(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2017/2539 E. , 2021/3767 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ÜNYE KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Uygulama kadastrosu sırasında, ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında ve tapuda ... ve müştereği adına kayıtlı bulunan eski 410 parsel sayılı 9.400,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 1 parsel numarasıyla ve 8.532,29 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 408 parsel sayılı 3.640,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 2 parsel numarasıyla ve 3.756,91 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 409 parsel sayılı 6.100,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 3 parsel numarasıyla ve 6.311,53 metrekare yüzölçümlü olarak; eski 401 parsel sayılı 13.760,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 11 parsel numarasıyla ve 13.375,80 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 400 parsel sayılı 5.600,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 12 parsel numarasıyla ve 4.994,07 metrekare yüzölçümlü olarak; eski 398 parsel sayılı 2.000,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 14 parsel numarasıyla ve 2.457,46 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 397 parsel sayılı 4.200,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 15 parsel numarasıyla ve 4.666,46 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 396 parsel sayılı 4.600,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 16 parsel numarasıyla ve 4.056,80 metrekare yüzölçümlü olarak; ... adına kayıtlı eski 395 parsel sayılı 3.160,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 17 parsel numarasıyla ve 3.106,73 metrekare yüzölçümlü olarak; ... adına kayıtlı eski 394 parsel sayılı 4.240,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 18 parsel numarasıyla ve 4.222,10 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 393 parsel sayılı 5.000,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 19 parsel numarasıyla ve 4.968,68 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 392 parsel sayılı 5.360,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 20 parsel numarasıyla ve 5.095,39 metrekare yüzölçümlü olarak; ... adına kayıtlı eski 391 parsel sayılı 3.140,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 21 parsel numarasıyla ve 2.931,88 metrekare yüzölçümlü olarak; ... adına kayıtlı eski 390 parsel sayılı 7.680,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 22 parsel numarasıyla ve 7.210,08 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müştereği adına kayıtlı eski 389 parsel sayılı 8.400,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 23 parsel numarasıyla ve 8.332,78 metrekare yüzölçümlü olarak; davacı Hazine adına kayıtlı eski 452 parsel sayılı 365.666,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 129 ada 24 parsel numarasıyla ve 353.925,18 metrekare yüzölçümlü olarak tespit edilmiştir. Davacı Hazine, uygulama kadastrosu sırasında orman vasfıyla Hazine adına kayıtlı bulunan 129 ada 24 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün azaldığını, eksikliğin 129 ada 1, 2, 3, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 ve 23 parsel sayılı taşınnmazlarda kaldığını ileri sürerek dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 129 ada 23 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişinin 23.12.2014 tarihli raporuna ekli haritada (A1) harfi ile gösterilen 152,42 metrekarelik, 129 ada 22 parsel sayılı taşınmazın aynı haritada (A2) harfi ile gösterilen 125,46 metrekarelik, 129 ada 21 parsel sayılı taşınmazın aynı haritada (A3) harfi ile gösterilen 11,71 metrekarelik, 129 ada 2 parsel sayılı taşınmazın aynı haritada (A4) harfi ile gösterilen 226,30 metrekarelik, 129 ada 3 parsel sayılı taşınmazın aynı haritada (A5) harfi ile gösterilen 27,29 metrekarelik ve 129 ada 1 parsel sayılı taşınmazın aynı haritada (A6) harfi ile gösterilen 83,52 metrekarelik bölümlerinin kadastro tespitinin ayrı ayrı iptaliyle bu kısımların davacı adına kayıtlı 129 ada 24 parsel sayılı taşınmaza eklenmesine, böylece 129 ada 24 parsel sayılı taşınmazın 354.551,88 metrekare, 129 ada 23 parsel sayılı taşınmazın 8.180,36 metrekare, 129 ada 22 parsel sayılı taşınmazın 7.084,62 metrekare, 129 ada 23 parsel sayılı taşınmazın 2.920,17 metrekare, 129 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 3.530,61 metrekare, 129 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 6.284,24 metrekare, 129 ada 1 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün 8.448,77 metrekare yüzölçümüyle tapuya tesciline, 129 ada 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19 ve 20 parsel sayılı taşınmazların uygulama tespiti gibi tescillerine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, amacına ve yöntemine uygun bir araştırma yapılabilmesi için öncelikle, denetime veri teşkil etmek üzere, tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ve