MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
... ...
... ...

DAVA : Davacı, sendika olağanüstü genel kurulunun iptali ile sendika yönetim kurulu yerine kayyum tayinine, birleşen dosya davacısı ise Tüzüğün .... maddesinin iptaline, olağanüstü genel kurul ve yapılan seçimlerin iptaline, yönetim kuruluna işten el çektirilerek cari işleri yapmak üzere kayyum tayinine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, her iki davacınında davasının reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı ... avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının davalı sendikanın üyesi ve ... Yakası Şubesi delegesi olduğunu, davalı sendikanın 02-03.07.2011 tarihinde olağanüstü genel kurul yaptığını, davacının da genel başkanlığa aday olduğunu, ancak divan başkanının tüzüğün .... maddesini gerekçe göstererek adaylığını kabul etmediğini, buna ilişkin bir kısım delegelerle birlikte tutanak tutulduğunu, tüzüğün .... maddesinin ... ve kanunlara aykırı olup seçilme hakkını kısıtladığını, Yargıtay’ın emsal kararlarında da bu şekilde tüzük hükümlerinin iptal edildiğini iddia ederek 02-03.07.2011 tarihinde yapılan genel kurulda seçilen yönetim kurulunun ileride telafisi imkansız zararları doğurabilecek işlemler yapmasının engellenmesi için yönetim kurulunun yetkilerini kullanmasının tedbiren durdurulmasına, ... ile kanunların emredici düzenlemelerine aykırı olan tüzüğün .... maddesinin iptaline, olağanüstü genel kurul ve yapılan seçimlerin iptaline, yönetim kuruluna işten el çektirilerek cari işleri yapmak üzere kayyum tayinine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının imzasının dahi olmadığı bir kısım muhalifin tuttuğu gerçeğe aykırı ve sahte tutanağa itibar edilemeyeceğini, davacının genel kurul salonuna gelmediği gibi adaylık müracaatı da olmadığını, divan tutanağında buna ilişkin bir bilginin de olmamasının bu hususu gösterdiğini, davanın demokrasiyi içine sindirememiş bir kısım muhaliflerin yeni yönetimi huzursuz etme amaçlı olduğunu, seçim sonuçlarının ilanından sonra seçim kuruluna her hangi bir itiraz olmadığını, tüzüğün .... maddesinin kanunlara ve
hukuka uygun olduğunu, zaten bu konuda Sendikalar Kanunu"nun 54 ve 55. maddeleri uyarınca dava açabilecek kişiler arasında sendika üyelerinin sayılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının genel kurula gelip genel kurula katıldığına ve adaylık başvurusunda bulunduğuna dair divan tutanağının aksini gösterir bir kayıt ve belge bulunmadığı, aksine divan tutanağında mevcut adaylar dışında başka bir adaylık bulunmadığının belirtildiği, genel kurula alınmadığını gösterir veya adaylık başvurusunda bulunduğuna dair tutanağa her hangi bir kayıt düşülmediği, davacının taleplerinin yerinde olmadığı, iddialarını ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı ... vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
...-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
...-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı sendikanın tüzüğünün .... maddesinin ... ve kanunların emredici hükümlerine aykırı olup olmadığı ve buna bağlı olarak iptalinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun .... maddesinin .... bendinde sendika yöneticilerinde aranacak niteliklerin, .... bendinde ise sendika organlarına üyelerin ne suretle seçileceği, asıl ve yedek üye sayısı, görev ve yetkilerinin neler olacağının tüzükte gösterilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Dava tarihinden sonra yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun .... maddesinin “f” bendinde de “Genel kurul dışında kalan organlar, bu organların oluşumu, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma usul ve esasları ile toplantı ve karar yeter sayılarının” tüzükte gösterilmesi gerektiği belirtilmiştir.
2821 sayılı Kanun"un .... maddesinin .... fıkrasında, “İşçi sendikası genel kurulu, üyelerden, üye sayısı bini aştığı takdirde delegelerden oluşur. Şubesi bulunan sendikalarda delegeler şube genel kurullarınca, şubeleri bulunmayan sendikalarda delegeler ikinci fıkradaki usul uyarınca seçilir. Sendika genel kurulunun delege sayısı ikiyüzden az beşyüzden çok olmamak üzere tüzüğünde belirlenir.” denilirken 6356 sayılı Kanun"un .... maddesinin .... fıkrasında, “Kuruluşların genel kurulu, tüzüğüne göre üye veya delegelerden oluşur. Kuruluş ve şubelerin yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyeleri, bu sıfatla kendi genel kurullarına delege olarak katılır.” ifadesine yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu olan sendika tüzüğünün .... maddesinde, “Sendika yönetim kurulu, genel kurul tarafından gizli oyla genel kurulu oluşturan delegeler arasından seçilecek bir genel başkan, bir genel sekreter, bir genel mali sekreter, bir genel eğitim sekreteri ve bir genel teşkilatlanma sekreteri olmak üzere ... asil üyeden oluşur” hükmüne yer almıştır.
Hükümden de anlaşıldığı üzere sendika yönetim kuruluna seçilebilmek için delege sıfatını taşıma şartı aranmaktadır. Tüzüğün bu hükmünün emredici hukuk kurallarına aykırı olup olmadığı ise çözülmesi gereken hukuki problemi oluşturmaktadır.
Seçilme hakkı, halen yürürlükte bulunan 1982 Anayasasının 67. maddesinde düzenlenen ve siyasi haklar kapsamında yer alan bir haktır. Bu hak da diğer temel hak ve özgürlükler gibi yine Anayasanın .... maddesinde belirtilen kayıt ve şartlar altında sınırlandırılabilir.

Diğer taraftan Anayasanın 51. maddesinin son fıkrasında, “Sendika ve üst kuruluşlarının tüzükleri, yönetim ve işleyişleri, Cumhuriyetin temel niteliklerine ve demokrasi esaslarına aykırı olamaz” denilirken 2821 sayılı Kanun"un .... maddesinin .... fıkrasında aynı husus vurgulanmıştır.
Bütün bunlara ek olarak dava tarihinde yürürlükte bulunan 2821 sayılı Kanun ile dava tarihinden sonra yürürlüğe giren 6356 sayılı Kanun"un yaptığı yollama uyarınca uygulama kabiliyetine sahip olan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 68. maddesinin .... fıkrasına göre, her üye sendikanın faaliyetlerine ve yönetimine katılma hakkına sahip olup bu hak üyeliğe bağlı haklardandır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;
Davacının davalı sendikanın üyesi olmakla beraber delege sıfatını taşımadığı konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacının ... yönetim kurulu başkan ya da üyeliğine aday olmasını engelleyecek nitelikteki tüzük hükmünün iptalini istemekte hukuki yararının olduğu da açıktır. Tüzük hükmünün iptalini sadece delegelerin isteyebileceğini savunmak da mümkün değildir. Çünkü bu hak üyeliğe bağlı bir hak olduğu gibi aksinin kabulü halinde kanuni engel nedeniyle delege seçilemeyen ve genel kurullara katılamayan onaltı yaşını doldurmuş üyelerin tüzük hükümlerine karşı dava açamayacakları sonucu ortaya çıkar ki böyle bir sonucun hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmayacağı tartışmasızdır.
Sonuç olarak, uyuşmazlık konusu olan ve seçilme hakkını kısıtlayan sendika tüzüğünün .... maddesinin yukarıda değinilen Anayasanın ve kanunların emredici düzenlemelerine aykırı olması sebebiyle iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile talebin reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 06.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.