BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2022/1443 Esas 2022/1628 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1443
KARAR NO: 2022/1628
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME:KOCAELİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 01/06/2017
DOSYA NUMARASI: 2017/299 Esas - 2017/169 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
KARAR TARİHİ: 10/11/2022
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili bankanın Gölcük Şubesi'ne ait arşiv olarak kullanılan bölümde, 06/03/2017 tarihinde yapılan incelemede 18/02/2013, 19/02/2013, 20/02/2013, 21/02/2013, 22/02/2013, 25/02/2013, 26/02/2013, 27/02/2013, 28/02/2013 tarihlerinde gerçekleştirilen tahsil, tediye ve mahsup fişlerinin bulunduğu bir adet kolinin yerinde olmadığının tespit edildiğini, bu durumun tutanak altına alındığını, davaya konu evrakların geçici personeller tarafından yapılan imha sırasında "2003" yılı kolilerine karıştırılarak bu kolilerle beraber imha edildiğinin düşünüldüğünü, anılan belgelerin müvekkili bankanın kusuru ve iradesi dışında zayi olduğunu beyanla TTK madde 82/7 kapsamında taraflarına zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 01/06/2017 Tarih, 2017/299 Esas - 2017/169 Karar sayılı kararında;"Dava, TTK'nın 82/7 maddesi gereğince ticari defter ve belgelerin zayi olduğunun tespiti ve belge verilmesi istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesi uyarınca bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Tensip ara kararı uyarınca ... Bankası Gölcük Şube Müdürlüğü'ne müzekekre yazılarak 18/02/2013, 19/02/2013, 20/02/2013, 21/02/2013, 22/02/2013, 25/02/2013, 26/02/2013, 27/02/2013, 28/02/2013 tarihlerinde gerçekleştirilmiş işlemlere ilişkin tüm tahsil, tediye ve mahsup fişlerinden ibaret arşiv belgelerinin gerçekten var olup olmadığı hususunda bilgi istenilmiş ve 10/04/2017 tarihli müzekkere cevabında anılan fişlerin şubelerinde bulunmadığı bildirilmiştir. Dava dilekçesindeki muhteviyattan davacının kendi kusuruyla talebe konu ticari evrakları kaybetmiş olabileceği kuşkusu mahkemede oluştuğundan, dava dilekçesi açıklattırılmak üzere davacı vekili dinlenmiş, netice olarak mevzuata göre zayi belgesi istenen ticari kayıtların tacirin elinde olmayan bir nedenle ortadan kaybolması yahut tahrif olması, aksi taktirde basiretli bir tacir olarak tahsil, tediye ve mahsup fişlerinden ibaret arşiv belgelerininşirket merkezinde muhafaza altına alınması ve bunun için gerekli tedbirlerin alınması gerekirken, somut olayda TTK'nın 82/7. maddesinde belirtilen doğal afet, yangın, su baskını veya hırsızlık gibi hadiseler neticesinde talebe konu tahsil, tediye ve mahsup fişlerinin davacının yedinden çıkmadığı, gerekli dikkat ve özen yükümlülüğünün yerine getirilmemesinden dolayı dava konusu belgelerin kaybolduğu, davacı vekilinin duruşmadaki beyanlarından da bu husus açıkça anlaşılmış olup, davacı vekilinin mahkememizde açmış olduğu zayi belgesi istemine ilişkin davasının reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. ..."gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; Müvekkili bankanın Gölcük Şubesi’ne ait Şube arşivi olarak kullanılan bölümdeki 2013 yılının Şubat ayının ikinci yarısına ait 18.02.2013, 19.02.2013, 20.02.2013, 21.02.2013, 22.02.2013, 25.02.2013, 26.02.2013, 27.02.2013, 28.02.2013 tarihlerinde gerçekleştirilmiş işlemlere ilişkin tüm tahsil, tediye ve mahsup fişlerinden ibaret arşiv belgelerinin zayi olduğunun anlaşılması üzerine yerel mahkemede zayii davası açıldığını, yerel mahkemece davanın reddine karar verildiğini, mahkemenin vermiş olduğu iş bu kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, 6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca taraflarınca mahkemece yeteri kadar araştırma yapılmadan ve delil listesinde sunmuş oldukları delilleri toplamadan iş bu kararı verdiğini, bu anlamda yerel mahkemenin belgelerin müvekkili banka kusuru ile ziyaa uğradığı yönündeki gerekçesinin yerinde olmadığını, esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu türden davalarda, davacının mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gerektiğini, aksinin kabulüyle davacının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi sebebiyle kıymetli evrak iptali hükümlerinin uygulanmasını imkânsız hale getireceğini, iş bu nedenle verilmiş yerel mahkeme kararını istinaf etme zarureti hasıl olduğunu beyanla Kocaeli 2.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2017/299 Esas 2017/169 Karar sayılı kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, Türk Ticaret Kanunu'nun 82/7. maddesi gereğince açılmış zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur. 6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesinde, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği, davanın hasımsız olarak açılacağı belirtilmektedir. Tacir olan davacının 6102 sayılı TTK. 82/7. maddesinden yararlanabilmesi için ticari defter ve belgelerinin korunması amacıyla gereken dikkat ve özeni göstermiş bulunması ve ziyanın, onun iradesi dışında meydana gelmiş olması gerekmektedir. Somut olayda davacı banka, dava dilekçesinde yapılan inceleme sırasında tahsil, tediye ve mahsup fişlerinin bulunduğu kolinin zayi olduğunun tespit edildiğini, geçici personeller tarafından yapılan imha sırasında "2003" yılı kolilerine karıştırılarak bu kolilerle beraber imha edildiğinin düşünüldüğünü belirtmiştir. Bu beyan karşısında davacının gereken özen ve dikkati göstermeyerek iddiaya konu olayın meydana gelmesine sebebiyet verdiği, ileri sürülen sebebin mücbir sebep niteliğinde olmadığı, davacının ticari belgelerin saklanması hususunda gerekli dikkat ve özeni göstermediği, yeterli muhafaza tedbirlerini almayarak kusurlu davrandığı, TTK 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi için gerekli koşulların oluşmadığı anlaşılmakla, ileri sürülen istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Sonuç olarak, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine ulaşılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK' nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcı istinaf eden tarafından peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harcın hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde avansı yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 10/11/2022 tarihinde HMK' nın 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.