uydu fotoğrafları, tesis kadastrosuna ait pafta haritası, varsa bu haritada değişiklik yapan ifraz haritaları, mahkeme ilamları ve eki olan haritalar, varsa uygulama kadastrosu sırasında yararlanıldığı anlaşılan diğer haritalar, dava konusu taşınmaza ilişkin tesis kadastrosu ve uygulama kadastrolarına ait ölçü çizelgesi, hesap cetveli ve ölçü krokileri gibi bilgi ve belgelerin toplanması gerekmektedir. Bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, harita ya da jeodezi mühendisi teknik bilirkişinin katılımı ile keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında dava konusu taşınmaz ve çevresinin toprak yapısı, bitki örtüsü, zeminde mevcut ağaçların yaşı gibi hususlar ile zeminin jeolojik yapısının değerlendirilmesine ihtiyaç duyulan hallerde uzman ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişi de keşif heyetine dahil edilmelidir. Yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan, tesis kadastrosu sırasında da zeminde mevcut olan sabit sınır ya da yapılar bulunup bulunmadığı sorularak varsa yerleri teknik bilirkişiye işaretlettirilmeli, fotoğrafları çekilmeli, taraflar keşif sırasında hazır bulunmakta ise zeminde ortak sınır üzerinde uzlaşıp uzlaşmadıkları tespit edilip gerektiğinde imzaları ile beyanları tevsik edilmeli, uzlaşılan sınırlar ile iddia edilen sınırlar teknik bilirkişi tarafından haritasında işaretlenmeli; keşif sırasında hazır edilmeleri halinde ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişisinden, taşınmazlar arasında değişmeyen doğal ya da yapay sınırlar bulunup bulunmadığı, sınırlarda mevcut ağaçların yaşları gibi hususlarda bilgi alınmalı; teknik bilirkişiden, denetime veri teşkil etmek üzere dosya içine getirtilen bilgi ve belgeler ile bilirkişi ve tanık anlatımlarından yararlanarak uygulama kadastrosunu denetlemesi istenmelidir. Teknik bilirkişiden, tesis kadastrosunun, paftaların üretim yılı, üretim tekniği, altlığı ve ölçeği gibi hususları da açıklar tarzda hangi yöntem ve tekniklerle yapıldığı, uygulanan yöntemlerin hata paylarının ne olduğu, üretilen haritaların zeminle uyumsuz bulunması halinde farklılığın nereden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı, sırasıyla tersimat hatası, hesap hatası, ölçü hatası ve sınırlandırma hatası bulunup bulunmadığı, uygulama kadastrosu sonucu tespit edilen yeni sınırların niteliğinin ne olduğu ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak belirlenip belirlenmediği, uygulama kadastrosunda hata yapılmış ise doğru sınır ve haritanın nasıl olması gerektiği gibi hususlarda ve "ada raporu" ile "uygulama tutanağı ve haritasını" irdeler şekilde, teknik ve bilimsel verilere dayalı, gerekçelendirilmiş, denetlenebilir ve ayrıntılı rapor ve haritalar alınmalıdır. Raporun denetime elverişli olması için teknik bilirkişiden, düzenleyeceği haritalardan iki tanesinde hava fotoğrafı üzerinde, iki tanesinde ise ortofoto (yoksa uydu fotoğrafı) üzerinde ilk tesis kadastrosu paftası ve uygulama kadastrosu paftasını çakıştırması istenmeli; çakıştırmaların birer tanesinin ada bazında değerlendirme yapmaya elverişli geniş ölçekli olması, diğerinin ise dava konusu taşınmaz ve çevresini gösterir şekilde daha dar ölçekli olması istenmelidir. Teknik bilirkişi haritasında, uygulama kadastrosunda yanlışlık varsa, infazı kabil bir hükme esas olmak üzere doğru sınırların nasıl olması gerektiği de gösterilmelidir. Açıklanan yönteme uygun inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmeli; değerlendirme yapılırken uygulama kadastrosunun amacının mülkiyet ihtilaflarını çözmek olmadığı ve mülkiyet uyuşmazlıklarının uygulama kadastrosuna ilişkin davalarda tartışma konusu yapılamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; Mahkemece, dava konusu taşınmazlara ait tesis ve uygulama kadastrosu sırasında düzenlenen ölçü krokileri, hesap cetvelleri, ölçü cetvelleri, uygulama kadastrosu sırasında düzenlenen ada raporu, taşınmazların tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ve uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına alınmamış; teknik bilirkişiden, tesis kadastrosu sonucu oluşturulan paftadaki sınır yerleri ile uygulama kadastrosu sonucu oluşturulan paftadaki sınır yerlerinin yapılan çakıştırması sonucunda, birbirleriyle ve zeminle uyumlu olup olmadığını belirten, tesis kadastrosu sırasında taşınmazlarda sınırlandırma, ölçü, çizim veya hesaplama hatası yapılıp yapılmadığını açıklayan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor aldırılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle, belirtilen eksik belgeler ilgili yerlerden getirtilerek dosya arasına alınmalı, bundan sonra harita mühendisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi sıfatına sahip bilirkişilerin de dahil olduğu, üç kişilik uzman bilirkişi kurulu eliyle yukarıda belirtilen şekilde inceleme ve araştırma yapılarak denetime elverişli rapor alınmalı ve toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.