanın kabulünü, dava ve İstinaf giderleri ve vekalet ücretleri ile arabuluculuk vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacı'ya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: H.M.K 355. Maddesi gereğince inceleme Kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava, nakliyat emtia sigorta poliçesinden kaynaklanan rücuen tazminat istemine ilişkindir. Davacı dava dılı ... Nakliyat Limited şirketi ile 21.112019 başlangıç tarihli taşıyıcı sorumluluk poliçesi imzaladıklarını, sigortalısı ile dava dışı ... şirketi arasında 22.08.2019 tarihli nakliye sözleşme imzalandığını, sigortalısının bu sözleşme kapsamında dava dışı ... Şirketinin asıl taşıyıcı olduğu ait yükü ...'e taşımayı üstlendiğini, sigortalısında sözleşmeye konu yükün taşınması amacıyla alt taşıyıcı konumundaki davalılar ile anlaştığını, yükü alt taşıyıcılara teslim ettiğini, alt taşıyıcı konumundaki davalıların yükü satmaları üzerine asıl taşıyıcı şirket tarafından gönderen tarafa ödeme yapıldığını, ödeme yapan ana taşıyıcının zararını yansıtma yoluyla sigortalılarından talep ettiğini kendilerince ana taşıyıcıya ödeme yapıldığını, yapılan bu ödemeyi davalılardan tahsili amacıyla eldeki davayı açtıklarını beyan ettiği görülmüştür.
Davalılar davaya cevap vermemişlerdir. 6102 sayılı TTK'nın "Ticari davalar ve çekişmesiz yargı işlerinin görüleceği mahkemeler" başlıklı 5. Maddesinde Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemelerinin tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevli olduğu düzenlenmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun "Ticari davalar, çekişmesiz yargı işleri ve delilleri " başlıklı TTK 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında ticari davalar şu şekilde tarif edilmiştir.
“(1) Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın;
a) Bu Kanunda,
b) Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969 uncu maddelerinde,
c) 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580 inci maddelerinde,
d) Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,
e) Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,
f) Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde, öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılır. Ancak, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisnadır.” düzenlemesini içermektedir.
Somut olayda; davacı sigortalısı ile davalılar arasında yapılan taşıma sözleşmesi kapsamında uğradığı zararı talep ettiği görülmüştür.
Dava dışı ... Limited Şirketi ile davalılar arasında alt taşıma sözleşmesi kurulduğu anlaşılmaktadır.
Davaya konu alacağın dayanağı 6102 sayılı TTK 1472. maddesinde açıklanan halefiyet ilkesi olup sigortalısına ödeme yapan sigortacı, ödeme yaptığı sigortalı lehtarın hak ve yükümlülüklerine aynen sahip olacaktır.
Sigortalı ... Limited Şirketi 6102 sayılı TTk 16/1 hükmü uyarınca tacirdir.
Davalılar ... ve ...'ın tacir olmadıkları dosya kapsamında yer alan belgelerden anlaşılmaktadır.
Taşıma sözleşmesi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 850-930 maddelerinde düzenlenmiştir.
Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 4. maddesinde, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın, bu kanunda öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işlerinin ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağı açıkça düzenlenmiştir.
Davacı ile davalılar arasında taşıma sözleşmesi kurulduğu, taşıma sözleşmesinin TTK 850 ve devamı maddelerinde düzenlendiği görülmekle görevli mahkemenin 6102 sayılı TTK 4/1a maddesi uyarınca Asliye Ticaret Mahkemesi'nin görevli olduğu gözetilerek işin esasına girilip karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde görevsizlik kararı tesisi usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
Açıklamalar ışığında davacının istinaf talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının İstinaf Başvurusunun KABULÜ ile,
2-HMK'nun 353/1-a.3 maddesi gereğince KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin istinafa konu edilen 06/10/2021 tarih ve 2021/321 E - 2021/766 K sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-HMK 353/1-a uyarınca davanın esastan yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesi olan KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'ne GERİ GÖNDERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde davacıya iadesine,
5-Davacının istinaf aşamasında yapmış olduğu istinaf posta/yargılama giderlerinin ve istinaf kanun yoluna başvuru harçlarının görevli ilk derece mahkemesince yapılacak yargılama sonunda dikkate alınmasına,
6-İstinaf incelemesi aşamasında duruşma yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
7-HMK'nın 302/5.maddesi gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin; harç tahsil işlemlerinin, HMK'nın 359/4 maddesi gereğince işbu kararın taraflara tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinden yapılan incelemeyle H.M.K'nın 353/1-a.3 maddesi uyarınca KESİN olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.09/11/2022