MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırmanın yetersiz olduğu belirtilerek, bölgeyi gösteren topoğrafik harita ile tespit tarihinden geriye doğru 20-25 yıl öncesine ait stereoskopik çift hava fotoğraflarının getirtilerek ziraat mühendisi, harita veya kadastro mühendisi ve jeologdan oluşacak bilirkişi kurulu marifetiyle taşınmazların detaylı incelenmesi ve hakim tasdikli resim ve fotoğrafların dosya içerisine konulması gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne ve 19.01.2015 havale tarihli bilirkişi raporu ekindeki krokide 137 ada 245 parsel sayılı taşınmazın (A) harfi ile gösterilen 1.228,65 metrekarelik yerin, 137 ada 47 parsel sayılı taşınmaz bakımından (G) harfi ile gösterilen 2.017,78 metrekarelik alan ile (I) harfi ile gösterilen 1.594,06 metrekarelik alanların, 137 ada 310 parsel, 137 ada 264 parsel ve 138 ada 3 parsel numaralı taşınmazların ise tamamının Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptali ile, tamamı 24 pay olmak üzere 4/24’er hisselerinin ayrı ayrı ... , ..., ... , ... , ... adlarına, 1/24 hissesinin ... , 3/24 hissesinin ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmazlar, kadastro tespiti sırasında çamlık ve çalılık vasfıyla, davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiş olup, Mahkemece temyize konu çekişmeli taşınmazlarda, davacılar lehine 3402 sayılı Kanun"un 17 ve 14. maddelerinde belirtilen imar-ihya işleminin tamamlanmasını müteakip kazandırıcı zamanaşımı yoluyla iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki, Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan hüküm tesis edilmiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Mahkemece bozma ilamı sonrası mahallinde yapılan keşifte çekilip dosyasına konan çekişmeli taşınmazlara ait fotoğrafların hangisinin hangi parsele ait olduğu anlaşılamadığı gibi, söz konusu fotoğraflarda görülen taşınmazların niteliği ve kullanım durumu, ziraat ve fen bilirkişilerinin raporlarında belirtilen nitelik ve kullanım durumunu desteklememektedir. Eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için, Mahkemece tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait memleket haritaları ile altlıkları olan hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtildikten ve tespit tarihine en yakın tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları temin edilip dosyasına konulduktan sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları ile 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri bilirkişi kurulu ve ziraat bilirkişi katılımı ile yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan, her bir taşınmaz başında ayrı ayrı beyanları alınmak suretiyle, dava konusu taşınmazların geçmişte ne durumda bulundukları, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandıkları, kime ait oldukları, kimden nasıl intikal ettikleri, imar-ihyaya konu edilip edilmedikleri, imar-ihyaya konu edilmiş iseler imar-ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazlar üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazların imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve her bir taşınmazın ayrı ayrı değişik yönlerden çekilmiş, sınırlarının ve parsel numaralarının gösterildiği fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan ise yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazların hava fotoğrafları üzerinde gösterilecek sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlarda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı, bu şekilde tespit tarihi olan 1991 yılına kadar davacı lehine, zilyetlikle edinme koşullarının oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli; taşınmazların keşif esnasında çekilen fotoğraflarında anlaşılan güncel nitelikleri ile alınan raporlarda belirtilen kullanım durumları ve nitelikleri arasında çelişki bulunması halinde bu çelişkiler giderilmeli, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 19.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.