Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/2170 Esas 2022/3346 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı ... ile evli olduğunu, ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından nüfus kayıtlarında eşinin dayısı olarak gözüktüğünü, evlilik butlanı nedeniyle evliliklerinin iptali amacıyla haklarında davaname açıldığını, nüfus kaydındaki maddi hatanın düzeltilmesi amacıyla nüfus müdürlüğüne karşı ... Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde 2013/ 42 Esas sayılı dosyası ile nüfus kaydının düzeltilmesi davasını açtığını, evliliğin iptali edilmesi davasında bekletici mesele yapıldığını, nüfus kaydının düzeltilmesi davasında duruşmaya katılmadığından 07/08/2013 tarihinde davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini, gerçekte halasının kızı olan ... nüfus kayıtlarında yeğeni olarak gözüktüğünü, bu yanlışlığın kendisinin nüfus kaydının dedesi Ali Epekinci' üzerine yapılmasından kaynaklandığını, bu nedenlerle kayıtlarının düzeltilmesini talep etmiş, mahkemece dava sebebi ve tarafları aynı olan dosya bulunduğu, o dosyada davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş ise de kararın tebliğe çıkarılmadığı gerekçesi ile davanın derdestlik dava şartı nedeniyle davanın usülden reddine karar verilmiş, karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davanın açılmamış sayılma kararı temyizi kabil bir karar ise de, derdestlik yönünden kararın(temyiz edilmeyerek veya temyiz aşamasından geçerek) kesinleşmesini aramaya gerek yoktur. Derdestlik, 18.09.1996 tarih ve ... Karar sayılı HGK kararına göre dosyanın işlemden kaldırılması tarihinden itibaren üç aylık süre ile sınırlıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Ancak, davanın açılmamış sayılmasını gerektiren şartların doğumu ile dava kendiliğinden ortadan kalkar ve derdest olmaktan çıkar.

Somut olayda, aynı mahiyette bulunan ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... karar sayılı dava dosyasında 7.8.2013 tarihinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Buna göre, davacı tarafından daha önce açılan dava, açılmamış sayılma kararının verildiği tarihte derdest olmaktan çıkmıştır. Şu durumda, temyize konu iş bu davanın açıldığı 20.05.2015 tarihinde derdest bir dava bulunmamaktadır. Kaldı ki derdestliğe konu dosyada verilen hüküm onanarak 13.7.2016 da kesinleşmiştir. Hal böyle iken mahkemece öncelikle davacının anne ve babası olduğu iddia edilen kişilerin , ölü iseler mirasçılarının davaya dahil edilerek taraf teşkilinin sağlanması, delillerin toplanması ve davanın esasının incelenip varılacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde derdestlik nedeniyle usülden ret kararı verilmiş olması, doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Davacı vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı HMK'nın Geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcın istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 06.04.2022 (Çrş.)