22. Hukuk Dairesi 2012/13269 E. , 2013/2639 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, işsizlik ödeneğinin geri istenmesine ilişkin işlemin iptali ve borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkilinin dava dışı .... San. Tiç. A. Ş."de çalışmakta iken haksız olarak işten çıkarıldığını, Polatlı İş Mahkemesi"nde işe iade talepli dava açıldığını, mahkemece işe iade yönünde hüküm tesis edildiğini, kararın onanmasından bir yıl sonra işverence işe başlatıldığını, işten çıkarılmasından sonra Türkiye İş Kurumuna işsizlik ödeneği almak için başvurduğunu, 2008 aralık ayından itibaren işsizlik ödeneği almaya başladığını, 4857 sayılı İş Kanunu"nun işe iade hükümleri gereği geriye dönük olarak işten çıkarıldığı ilk dört ayı kapsayan dört aylık ücret ve diğer alacaklarını almaya hak kazandığını ve kanun gereği dört aylık sigorta primlerinin tamamlatıldığını, yaklaşık bir yıl işsiz kalmasına karşılık, sadece dört aylık maaş aldığını, Türkiye İş Kurumunun müvekkili işçiye yapılan tüm işsizlik ödeneklerinin iade edilmesini talep ettiğini, davalı kurumun talebinin kanuni dayanağı bulunmadığını, zira işçinin işsizlik ödeneği almakta iken çalışmaya başlamadığını, işsizlik ödeneği aldığı dönemde gerçekten işsiz olduğunu ve işe iade davasının devam ettiğini, kanunda işsizlik ödeneğinin geri istenebileceği durumların belirlendiğini, ödenek almakta iken çalışmaya başlamak ve işçinin kusurlu olması gibi şartlar bulunduğunu oysa dava konusu olayda böyle bir durum bulunmadığını belirterek işsizlik ödeneğinin geri istenmesine ilişkin işlemin iptali ve borçlu olmadığının tespiti talebinde bulunmuştur.
Davalı vekili, davacının işsizlik ödeneğinin gelir getirici bir işte çalışmasından dolayı kesildiğini, bu hususu kuruma süresinde bildirmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacının dosyaya ibraz edilen işe giriş bildirgelerine göre, 05.01.2009 tarihli taahhütnamesinde beyan ettiği yükümlülükleri uymadığı ve gelir getirici işte çalışmaya başladığını kuruma bildirmediğinden bu durumda davalı kurum hakkında açmış olduğu borçlu olmadığının tesbitine ilişkin dava yerinde görülmediğinden reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu"nun 51. maddesinde işsizlik ödeneğine hak kazanmanın şartları belirlenmiştir. Aynı Kanun"un 52. maddesinde ise işsizlik ödeneği ödenmesinde hak düşürücü nedenler belirtilmiştir. Buna göre;
İşsizlik ödeneği almakta iken;
a) Kurumca teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden,
b) (Değişik: 25/6/2003 – 4904/29 md.) İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen,
c) Kurum tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen,
d) Haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen,
Sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri kesilir.
Ancak (c) ve (d) bendlerinde öngörülen ödeneklerin kesilme gerekçesinin ortadan kalkması halinde, işsizlik ödeneği ödenmesine yeniden başlanır. Şu kadarki bu suretle yapılacak ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sonunu geçemez.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının dava dışı ... San. Tic. A. Ş."de çalışmakta iken 19.12.2008 tarihinde iş sözleşmesinin feshedildiği, açılan işe iade davasında mahkemece 06.04.2009 tarihli karar ile davacının işe iadesine karar verildiği, kararın temyizi üzerine Yargıtay 9. HD"nin 19.10.2009 tarihli ilamı ile kararın onandığı, davacının 09.12.2009 tarihinde tekrar dava dışı ... San. Tic. A. Ş."de işe başlatıldığı, davacının iş sözleşmesinin feshinden sonra 05.01.2009 tarihinde davalı kuruma işsizlik ödeneği ödenmesi için müracaat ettiği, talebinin kabulü ile 19.12.2008 tarihinden, 19.08.2009 tarihine kadar işsizlik ödeneğinden yararlandırıldığı, 03.06.2009 ve 14.08.2009 tarihlerinde dava dışı şirketlerden işe giriş bildirgeleri verildiği, davalı kurumca, davacının gelir getiren bir işte çalışmaya başladığının tespiti üzerine davacıdan yapılan ödemelerin iadesinin istendiği anlaşılmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, mahkemece, davacının işsizlik ödeneği aldığı tüm dönem yönünden davanın reddine karar verilmiş ise de, boşta geçen dört aylık süreye ilişkin ödenen işsizlik ödeneği itibariyle davacının borçlu olduğuna karar verilmeli, dört ay sonrası için ise 03.06.2009 ve 14.08.2008 tarihli işe giriş bildirgeleri nedeniyle davacının herhangi bir işte çalışıp çalışmadığı araştırılarak, sonucuna göre borçlu olup olmadığının tespitine karar verilmelidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, 12.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.