15. Hukuk Dairesi 2016/27 E. , 2016/1944 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan yapı ipoteği geçici tescil şerhi konulması istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü ile mülkiyeti davalıya ait ...mah. 2260 ada 19 nolu parselin tapu kaydına MK"nın 893/3,1011 ve Tapu Tüzüğü"nün 37. maddesi gereğince davacının 228.202,60 TL alacak miktarı kadar yapı ipoteği geçici tescil şerhi konulmasına karar verilmiş, hüküm davalı taraf vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı taşeron şirket vekili Avukat ... davalı iş sahibi kuruma ait Ulucanlar SGM Onarım ve Yapım İşi"nin davalı tarafından dava dışı yüklenici ..... firmasına ihale edildiğini, davalı iş sahibi idareye ait binanın klima ünitesinin yapımını alt yüklenici olarak müvekkilinin üstlendiğini müvekkili ile dava dışı yüklenici ... Mim. İnş. Taah. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. arasında 18.09.2012 tarihli hava soğutmalı VRS (Değişken gaz debili) sistemi satış sözleşmesinin düzenlendiğini, işin bedelinin KDV hariç 257.000,00 TL olarak kararlaştırıldığını, işe başlanıp edimin ifa edildiğini, bu işin bedeli olarak yüklenici tarafından çek verildiğini, ancak karşılıksız çıktığını, davacının 228.202,60 TL tutarında alacağının olduğunun tespit edildiğini ileri sürerek bu alacak için mülkiyeti davalıya ait taşınmaz üzerine yapı ipoteği geçici tescil şerhinin konulmasını istemiştir.
Davalı iş sahibi vekili Avukat ... savunmasında müvekkili idareye ait Ulucanlar Sosyal Güvenlik Merkezi"nin Onarım İşi"nin ihale ile ..firmasına verildiğini, davaya konu işlerin bu firma tarafından yapıldığını, işin bedelinin de ödendiğini davacı ile aralarında herhangi bir akdî ilişkinin bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Yüklenici ipoteği, tescile tabi kanuni ipoteklerdendir (TMY md. 893/III). Yüklenici ipoteklerinin tescilinde tapu kütüğünün rehin haklarına ait düşünceler kısmında “inşaatçı ipoteği olduğu belirtilmektedir (TST md. 35). Yüklenicinin kanuni ipotek hakları, eser sözleşmesine bağlı olarak çalışmayı veya malzeme vermeyi üstlendiği andan başlayarak tapu kütüğüne tescil olunabilir.
Tescilinde yüklenilen işin tamamlanmasından başlayarak üç ay içinde yapılmış olması gerekir (TMK md. 895/I,II). Bu süre, hak düşürücü nitelikte olup, üç ayın sonunda tescil isteme hakkı düşer. Ancak tescilin yapılması için alacağın taşınmaz maliki tarafından kabul edilmiş veya mahkemece karara bağlanmış olması şarttır (TMK Md. 895/III).
İşe başlarken genellikle yüklenici alacağının miktarı kesin olarak belli olmaması ve taşınmaz mal sahibince de kabul edilmemesi durumunda TMK"nın 1011 ve Tapu Sicil Tüzüğü"nün 48 ve 50. maddeleri hükümleri gereğince, inşaatçı ipoteğinin tescili ile ilgili geçici şerhin verilmesi istemi mahkemeye yapılır. Mahkeme, tarafları dinleyerek veya dosya üzerinden inceleme yaparak şerhe konu hakkın varlığının kabul edilebileceği kanısına varırsa; şerh kararı verir ve kararda şerhin etki bakımından süresi ve içeriği belirlenip; gerektiğinde mahkemeye başvurulması için bir süre verilir.
Türk Medeni Kanunu"nun 1022. maddesi uyarınca da ayni haklar tapu sicil kütüğüne tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır. Bu yasal nedenlerle geçici şerh, Türk Medeni Kanunu"nun 896 ve 897. maddelerine göre yüklenicinin, kanuni ipotekten yararlanma bakımından sıra almasını sağlar.
Açıklanan nedenlerle yüklenici ipoteğinin geçici şerhi de tescili de yüklenici ve taşınmaz maliki arasında anlaşma olmadıkça dava yoluyla istenebilir. Taraflar yüklenici alacağının miktarında ve gösterilebilecek teminatta anlaşamazlar ise, yüklenici ipoteğinin tescili davasının görülmesi ve verilecek kararın kesinleşmesi sürecinin uzaması ihtimalini gözeterek geçici şerh davasını açabilirler ve bu davada geçici şerhe karar verilmesi sonucu yapılan geçici şerh, yukarıda açıklandığı üzere yüklenici ipoteğinin mahkemece ya da mal sahibince kabulü hallerinde geçici tescil tarihinden itibaren varlık kazanan ipoteğin kesin tescili, terkin olunacak geçici şerhin tarih ve yevmiye numarası ile yapılır ve sıra almasını sağlar. O halde geçici şerh davası, diğer koşullar bakımından yüklenici ipoteğinin tescili davası ile aynı koşulları taşımaktadır.
Dava konusu somut olayda davacı alt yüklenici şirketin alacağı, dava dışı yüklenici şirket ile imzaladığı sözleşme uyarınca yaptığı imalâtlardan kaynaklanmaktadır. Sözleşmeler ancak tarafları arasında hak ve borç doğururlar. Davacının sözleşmeden doğan bir alacağı varsa bu alacağın muhatabı ve borçlusu sözleşmenin tarafı olan dava dışı yüklenicidir. Davacı, borçtan sorumlu olan dava dışı yüklenici aleyhine dava açarak alacağını ilâma bağlatmadığı gibi davacının dava dışı yükleniciden olan alacağı davalı iş sahibi .... Kurumu tarafından kabul de edilmemiştir. Bu durumda şartları oluşmayan davanın reddine karar verilmesi gerekirken kanıtların takdirinde ve Yasa hükümlerinin yorumlanmasında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi isabetli olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 28.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
sisteminin bir üyesidir.