MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "dava dilekçesine ekli vekâletnamedeki nüfus kaydı bilgilerine göre davacı ...’in 1966 yılında doğduğu, oysa keşifte dinlenen yerel bilirkişinin, davacının 1963 yılında taşlık niteliğindeki taşınmazı taşlarından temizlemeye başladığını bildirdiği, davacının yaşına ve dosya kapsamına uymayan bu beyana değer verilemeyeceği, keşif sırasında alınan tanık beyanlarının da soyut ve yetersiz olduğu bu nedenle taraflardan tanıklarını bildirmeleri istenilerek taşınmaz başında yeniden keşif yapılması, taşınmazın davacı tarafından imar ve ihya edilip edilmediği, edilmiş ise ihyanın hangi tarihte tamamlandığı ve ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar yasada belirtilen sürenin geçip geçmediğinin yerel bilirkişi ve tanıklardan sorulması, hava fotoğrafı üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak taşınmazın niteliği ve kullanım süresinin belirlenmesi, bundan sonra toplanacak delillere göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Hazinenin davasının reddine, ..."in davasının kısmen kabulüne, teknik bilirkişi Vahit Hazar"ın 02.07.2010 tarihli raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 48.608,00 metrekare yüzölçümlü taşınmaz bölümünün son parsel numarası verilmek suretiyle ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı-birleşen dosya davacısı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmaz bölümünde davacı ... yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddelerinde öngörülen koşulların gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozmaya uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, dava konusu taşınmaz bölümünün dava tarihi olan 2006 tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları getirtilip jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi aracılığıyla incelenmesi, taşınmazın sırası ile değişik tarihlerdeki hava fotoğraflarına göre niteliğinin gösterilmesi, bu yerde imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması gerekirken, Dairemizin 16.04.2018 tarihli geri çevirme kararı ile dava konusu taşınmaz bölümüne ilişkin olarak 1972 ve 1991 tarihli hava fotoğrafları da bulunduğu anlaşıldığı halde, Mahkemece dosya arasına getirtilen 1984 tarihli tek hava fotoğrafı üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, ancak bilirkişi raporunda da yalnızca dava konusu taşınmaz bölümünün hava fotoğrafı üzerindeki yerinin tespitinin yapıldığı görülmüştür.
Hal böyle olunca, sağlıklı sonuca varılabilmesi için, öncelikle, karar tarihinden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince taşınmazın bulunduğu ... Büyükşehir Belediyesinin sınırlarının il mülki sınırları olarak belirlendiği, Büyükşehir Belediyesi olan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı, köylerin mahalle olarak, belediyelerin ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldığı göz önünde bulundurularak ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile ... Belediye Başkanlığını davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili bu şekilde tamamlandıktan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır. Mahallinde yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise imar-ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazın yönünü ne okuduğu belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden dosya arasında bulunan stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; teknik bilirkişiye keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmazı, komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı-birleşen dosya davacısı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 18.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.