22. Hukuk Dairesi 2012/12361 E. , 2013/2446 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA : Davacı, bakiye kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, müvekkilinin emekli olması sebebiyle işten ayrıldığını belirterek bakiye kıdem, yıllık izin, fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil alacaklarını istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, şoförlük hizmetini ihalelerle alım yoluna gittikleri, davacının Belpaş’tan emeklilik sebebi ile ayrıldığında tüm tazminatlarının ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili, davacının ... sözleşmesinin sona ermesi sebebi ile ibraname verdiğini, işverenin 2007 öncesi çalışmaları için sorumlu olmadığını belirtmiştir
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının davalı şirkete ait işyerinde çalıştığı, işçinin emekli olması sebebiyle işten ayrıldığından işçilik alacaklarından davalı şirket ile asıl işverenin birlikte sorumlu olduğu kabul edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalılar temyiz etmiştir.
Gerekçe:
...-Taraflar arasında davacının hizmet süresi konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı taraf 04.09.2001 - 31.05.2010 tarihleri arısında davalı Belpaş’ın işçisi olarak diğer davalı ... Başkanlığında otobüs şoför olarak kesintisiz çalıştığını belirterek işçilik alacaklarını talep etmiştir. Davalılar ise ortak beyanlarında davalı belediyenin 2007, 2008, 2009 yılları arasında belediye otobüsleri için ihale suretiyle hizmet alımı yaptığını, ancak bu dönemler dışında herhangi bir hizmet alımının yapılmadığı belirtmişlerdir. Mahkemece iddia gibi davacının 2001-2010 yılları arasında kesintisiz çalıştığı kabul edilmiştir. Her ne kadar davalılarca 2007-2009 yılları dışında şoförlük hizmeti için hizmet alımı yapılmadığı belirtilmişse de davacının dosya arasına sunulan işe giriş bildirgelerinde 2006 ve 2010 yılı içinde davalı şirkette belediye
otobüs şoförü olarak çalıştığı gürülmüştür. Ancak dosya arasına alınan hizmet döküm cetveline göre davacı tarafın 2001 ve 2005 yılları arası çalışmasının davalı işverenlerden farklı işverenlerde geçtiği bu sebeple davacının bu dönemde çalışmasını davalı işverenlere hasrettiği dosya kapsamından anlaşılamamaktadır. Bu sebeple mahkemece davacının hizmet döküm cetvelinde 2001 ve 2005 yılları arasında çalıştığı işverenler tespit edilmeli bu dönem çalışmasının davalı işverenlerde geçip geçmediği açıklığa kavuşturulduktan sonra çıkacak sonuca göre davacı talepleri konusunda karar verilmelidir. Açıklanan bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
...-Taraflar arasında davacı işçinin fazla mesai çalışması yapıp yapmadığı uyuşmazlık konusudur.
Fazla mesai yaptığını ispat yükü işçiye, çalışma olgusunun ispatlanması halinde ücretlerinin ödendiğini ispat yükü ise işverene düşmektedir.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların tanık beyanlarıyla sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalarda bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda da ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Mahkemece fazla mesai alacağı konusunda sadece tanık anlatımlarına itibar edilmişse de, çalışmanın geçtiği işverenin asıl işvereni olan Belediyenin kamu kuruluşu olduğu dikkate alındığında, yapılan harcamaların kayıt ve belgeye bağlanmasının zorunlu olduğu bu sebeple davalı belediyenin alt işvereni işçilerin çalışma düzeni ve günlük çalışma saatlerine yönelik olarak yaptığı düzenlemelerin bulunup bulunmadığı, alt işveren tarafından yüklenilen işte çalışan şoförlerin çalışma saatlerinin belirlendiği düzenleme yapılıp yapılmadığı araştırılmalı ve varsa bu hususta belgeler getirtilmeli ve ayrıca şoförlerin Trafik Kanunlarına göre günlük azami çalışma süreleri dikkate alınıp bundan sonra bütün deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, ....02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.